CIVAK-EKOLOJÎ

Hemû Nûçe

• Li dijî texrîbatên sîstema serdest li xwezayê vedigere 

  Ciwanê Mexmûrê Medenî Îlhan bi projeyên xwe yên ekolojî û çandiniyê dixwaze ji bo xelkê Mexmûr û ciwanan bibe rêyek lêvegera li çanda ekolojî û xwezayê.
• Sala 2021 li Ewropayê bû sala felaketên avhewayê 

  Li Ewropayê sala 2021 bû sala ku têde felaketên mîna havîna herî germ, şewatên mezin û lehiyên wêranker qewimîn.
• HDP'ê Cejna Çarşema Sor pîroz kir 

  HDP'ê Cejna Çarşema Sor pîroz kir û got, “Em ê bi hev re, bi hevgirtina ligel Êzidiyan ji vê kavila tundiyê derkevin.”
• KNK'ê cejna Paskalyayê li bawermendên Mesihî pîroz kir 

  KNK'ê cejna Paskalyayê li gelê Asûrî-Suryanî-Kildanî û tevahiya bawermendên Mesihî pîroz kir û got, "Em hêvî dikin ku ev cejn, di seranserê cîhanê û welatê me de, bibe wesîleya aştî û aramiyê."
• Krîza aboriyê kir ku mirov pêşiya mala xwe biçînin 

  Krîza aboriyê û buhayê zêde kir ku mirov çandiniya şexsî bikin. Ekonomîst ê xwecihî Aydin Turkoz diyar kir ku cihê hêviyê ye, ku mirov bi hêz û aboriya xwe çandiniyê dikin.
• Çarşema Serê Nîsanê 

  Ezdatî her qada avabûna cîhanê weke cejnê pîroz dike. Yek ji van jî Çarşema Serê Nîsanê ye.
• Ew ê vê hefteyê barana meteoran a Lyrîdsê û Heyva Pembe werin dîtin 

  Hefteya pêşiya me wê barana meteoran a Lyrîdsê û Heyva Pembe werin dîtin.
• Keşeyê Suryanî ku neçar mayî koç bike, li gundê xwe hate definkirin 

  Keşeyê Sûryanî Meta Eksen ê 5’ê Nîsanê li Belçîkayê jiyana xwe ji dest dabû, li gundê xwe yê salên 90’î neçar mabû biterikîne hate definkirin.
• Li Kurdistanê talana xwezayê didome 

  Cerdevanên ji bo êrişên dagirker li Başûrê Kurdistanê xwezayê talan dikin. Cerdevanan li Avaşîn, Zap û Metînayê gelek dar birîn.
• Kadê, destenan û nanê loş ên ji bo Remezanê 

  Kadê, destenan û nanê loş ên herêma Serhedê bi hunera jinan meha Remezanê têne çêkirin.
• Li Şengalê Çarşema Sor hate pîrozkirin 

  Li çiyayên Zerdeştê Cejna Çarşema Sor a Feqîran bi şahiyekê hate pîrozkirin.
• Efsaneya Febronîa ya ji Nisêbînê 

  Wêrekiya rahîbeya ciwan Febronîa û sekna wê ya li dijî êşkenceyê her tim tê vegotin. Li manastira li gundê Hîmo yê Qamişloyê ji bo wê dua tê kirin.
• Têkildarê bermahiyên plastîk peymanek hat çêkirin 

  Nûnerên welatên cîhanê li hev kirin ku li ser bermahiyên plastîk peymanek 'dîrokî' amade bikin. Ev biryar ji peymana Parîsê ya sala 2015'an û vir ve wekî peymana avhewayê ya herî mezin tê silav kirin.
• Li Brezilya kesên ku mirin bûne 186 

  Li Brezilya bajarê Petropolîsê ji ber lehî û şeqitîne erdê ya beriya heftiyekê kesên ku mirin bûne 186. Hê jî bi dehan kes winda ne.
• Destar di meha Xizir de xweştir dihêre 

  Destarê ku bi hezaran sal in ji bo hêrandina genim û garis tê bikaranîn, li Dersimê di meha Xizir de xweştir dihêre.
• Qeşa li Gronlandê ji texmînan zûtir dihele 

  Qeşa li Gronlandê ji jêrê ber bi jorê ve dihele. Zanyar dibêjin, di asta cîhanî de ev yek ê bandoreke mezin li bilindbûna ava deryayê bike.
• Cejna Xidir Îlyas: Dema ax û mirov hişyar dibin… 

  Cejna Xidir Îlyas ji bo Êzidiyan sembola abadînbûn û bereketê ye.
• Salê 142 saetên Stenboliyan di trafîkê de tê kuştin 

  Li gorî endeksa salane ya trafîkê ku Tomtom a ku pergalên mobîl ên GPS'yan hildiberîne, li cîhanê herî pir li Stenbolê di trafîkê de dema mirov tê kuştin.
• Li Ewropayê ji ber karesatên meteorolojîk di 40 salan de 142 hezar kes mirin 

  Li gorî raporekê li Ewropayê di nava 40 salên dawîn de ji ber karesatên meteorolojîk 142 hezar kes mirine û bi qasî 510 milyar eûro xisar çêbûye.
• FEDA: Roj roja rabûna liber zilmê ye 

  FEDA'yê bal kişand ser girîngiya meha Xizir û got, "Roj roja rabûna li ber zilmê ye, xurtirkirina piştevaniyê ye."
• Bi hêstiran avê dikişînin 

  Li taxên Qileban û Rapiniyê yên navçeya Qilebanê, welatî hewcedariya xwe ya avê bi hêstiran pêk tînin.
• 'Qeyûm qirkirina ekolojiyê kirine hedef' 

  Endamê Komeleya Ekolojiyê Vahat Işikli, polîtîkayên ekolojiyê yên li Kurdistanê tên meşandin weke "qirkirin-mekan" bi nav kir û ev tişt got: "Bi destê qeyûman ji gihayan bigire heta daran, ji rêyan bigire heta malan qirkirina ekolojiyê tê hedefkirin." Kom
• 2021 bû yek ji salên herî germ ên heft salan 

  Rêxistina Meteoroliyê ya Cîhanê (WMO) ragihand ku 2021 bû yek ji heft salên herî germ.
• Li Srîlankayê fîl ji ber xwarina plastîkan dimirin 

  Li sergoyên Srîlankayê fîl ji ber xwarina plastîkan dimirin. Di 8 salên dawîn de nêzî 20 fîl ji ber xwarina plastîkan mirine.
• Li Awûstralyayê rêjeya germayê rekor derbas kir 

  Germahiya hewayê ya li Awûstralyayê li herêmekê bi 50.7 dereceyan gihîşte asteke mezin.