CÎHAN

Hemû Nûçe

• Fransa, Îngîlîstan û Îtalya bi awayekî hevpar fûzeyan dikirin 

  Wezareta Parastinê ya Fransayê ragihand ku, li hember gefên zêde yên Ewropayê yên li ser ewlehiyê, Parîs, London û Romayê biryar dane ku bi giştî 218 fûzeyên balafirên Aster bikirin.
• Li Etîyopyayê kolera bi lez belav dibe: Zêdeyî 30 kes mirin 

  Bijîjkên Sînoran Nasnakin (MSF) ragihand ku li rojavayê Etîyopyayê herî kêm 31 kes ji ber kolerayê mirin û zêdeyî 1.500 nexweş jî hatine raporkirin.
• Şêxên Durziyan ê Sûriyeyî yekemcar çû Îsraîlê 

  Heyetek ji şêxên Durziyan ên Sûriyeyî roja Înê ji bo serdana hecê ya li Îsraîlê bike, ji xeta agirbestê ya li Girên Golanê derbas bû.
• DYE’yê pêkanîn li Wezîrê Petrolê yê Îranê ferz kir 

  Hikûmeta DYE’yê weke parçeyekî polîtîkayên “zexta herî zêde” ya li hemberî Îranê, li dijî Wezîrê Petrolê yê Îranê Mohsen Paknecad û hin sazî û keştiyan pêkanînên malî ferz kir.
• 85 Xelatgirên Nobelê: Divê Nergîs Mûhammedî bê berdan 

  85 kesayetên ku Xelata Nobelê wergirtine bang kirin ku Nergîs Mûhammedî û hemû girtiyên siyasî bêşert bêne berdan.
• Çîn, Îran û Rûsyayê xwestin ku pêkanînên li ser Tehranê bên rakirin 

  Çîn, Îran û Rûsyayê di hevdîtinên sê alî yên li Pekin’ê lidar xistin de, bang kirin ku pêkanînên li ser Îranê bên rakirin.
• Şerê Ûkraynayê: Rûsyayê ji bo agirbestê sê şert danî 

  Hate ragihandin ku ji bo pêşniyara agirbestê ya DYE'yê, Moskowayê 3 şert daniye.
• NY: Li Xezeyê êrîşên li ser tenduristiya zêdebûnê qirkirin e 

  Desteya Lêpirsînê ya Neteweyên Yekbûyî diyar kir ku êrîşên 'bi rêk û pêk' ên Îsraîlê yên li Xezeyê yên li ser tenduristiya zayendî û zêdebûnê 'çalakiyên qirkirinê' ne.
• Kanada pêkanînên li ser Sûriyeyê sivik dike 

  Kanadayê ragihand ku nêta wan heye ku pêkanînên malî yên li ser Sûriyeyê sivik bike û sefîrekî bilind tayîn bike.
• Komên li PE’yê komkujiya Elewiyan şermezar kirin û peymana Kurdan silav kirin 

  Di civînên giştî yên Parlamentoya Ewropayê (PE) de, komên siyasî êrîş û komkujiyên li ser Elewiyên li Sûriyeyê şermezar kirin û lihevkirina Kurdan a bi Şamê re silav kirin.
• Serhildêrên Belûcî 450 rêwiyên trênê dîlgirtin 

  Hat ragihandin ku li Belûcîsan a li başûr rojavayê Pakistanê bêhtirî 450 rêwiyên trênê ji aliyê serhildêrên Belûcî ve hatine dîlgirtin.
• HRW: Sûcên li dijî Elewiyan hatine kirin, divê demildest bên darizandin 

  Rêxistina Şopandina Mafên Mirovan (HRW) ji bo berpirsyarên komkujiya Elewiyan a li Sûriyeyê demildest bên darizandin, bang kir.
• Îsraîlê li Derayê êrîşên hewayî pêk anîn 

  Artêşa Îsraîlê şeva Sêşemê daxuyanî da û ragihand ku di tevahiya şevê de êrîşên hewayî li başûrê Sûriyeyê pêk anîn.
• Li Meksîkayê di qezayên otobusan de herî kêm 32 kes mirin 

  Li eyaleta Oaxaca ya li başûrê Meksîkayê û eyaleta Durangoyê ya li bakurê vî welatî, di encama du qezayên otobusan de herî kêm 32 kesan jiyana xwe ji dest dan.
• Li Arjantînê lehî rabû: Herî kêm 16 kes mirin, bi sedan kes winda ne 

  Hat ragihandin ku li bajarê Bahia Blanca yê Arjantînê roja Îniyê lehî rabû û di encamê de herî kêm 16 kes mirin û bi sedan kes winda bûn.
• Îranê muzakereya 'di bin zextê de' red kir 

  DYE'yê peymana ku Iraq pê dikare elektrîkê ji cîranê xwe bikire, betal kir. Piştre Tehranê diyar kir ku ew ê têkildarî bernameya nukleer, muzakereya 'di bin zext û gefê de' qebûl neke.
• DYE’yê komkujiyên li Sûriyeyê şermezar kir û xwest hesab bê pirsîn 

  Wezîrê Karên Derve yê Emerîkayê Marco Rubio “terorîstên îslamî yên radîkal" ên li pişt "komkujiyên" kêmneteweyên li Sûriyeyê şermezar kir û bang li rêveberiya demkî ya Şamê kir ku hesab ji berpirsyaran bipirse.
• NY: Divê demildest qetilkirina sivîlên li Sûriyeyê bê rawestandin 

  Komîserê Bilind ê Mafên Mirovan ê Neteweyên Yekbûyî Volker Turk di daxuyaniya têkildar komkujiyên Elewiyan ên li Sûriyeyê banga “Divê demildest qetilkirina sivîlên li Sûriyeyê bê rawestandin” kir. Elmanyayê jî li ser komkujiyê daxuyanî da.
• Komkujiya Elewiyan: Kolan tijî caneze ne, bi dozeran rakirin 

  Hat ragihandin ku li peravên rojavayê Sûriyê, li herêmên ku Elewî lê dijîn, komên çekdar ên girêdayî HTŞ’ê bi awayekî hovane bi sedan sivîl qetil kirin.
• Îran, Çîn û Rûsya wê tetbîqetek hevpar pêk tînin 

  Li gorî çapemeniya Îranê, hêzên derayî yên Îran, Çîn û Rûsya roja Sêşemê bi armanca ‘bihêzkirina ewlehiya herêmê’ li peravên başurê rojavayê Îranê tatbîqeteke leşkerî pêk bînin.
• Îthalata enerjiyê: DYE'yê dawî li muafiyeta Iraqê anî 

  Hate ragihandin ku DYE'yê dawî li muafiyeta ji bo Iraqê aniye, ku beriya niha li gel pêkanînên li ser Îranê destûr ji Iraqê re dihate dayin ku gaz û elektrîkê ji Îranê bikire.
• Hamasê ji bo qonaxa duyemîn bang kir, Îsraîlê şande rê kir 

  Hamasê bi daxuyaniyekê ji bo qonaxa duyemîn a peymana agirbestê ya li Xezeyê, banga muzakereyê kir û Îsraîl wê ji bo civînên ku roja Duşemê li Doha’yê bên kirin, şandeyekê bişîne.
• Anket: Li gorî gelek Fransayî, Elman û Îngilizan Trump 'dîktator' e 

  Li gorî anketekê ku ji aliyê saziya fikrî Common Destiny ve hate kirin, zêdeyî nîvê Fransiyan, Elman (%59) û Îngilistan (%56) Donald Trump weke 'dîktatorekî' pênase dikin.
• DYE wê nema îstîxbaratê bide Kievê 

  Rêveberiya Donald Trump ne tenê alîkariyal eşkerî ya ji bo Ukraynayê rawestand, her wiha îstîxbarata Emerikî ya ji bo Kievê jî sekinand.
• Tusk: Pêşniyara Macron a li ser ‘sîwana nukleerî, hêviyê dide’ 

  Serokwezîrê Polonyayê Donald Tusk got ku pêşniyara Serokomarê Fransayê Emmanuel Macron a ji bo nîqaşên li ser parastina Ewropayê yên li ser cebilxaneya nukleerî ya Fransayê “gelekî hêviyê dide”.