CIVAK-EKOLOJÎ

Hemû Nûçe

• Emisyonên CO2'yê 2021'an wê zêde bibin 

  Tê payin emisyonên CO2'yê yên têkilî enerjiyê sala 2021'an bi qasî 4,8 ji 100'î zêde bibin.
• HDP’î li Mêrsînê bi masîvanan re civiya 

  HDP’î di roja dawî ya Hevdîtina Ekolojiyê de bi masîvanan re civiya.
• Tevgera Ekolojiyê ya Mezopotamyayê: Talankirina sirûştê rawestînin 

  Tevgera Ekolojiyê ya Mezopotamyayê ji hêla artêşa Tirk ve li navçeya Amedê Licê birîn li dijî birîna daran helwest nîşan da û got, ''Li Licê bes daran bibirin.''
• Bi milyonan hektar daristan dibe qurbana îthalata Çîn û YE'yê 

  Li gorî rapora dawî ya WWF'yê mişteriyên ku berhemên daristanî herî zêde dimezêxin Çîn û YE ye ne, ku bi vê her sal bi sed hezaran hektar daristan qir dibe.
• Saziyên Êzidiyan Çarşema Serê Nîsanê pîroz kirin 

  Saziyên Êzidiyan ên li Ewropayê, bi peyameke hevpar Cejna Çarşema Serê Nîsanê pîroz kirin û ji bo xwedîderketina li Şengalê bang kirin.
• Barkêşiya deryayî: Konteynir okyanûsan diherimînin 

  Rêxistinên hawirdorparêz ên cîhanê diyar kirin, ji ber ku şîrketên barkêşiya deryayî ya navneteweyî bi têrkerî nayên kontrolkirin, bi deh hezaran konteynirên madeyên neçê tê de ne, dikevin nava okyanûsan û avê diherimînin.
• Li Fransayê yasaya avûhewayê: Firînên navxweyî yên kurt têne qedexekirin 

  Li Fransayê ku ji bo têkoşîna dijî germbûna cîhanî yasa tê nîqaşkirin, Meclîsa Netewî xala ku firînên navxwe yên di navbeyna hin bajaran de qedexe dike, qebûl kir.
• Li Şengalê Cejna Çarşema Sor hate pîrozkirin 

  Li geliyê Solaxê ya girêdayî Şengalê bi şehiyekê cejna Çarşema serê salê hate pîrozkirin.
• KCÊE Cejna Paskalyayê pîroz kir 

  Koordînasyona Civaka Êzidî ya li Ewropayê (KCÊE) Cejna Paskalyayê li civata bawermendên Mesilî yên li Kurdistanê û cîhanê, pîroz kir.
• KCDK-E'yê Cejna Paskalyayê pîroz kir 

  Dîwana Hevserokatiyê ya KCDK-E'yê Cejna Paskalyayê pîroz kir û got, "Ji bo jiyaneke hevpar, û azad a ji nasname û baweriyên cuda, em bi hev re têbikoşin û vê jiyana hevpar ava bikin."
• Asta avê ya deryayê bi helîna li Nîvgiroverika Bakur zêde bû 

  Li gorî lêkolîna dawî ji ber qeşaya ku li Nîvgiroverika Bakur li dawiya Serdema Qeşayî heliyayî asta avê ya deryayê serê her sedsalê bi metroyan rabûye.
• 'Cûreyên talanker li ser cihêrengiya biyo gefa herî mezin e' 

  Kêzik û cûreyên din ên talanker ku bi germahiya globla re her sal zêdetir dibin, li ser cihêrengiya biyo ya li cîhanê gefeke mezin e.
• Li ser koçberiya mezin a Başûrê Kurdistanê li Kerkûkê pêşangehek hate vekirin 

  Li bajarê Kerkûkê bi boneya 30. Salvegera koça mezin ya gelê Kurd ên Başûrê Kurdistanê ya sala 1991 pêşengehekî ya wêneyan hat vekirin.
• Germbûna Cîhanî: Mewsîma havînî her ku diçe dirêj dibe 

  Li gorî lêkolîna saziya bi navê Advancing earth and space science ji ber germbûna cîhanî her ku diçe rojên havînî zêdetir dibin.
• Pêşî li tunebûna fîlên li Efrîkayê nayê girtin 

  Li gorî lêkolîneke dawî, fîlên li Efrîkayê, du ji sê paran kêm bûne û di demeke nêz de dibe ku bi temamî tune bibin.
• Germbûna cîhanî wê pir bandorê li ser Efrîkayê bike 

  Pêşbîniya wê tê kirin germbûna global wê bandora xwe ya li ser Efrîkayê pir zêdetir be.
• Ji binê çiyayê qeşayê eko-sîstemek dewlemend derket 

  Li Antarktîkayê, çiyayekî qeşayê yê bi hezar kîlometreçargoşeyî qut bû. Ji binê vî çiyayî jî nîşaneyên jiyanê xuya kir. Vê yekê zanyar 'matmayî' hişt.
• Gelo El Agrar ji aliyê jinan ve dihate birêvebirin? 

  Li gorî lêkolînekê, di şaristaniya El Argar a li Spanyayê de ku beriya 4 hezar salî xwedî hikum bû, herî kêm di serdemeke wê de jin di asta rêveberiyê de bûn.
• Li Ekvatorê ji ber şape û xweliya volqanê Sangayê 6 kes mirin 

  Li Ekvatorê şape rabû û ji ber xweliya ji volqanê Sangayê 6 kes mirin, tesîr li ser 350 hezar kesî kir.
• Li Geliyê Zîlan xweza tê talankirin 

  Li Geliyê Zîlanê, ku bi hezaran Kurd lê hatibûn qetilkirin, tevî nerazîbûn û li ber rabûnê jî, karê ji bo çêkirina Santralên Hîdroelektrîkê dewam dike.
• Li Rûsyayê girtî jî ji bo 'ekolojiyê' wê werin şixulandin 

  Rûsya ji bo ku qirêjiya ji ber bobelta petrolê ya li herêma Norîlskê ya bakur li pey xwe bihêle, plansaziya wê dike ku girtiyan jî bide şixulandin.
• Germahiya global herî pir wê li herêmên tropîkal bide 

  Li gorî lêkolînekê ku di kovara Nature Geoscîence de weşiyaye, tesîra herî zêde ya germbûna global bi piranî wê li herêmên tropîkal ên welatên hejar were dîtin.
• Xela: Bi milyonan mirov li ber mirinê ne 

  Neteweyên Yekbûyî û gelek saziyên navneteweyî hişyariyê didin, ku ji ber krîza birçîbûnê ya ku par ji pênc paran parekî zêdetir bû, bi milyonan mirov li ber mirinê ne.
• Li Karabûkê cînayeta kar 

  Du karkerên li kana xizê dema mekîneya şkênandina keviran temîr dikirin ketin ber mekîneyê û jiyana xwe ji dest dan.
• Ji bo kampanya 'Bila Kurdî bibe zimanê fermî' banga piştgiriyê 

  Ji bo Kurdî bibe zimanê fermî û zimanê perwerdeyê, kampanya ku bi sê zaravayên Kurdî, her wiha bi Îngilîzî, Fransî, Elmanî û Tirkî hatiye destpêkirin, dewam dike.