CIVAK-EKOLOJÎ

Hemû Nûçe

• Li Îranê qirêjiya hewayê: Dibistan hatin girtin, karmend dê li malê bixebitin 

  Li paytexta Îranê Tehranê ji ber qirêjiya hewayê ya zêde tedbîrên ji bo roja Çarşemê tên girtin. Ji ber hewaya nebaş bandorê li Tehran û bajarên din dike, dibistan hatin girtin.
• Li peravê Gola Wanê talana bi pênc stêrkî 

  Bi kevir û axê peravê Gola Wanê tê dagirtin û li ser jî Otela Merît tê çêkirin. Walîtiya Wanê û Şaredariya Edremît a AKP'yî jî li hemberî vê talanê bêdeng in.
• ‘Divê em li herêma Firatê çandiniyê dewlemendtir bikin’ 

  Hevseroka Desteya Çandiniyê ya Herêma Firatê Sewsen Daban diyar kir ku êrîşên dewleta Tirk ên li ser binesaziyên herêmê û qutkirina çemê firatê, bandorekê neyînî li ser çandiniya herêmê dike û got: “Divê em çandiniyê dewlementir bikin.”
• Kurdên Yaresan Cejna Xavankar pîroz kirin 

  Kurdên Yaresan ên ji çar aliyên Kurdistan û Îranê di 31’ê Cotmehê de li Sedat Hayderî Tekiye ya gundê Toşamiyê yê girêdayî bajarê Gahvare ya parêzgeha Kirmaşanê kom bûn û kevneşopiya Xavankar pîroz kirin.
• Projeyên kooperatîfê li Şehbayê sîstemeke nû ya pêşvebirina aboriya civakî ye 

  Li Şehbayê armanca sereke ji projeyên kooperatîfan pêşvebirina aboriya civakî bi çanda hevkariyê ye. Bi saya van projeyan di nava salekê de ji sedî 35 bêkariya li Şehbayê kêm bûye.
• Çemên Colemêrgê bi navê 'islah'ê ji holê têne rakirin 

  Gelek çemên li Colemêrgê bi rijandina beton hatin ziwakirin, dar, giha, heywan û jiyana xwezayî ya li derdora van çeman hatin tunekirin.
• Navenda Jiyan a Dermanê Xwezayî 

  Navenda Jiyan a Dermanê Xwezayî ji sedî 80'yî nexweşiyên şekir, kolestrol, jinan û gurçikê derman dike.
• Pisporên avhewayê ji bo pêşerojek domdar bang kirin 

  Zanyaran hişyarî dan ku 'nîşanên jiyanê' yên cihanê di dîroka mirovahiyê de ji her demê xirabtir in û banga veguheztinek bilez û dadwerî bo pêşerojek domdar kirin.
• Li navenda çandiniyê êdî çandinî nayê kirin 

  Li navçeya Erdîşê ku navenda çandiniyê, ji ber polîtîkayên şaş cotkar êdî nikarin dabara xwe bikin. Cotkar Mûstafa Yilmaz diyar kir ku ji ber krîza aborî di berhemên xwe de zirar dikin.
• Çemê Bendîmahiyê kirin qurbanê rantê 

  Çemê Bendîmahiyê ku çavkaniya herî mezin a ava ku diherike Gola Wanê, ji ber HES û bendavên ku li ser hatine çêkirin bi temamî zuha bûye. Bi mîlyonan masî û zindiyên di çemê de tine bûn.
• Neteweyên Yekbûyî li dijî madeyên kîmyewî pîvanên nû danî 

  Neteweyên Yekbûyî ji bo parastina mirovan û cîhanê ji madeyên kîmyewî yên xetere, pîvanên ewlekariyê yên nû pejirand.
• Li DMME'yê doza hawirdorê ya bêhempa 

  Şeş ciwanên li herêmên Portekîzê yên ku ji ber şewatê û pêla zêde ya germê xisareke mezin li wan bûye, li DMME'yê li ber hikumetên Yekîtiya Ewropayê û pênc welatan rabûn.
• NY wê nikaribe armancên xwe yên li dijî xizanî û birçîbûnê pêk bîne 

  Serokê Fona Pêşketina Çandinî ya Navneteweyî Alvaro Larîo ragihand ku di sala 2030'î de 575 milyon mirov wê di nava xizaniyeke giran de bin û 600 milyon mirov jî wê birçî bin.
• Ji ber polîtîkayên têkildarî avhewayê doz li 32 welatan hate vekirin 

  Şeş ciwanên ji Portekîzê diyar kirin ku polîtîkayên xemsar ên li hemberî germahiyê dibin sedema binpêkirina mafên mirovan, lewma jî doz li hikumetên 32 welatan vekirin.
• Birêkirina Mamoste Fewzî…  

  Mamoste Fewzî ku navekê sembol ê qada têkoşîna li dijî polîtîkayên bişaftinê bû, ji bo wêjeya Kurdî bi civakê bide hezkirin û Kurdî bibe zimanê jiyana rojane û nivîsê, bi awayekê bi pîr û pergal gelek ked da.
• Bandora qirêjahiya ji ber şewatê li ser welatên xizan bêhtir e  

  Li gor lêkolînekê ku di kovara Nature de hat weşandin, bandora qirêjahiya hewayê ya ji ber agirê bi daristanan dikeve li ser welatên xizan bêhtir e.
• Şewata li Çala Guza mezin dibe 

  Zêdeyî 2 meh in xwezaya Kurdistanê ji aliyê dewleta Tirk ve bênavber tê talankirin. Şewata ku doh serê sibehê li qada Çala Guza destpê kir, belav dibe. Ji ber qedexeyê jî nikare bê vemirandin.
• Eko-qirkirin û pêkanînên dewleta Tirk -I- 

  Polîtîkaya eko-qirkirinê ya dewleta Tirk a li Kurdistanê xwe dispêre serdema Osmaniyan. Lê belê bi taybetî politikaya eko-qirkirin bi awayekî eşkere piştî salên 1990’î hema hema li tevahiya erdnîgariya Kurdistanê belav bûye.
• Beriya Civata Giştî ya NY'ê bi deh hezaran kes ji bo avhewayê meşiyan 

  Beriya destpêkirina Civata Giştî ya Neteweyên Yekbûyî (NY) bi deh hezaran kes li New Yorkê meşiyan û xwestin ku di mijara guhertina avhewayê de hîn bêhtir çalakî bêne kirin.
• Li Colemêrgê cotkar amadekariya zivistanê dikin  

  Kesên li Colemêrgê sewalkariyê dikin dest bi amadekariyên zivistanê kirin. Welatî giyayê ku havînê berhev kirine, dikin ka.
• UNICEF: Herî kêm 330 milyon zarok di nav xizaniyeke mezin de ne 

  Li gorî rapora UNICEF û Banka Dinyayê 330 milyon zarok di nav xizaniyeke mezin de dijîn.
• Li DYE’yê di 8 mehan de 23 karesatên meteorolojîk çêbû 

  Li Dewletên Yekbûyî yên Emerîkayê (DYE) îsal 23 karesatên meteorolojîk çêbû. Di van karesatan de ji milyar dolarekî zêdetir xisar çêbû.
• Qeyûm Wan veguherandiye mîna gundekî 

  Qeyûmê Wanê ku Şaredariya Bajarê Mezin a Wanê ya HDP’ê xesp kiriye, Wan veguherandiye gundekî mezin. Mirov nikare ji ber herî, çal û çopan li kolanên Wanê re derbas bibe.
• Hejmara kesên di lehiyê de jiyana xwe ji dest dan derket 7’an 

  Di lehiya li Kirklarelî û Stenbolê de 7 kesan jiyana xwe ji dest da û kesek jî winda ye. Her wiha 744 kargeh û 564 avahî jî di bin avê de man.
• Hejmara kesên li Kiriklareliyê jiyana xwe ji dest dan derket 5’an 

  Li bajaroka Îgneadayê ji ber lehiya rabû, hejmara kesên jiyana xwe ji dest dan derket 5’an. Ji bo rizgarkirina keseke winda jî xebatên lêgerîn û xelaskirinê didomin.