CIVAK-EKOLOJÎ

Hemû Nûçe

• Li Antartîkayê tebeqeya Ozonê xwe nû dike 

  Zanyaran ragihandin li tebeqeya Ozonê qula li ser Antartîkayê ber bi girtinê ve diçe û ev bi wan rêgezên jidiyayî ye, ku ji sala 1987'an ve têne bicihanîn.
• Qeyûm û Covîd-19 bi hev re 

  Qeyûmê ku şaredariya Colemêrg a HDP’ê dagir kiriye, bi rojan av li ser welatiyan qûr kiriye, qeyûmê li Wanê jî gelşî kom nake.
• Covîd-19 çima zû belav dibe? 

  Pispor dibêjin, kesên ku bi vîrûsa Covîd-19 ketine, lê belê ti nîşaneyên nexweşiyê bi wan re nîne, dibin sedem ku nexweşî zû belav bibe.
• Di şewata Awûstralyayê de zêdetirî 400 kesî mirin 

  Hate gotin şewata mezin a daristanan ku bi mehan bandor li ser Awûstralyayê kirî, ji ber lewitandina hewayê bûye sedema mirina bi sedan kesî.
• Li Ewropayê trafîka hewayî bi rêjeya 3 ji 4'an kêm bû 

  Trafîka hewayî ya li Ewropayê ji ber vîrûsa koronayê kêm bû. Tê gotin ku şîrketên hewayî wê sala 2020'an 252 milyar dolarî winda bikin.
• 'Mala gel veguheriye wargeha dizan û madeyên hişberiyê' 

  Li taxa Kaynartepê ya navçeya Baglar a Amedê, ji ber xemsariya Şaredariya Baglarê mala gel veguheriye wargeha kesên madeyên hişberiyê bikartînin û cihê dizan. 
• Vîrûsa korona tenê bi kêrî hewayê hat 

  Lawazbûna aboriyê û bandora mirovan a li ser avhewayê, kir ku kalîteya hewayê bi rengekî şênber baş bibe.
• 'Desteserkirina şaredariyan gefê li tenduristiya gel dixwe' 

  Koordînasyona Heskîfê diyar kir, ji ber şewba vîrûsa koronayê li cîhanê dest ji gelek projeyên hilweşîner hatiye berdan û xwest, biryarên Bendava Ilisûyê, HES û qeyûman bên betalkirin.
• Bisiklêt dikare mirovan ji Covîd-19’ê biparêze! 

  Li Fransayê siwarbûna bisiklêtan heta du kîlometreyên dûrî malê hate sînorkirin. Li Elmanyayê jî tê teşwîqkirin.
• Bi milyonan gul li Hollanda tên tinekirin 

  Yek ji welatên din ên ji ber vîrûsa nû ya Korona (Covîd-19) di warê aboriyê de gihiştiye nuqteya sekinînê Hollanda ya di sektora gulan de li pêşe wê bi milyonan gul tine bike.
• NASA: Wê berdêla hilweşandina li Heskîfê hebe 

  NASA’yê derbarê hilweşandina li Heskîfê got ku “Wê berdêleke vî tiştî hebe.”
• Maskeya xwe hûn çêbikin! 

  Ji ber hêla vîrûsa koronayê firotina maskeyan pir zêde bû. Vê jî kir ku personelên tendiristiyê yên ku pê maskeyê hewce ne mexdûr bibin.
• Amazon heta 2070'yî dibe ku bi temamî tine bibin 

  Li gorî xebata ku zanyaran kirî, dibe ku 50 salê pêşiya me mirov nikaribe pêşî lê bigire ku Amazon bi temamî tine bibe.
• Buhayê zêde sewalkariyê diqedîne 

  Li Wan û derdora wê ku sewalkarî li ber tinebûnê ye, ji ber buhayê zêde yê êm û ka, kesên heywanan xwedî dikin zerarê dibînin.
• Li 13 welatan dibistan hatin girtin, UNÎCEF bi fikar e 

  Ji ber vîrûsa Korona ya ku li Çînê derket li 13 welatan di asta netewî de biryara girtina dibistanan hate girtin. UNÎCEF bal kişand ku nêzî 300 milyon zarok ji dibistanê bûne, diyar kir ku ev hejmar heta niha nehatibû dîtin.
• Rewşa dawî ya Covîd-19, ji bo xweparastinê divê çi bê kirin? 

  Hejmara qurbaniyên vîrûsa Korona (Covîd-19) roj bi roj zê dibe. Nîvê mirovên bi vîrûsê ketin rehet bûn. Bi tedbîrên ku WHO'yê ragihand, dikare pêşî li belavbûna nexweşiyê bê girtin.
• Li Zanîngeha Dortmûndê Konferansa Zimanê Dayikê 

  Kurd Akadê, bi hevkariya Enstîtûya Kurdî ya Dusseldorfê, Yekitiya Mamosteyên Kurd (YMK) û Zanîngeha Dortmûndê, bi sernavê Zimanê Dayikê, Pirzimanî û Cihêrengî konferansek lidar xist.
• Cihêrengiya biyo: Ji bo 2050'î planek tê amadekirin 

  Civîna Konvansiyona Cihêrengiya Biyolojîk a li Romanê piştî hevdîtinên hefteyekê roja Şemiyê bi dawî bû. Ji bo parastina ekosîstemê û birêvebirina çavkaniyên xwecihî bi rengekî mayinde, heta sala 2050'î plansaziyeke berfireh tê danîn.
• KNK: Seîd Ûsiv û hunera xwe wê tim sax û nemir bin 

  KNK'ê bi daxuyaniyeke niviskî ji bo stranbêjê navdar ê Kurd Seîd Ûsiv serxweşî da malbatê, gelê Kurd û hezkiriyên Ûsiv.
• Gera li şûnwarên dîrokî li gel biha ye, li leşkeran belaş e 

  Buhayê serdana Girava Axtamarê ku par 15 TL bû, îsal careke din zêde bû. Midûriyeta Çand û Tûrîzmê ya Bajêr ragihand ku buhayê serdanê 25 TL ye. Qadên dîrokî ku serdana wan ji bo gel bi pere ye, ji bo leşkeran belaş e.
• Xisara li daristanên Awûstralyayê bû ji texmînan zêdetir e 

  Tê texmînkirin ku şewata li Awûstralyayê ji ber ziwatiyê dest pê kir û bi mehan dewam kir, yek ji pênc parê daristanên li welêt şewitand.
• Li Belçîkayê 8'ê Gulanê konferansa mafên zarokan tê lidarxistin 

  Bi wesîleya salvegera 20'emîn wê Konvansyona Mafên Zarokan di mijara bicihanîna du protokolên lêzêdekirî li Belçîkayê konferanseke navneteweyî li dar bixe.
• 'Avhewa naguhere, tine dibe' 

  Biyolojîstê Swîsreyî Raphael Arlettaz bal kişand ser germahiya zêde ya mehên zivistanê û hişyarî da ku ev yek nîşaneya 'tinekirina avhewayê' ye.
• Cejna Xidir Nebî li Rûsyayê hate pîrozkirin 

  Kurdên li paytexta Rûsya Moskowayê cejna Xidir Nebî pîroz kirin. Bi vê armancê şahiyek hate lidarxistin.
• Li Berlînê sempozyûma pirzimanî 

  Bi wesîleya 21'ê Sibatê Roja Zimanê Dayikê ya Cîhanê, YEKMAL'ê tevî gelek zanîngehan li paytexta Elmanya Berlîne sempozyûmeke ziman a ji bo 2 rojan li dar xist.