CIVAK-EKOLOJÎ

Hemû Nûçe

• NY: 2023 wê bibe sala garis 

  Neteweyên Yekbûyî li dijî nifûsa cîhanê ya ku bê navber zêde dibe, difikire ku dexlên mîna “garis” xwegir hem bihayek guncaw û hem jî têrker e.
• Dibistana Ermeniyan ya 207 salî li ber hilweşandinê ye 

  Dibistana Seretayî ya Ermeniyan ya Khorenyan ku 207 salî ye, bi tunebûnê re rû bi rû ye.
• Li Kurdistan û Tirkiyeyê ji bo sewalkariyê saleke zehmet bû 

  Ji ber polîkayên şer ên AKP'ê pirsgirêkên li sektora sewalkariyê dewam dikin. Bi zêdebûna buhayê êm, ka û giha re sewalkar nikarin hevsengiyê di navbera hatine û lêçûnan de daynin û neçar dimînin ku sewalên xwe bifiroşin.
• Zîpik li Kuwêtê bariya 

  Li Kuwêta welatekê ji welatên herî germ ên cîhanê, zîpik bariya.
• Batizmî: Cejna Pîrê Alî 

  Cejna Batizmê yek ji van cejnan e ku ji bo bidawîkirina salê û her wiha ji bo xêrhatina sala nû tê kirin. Di vê cejnê de wateya xizmeta ji civakê re, alîkarî, civakbûn û dilnizmiyê bi rengên yek ji yekê bedewtir hatiye pênasekirin.
• KNK: Rojbûna Îsa Mesîh, cejna Noelê pîroz be 

  Konseya Rêveber a KNK'ê cejna Noelê bi peyamekê pîroz kir.
• KCK'ê cejna Noelê li alema Xiristiyan pîroz kir 

  Komîteya Gel û Baweriyan a KCK'ê Cejna Noelê ya gelên Xiristiyan ên Kurdistanî û alema Xiristiyan hemûyî pîroz kir.
• Kefiya Binevş Agal hîn jî li mala Temê ye 

  Binevş Agal kefiya ku dayika wê bi xwe hûnand, da Kamîle ji bo zarokên wê xwe pê germ bikin û yên ku bi kefiya Binevş germ bûn, dan ser şopa wê.
• Di civîna bilind a COP15'ê de li ser cihêrengiya biyolojîk peymana dîrokî 

  Nûnerên dewletan ên li bajarê Montreal a Kanadayê li hev civiyan, ji bo rawestandina tunekirina cihêrengiya biyolojîk û çavkaniyên ji bo mirovahiyê girîng in, li hev kirin.
• Komîteya Ekolojiyê ya KCK’ê: Em nehêlin ku xwezaya me were talankirin 

  Komîteya Ekolojiyê ya KCK’ê bal kişand ser Bexçeyên Hewselê ya ku di bin gefa tunekirinê de ye û bang li dijberên şer û derdorparêzan kir ku bila li hemberî talana li Kurdistanê bin.
• WHO: Pirsgirêka tenduristiyê ya bi milyonan kesan berdewam e 

  Li gor Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO), ji ber bidestneketina avê, pirsgirêka tenduristiyê ya milyonan kesan berdewam e.
• Dadgehê ji bo çêkirina HES'ê ya li Çemê Zîlanê biryara betalkirinê da 

  Di doza têkildarî HES'ê de ya li ser Çemê Zîlanê tê çêkirin, Dadgeha Îdareyê ya 1'emîn a Wanê diyar kir ku biryara 'rapora ÇED'ê ne pêwîst e' ya Wezareta Hawirdor û Bajarvaniyê ne qanûnî ye, lewma biryar betal kir.
• Krîz û berf tehdeyê li sewalkariyê dike 

  Krîza aboriyê ya li Tirkiyeyê bandoreke giran li sewalkariyê dike. Li gel zêdebûna buhayê êm û ka, barîna berfê tehdeyeke mezin li xwediyê sewalan dike.
• Pelên dawî yên payîza dereng mayî 

  Pelên dawî yên ji payîza dereng mayîn jî li ber ba xwe berdidin û xatir dixwazin, yeko yeko diweşin erdê.
• Zêdeyê milyarekî mirov ji sêhrê bawer dikin  

  Li gor lêkolîneke li 95 welatan hat kirin, zêdeyê milyarek mirov ji sêhrê bawer dikin.
• Xisara ji ber karesatên xwezayî ya bi 11 mehan 115 milyar dolar e  

  Şirketa sîgortakirinê Swîss Re diyar kir ku xisara ji ber karesatên xwezayî ya bi 11 mehan 115 milyar dolar e.
• Ji bo bajarên Kurdistanê hişyariya berf û baranê 

  Ji bo bajarên bakurê Kurdistanê hişyariya barîna zêde ya berf û baranê hat kirin.
• Çola Atacamayê bûye sergo 

  Çola Atacama ya li Şîliyê ku cihek ji cihên herî ziwa ê li ser rûyê dinyayê ye û awayên jiyanê yên derasayî lê ne û mirov dikare pê raz û sira peresanê keşf bike, bûye sergo.
• Li 7 herêmên Cûdiyê daristan tên talankirin 

  Dewleta Tirk di salên dawîn de bi awayekî hovane daristanan talan dike. Li 7 herêmên Cûdiyê daristan tên talankirin.
• Berhemên destan bûne çavkaniya debarê 

  Berhemên çandî û Kurdewarî yên hunera destan bûne yekane çavkaniya debarê ya dayika Şîlan û mamê Afe. Dayika Şîlan û Mam Afe bi rê û rêbazên cuda van berheman pêşkêşî xelkê herêmê dikin.
• Teqînên di nav Volkana Popocatepetl a li Meksîkayê de didome 

  Volkana Popocatepetl a li Meksîkayê di 10 rojan de 25 caran teqiya. Îro jî 4 teqîn di nav volkanê de çêbû.
• WHO: Nîvê nifûsa cîhanê ji nexweşiyên dev bi bandor dibe  

  WHO‘yê diyar kir ku nêzîkê nîvê nifûsa cîhanê ji nexweşiyên dev bi bandor dibe.
• NY: Ji ber germahiya kûreyî wê birçîbûn li Efrîkayê zêde bibe 

  Di lûtkeya COP27 de hişyarî hat kirin ku heke tiştek neyê kirin wê li Efrîkayê birçîbûn zêde bibe.
• Daxwaza ji bo berhemên çandî yên kevnarî kêm bûye 

  Elî Hacî Qadir ku ji salên heftêyî ve li bazara Silêmanî karê berhemên kevnarî yên çandî yên xemilandina malan dike, diyar kir ku daxwaza ji bo berhemên çandî kêm bûye.
• Bajarê antîk tê talankirin 

  Girê Zernakî yê 3 hezar salî ku li Ercîşa Wanê tê kolandin, di bin navê restorasyonê de tê xerakirin û talankirin.