CIVAK-EKOLOJÎ

Hemû Nûçe

• Şewata li Xolxolê xwe nêzîkî gundan kir 

  Li Xolxolê ji bo ku şewat neheta vemirandin dîsa dest pê kir û xwe nêzîkî gundan kir.
• Daristanên Çiyayê Cûdî dişewite 

  Li herêma daristanên gundê Beşerî ya qontara Çiyayê Cûdî şewat derket.
• Qada Çemê Roj 3 roj in dişewite, nayê vemirandin 

  Qada Çemê Roj a Pîlemûriye ev 3 roj in dişewite, lê nayê vemirandin. Welatî diyar dike ku piştî dengê bombeyan şewat li herêmê derketiye.
• 'Li dijî zewicandina di temenê biçûk de, tevlî kampanya KJAR'ê bibin' 

  Gerîlaya Hêzên Parastina Jinê ya Rojhilatê Kurdistanê (HPJ) Jiyan Manî bal kişand ser pirsgirêka civakî ya zewicandina di temenê biçûk de û li dijî vê yekê bang li her kesî ku beşdarî kampanya ‘Zewaca temenê biçûk qirkirina jinê ye” bibin.
• Lehiyên Tîrmeyê yên li Ewropayê ji ber guherîna avûhewayê ye 

  Ekîba zanyaran a WWA'yê diyar kir lehiyên Tîrmehê yên li Belçîka û Elmanyayê ji ber guherîna avûhewayê ye.
• Li Brezîlyayê gelê xwecihî li qadan e 

  Li paytexta Brezîlya Brasîlîayê, gelê xwecihî bi kumikê xwe yê ji perê çûkan, bi kincên xwe yên gelêrî, Serokdewlet Jaîr Bolsonaro şermezar kir.
• Şerê li dijî xwezaya Wanê 

  Li Wanê 5 sal in xweza tê wêrankirin. Kanên mermer, kevir û madenê, her wiha HES xwezayê diherimînin. Çalakiyên ji bo şermezarkirina vê yekê jî dibin hedefa tundiya dewletê.
• Li Îspanyayê germahî bû 47 derece 

  Li bajarê Montoro yê Îspanyayê germahî derket 47,4 dereceyan.
• Ji ber lehiya li Japonyayê rabûyî herî kêm 6 kes mirin 

  Di encama barîna zêde ya baranê li Japonyayê lehî rabû û ji ber vê herî kêm 6 kesan jiyana xwe ji dest dan.
• Li Behra Reş ji ber lehiyê 51 kes mirin 

  Di lehiyê de ya ku li Behra Reş rabûbû hejmara kesên mirine bû 51.
• Li şewatên li Kalîforniyayê hişkesalî jî zêde bû 

  Li eyaleta Kalîforniya ya DYE’ê şewatên mezin ên daristanan ku di dîroka xwe de duyemîn e didomin, niha jî hişkesaliyekî ku mîna wê nehatî dîtin derketiye holê.
• Li Îtalyayê germahî: Li zêdeyî 500 cihî şewat derket 

  Li Îtalyayê arkuj di nava germahiya zêde li zêdeyî 500 cihî hewl didin şewatê vemirînin. Ji ber şewatê 4 kesî jiyana xwe ji dest dan.
• Daristanên Cezayir dişewite: 65 kes mirin 

  Hejmara kesên ji ber şewata taybet herêma Kabîliye ya Cezayîrê jiyana xwe ji dest dane gihişte 65 kesî.
• Li Sûdanê lehî rabû: Bi hezaran mal di bin avê de man 

  Li Sûdanê roja Şemiyê ji ber barana zêde lehî rabû û bi hezaran mal di bin avê de man.
• Girava Eûboeayê di nav agiran de ma 

  Li Yewnanistanê jî şewata daristanan didome. Dîmenên şewata li girava Eûboeayê (Egrîboz) gelekî trajîk xuya dike.
• Welatên ku sînorên xwe li perevên Deryaya spî hene dişewitin 

  Welatên ku sînorên xwe li peravên Deryaya spî hene şewatên mezin ên daristanan çêbûn. Gundên li bakurê paytexta Yewnanîstanê ji ber şewatê hatin valakirin.
• Kurdên li Danîmarkayê ji bo bobeleta Wanê seferber bûn 

  Kurdên li Danîmarkayê li navçeya Elbakê ya Wanê li dijî bobelata lehiyê serferber bûn.
• Li her dera dinyayê daristan dişewitin 

  Ji serê meha havînê ve li her dera dinyayê agir bi daristanan dikeve. Li Sîbîryayê ya ku yek ji cihê herî sar ê dinyayê agir bi daristanê ket.
• Sîbirya dişewite, li Brezîlyayê jî bahoza berfê 

  Herêma ku herî zêde sar a Rusyayê Yakutistanê şewata li daristanê derketî li ser herêmek berfireh bandor kir, li Brezîlyayê jî pêlên hewayê sar heye. Li welat bahoza berfê derket.
• Hewraman ket lîsteya mîrasa cîhanî ya UNESCO 

  Doza Hewramanê di 44’emîn civîna Komîteya Mîrasê Cîhanî UNESCO hat erêkirin.
• HDP cejna Gadîr Hûm pîroz kir 

  Alîkara Hevserokên HDP'ê ya ji Komîsyona Bawerî û Gelan Berpirsyar Tulay Hatîmogûllari cejna Gadîr Hûm a Elewiyên Ereb pîroz kir.
• Ji ber xelayê li Madagaskarê 1 milyon mirov birçî ye 

  Ji ber ziwabûna li başûrê Madagaskarê xela çêbû û bi qasî 1 milyon mirovî bêzad û birçî mane.
• Şewata daristanan a li Rûsyayê zêde dibin 

  Ji serê salê ve li Rûsyayê 10 milyon hektar daristan bû xwelî. Germahiya kurewî li vê herêmê li gorî qitayên din ên cîhanê du qat zêdetir lez bi pêş ve diçe.
• Qeşa heliya, li Swîsreyê zêdeyî hezar golên nû çêbû 

  Ji ber guherîna avhewayê ya du sed salên dawî, li Swîsreyê zêdeyî 1000 golên nû çêbû. Vê yekê dîmenê çiyayên Alpê yên Swîsreyê guhert.
• Emisyonên CO2'yê 2023'yan pir zêde bibin! 

  Saziya Enerjiyê ya Navnetewî (UEK) hişyarî da ku emisyonên CO2'yê sala 2023'an bi rengekî nedîtî wê pir zêde bibin.