CIVAK-EKOLOJÎ

Hemû Nûçe

• Sektora otomotîvê wê nirxê emisyonê zevt neke 

  Piştî yasayên nû yên YE'yê ku nirxên emisyonan ên otobomîlan sînordar dike wê bi milyaran ceza li şîrketetên otobomîla were birîn.
• Li Efrîkaya Başûr 45 milyon kes di bin xetereya birçîbûnê de ne 

  Neteweyên Yekbûyî diyar kir ku 45 milyon kes di bin xetereya birçîbûnê de ne.
• Li Awûstralyayê asoxî baran hat 

  Li Awûstralyayê li herêmên ku şewatên mezin lê hene Pênçşemê baran hat. Hewa hinekî paqij bû.
• Salên bê dibe ku li cîhanê karesatên mezin rû bidin 

  Li gorî raporeke Neteweyên Yekbûyî, 10 salên navbera 2010-2019'an serdema herî germ a gerstêrkê bû. Di salên bê de jî dibe ku bûyerên mezin ên meteorolojîk rû bidin.
• PBM: Em êrîşa li ser Şengalê şermezar û rûreş dikin! 

  Platforma Baweriyên Mezopotamya têkildarî êrîşa îro ya li ser gundê Dîgûr a Şengalê daxuyaniyek nivîskî da û êrş şermezar kir.
• Li Efganistan û Pakistanê ji ber rewşa nebaş a hewayê 130 kes mirin 

  Li Efganistan û Pakistanê ji ber berfê, baranê û lehiyê zêdeyî 130 kes mirin.
• Mirovahiyê celebekî masiyan ê 200 milyon salî qelihand 

  Yek ji agahiyên herî nebaş ên salê ji Çînê hat. Masiyê bêvila xwe dişibe kevçî, ku 200 milyon salî sax ma, bû cûreyê destpêkê yê di sala 2020'î de tine bû.
• Dikandarên Amedê: Nebûna aramiyê sedema krîza aboriyê ye 

  Dikandarên Amedê anîn ziman ku derfetên gel ên ji bo kirînê kêm bûne û gotin, "Nebûna aramî û aştiyê sedema krîza aboriyê ye ku derfetên mirovan jî kêm dike."
• Komxebata ziman di roja 2'emîn de ye 

  Komxebata Tora Çand û Ziman a li Amedê di roja duyemîn de ye.
• Şewata mezin a li Awûstralyayê nîşaneya metirsiyeke mezin e 

  Awûstralya hîn jî dişewite. Li Sydneyê ji 19'ê Kanûnê ve rewşa awarte heye. Leşker hewl didin gel veguhezînin. Li gorî raporekê nêzî milyarek heywan şewitîne.
• Koordînasyona Heskîfê: Hîn jî dereng nîne! 

  Koordînasyona Heskîfê bang li raya giştî kir û ji bo rizgarkirina Geliyê Dîcleyê got, "Hîn jî dereng nîne."
• Şewata li Awûstralyayê: Dûman gihiştiye Emerîkaya Başûr 

  Li Awûstralyayê ji ber şewatê bi dehan kes û bi sed milyonan heywan miribûn. Hate ragihandin dûmana vê şewatê gihiştiye Şîlîyê ya ku 12 hezar kîlometreyan dûr e.
• Jin li ber pêşnûmeya 'efûkirina destavêtina li zarokan' rabûn 

  Jin li gelek bajarên Bakurê Kurdistanê û Tirkiyeyê li dijî pêşnûmeya AKP'ê daketin qadan ku AKP dixwaze bi rêya guhertinekê, kesên dest diavêjin zarokan bi rêya zewacê efû bike.
• Li Şengalê pîrozbahiyên cejna Batîzmiyê hene 

  Li Şengalê pîrozbahiyên cejna Batîzmiyê hene. Pîr Seydo têkildarî cejnê got; "Ev cejn demeke dirêj e ku tê pîrozkirin û gelekî kevnar e. Tenê eşîrên Çêlka û Pîran vê cejna pîroz dikin. Li rojên Batîzmiyê şevberat jî tê girtin."
• Di şapeya Endonezyayê de kesên ku mirin bûne 60  

  Hate gotin di şapeya Endonezyayê de kesên ku mirine bûne 60. Helîkoptêran duh xwarin gerand ji bo kesên ku ji bobelatê sax filitîne.
• Evûstralya dişewite: 100 hezar kesan koç kirin 

  Li Evûstralyayê germahiya hewayê derketiye ser 40 dereceyan. Ji ber bayê bi şid şewata daristanê zêde dibe. Nêzî 100 hezar kesan koç kirin.
• Li Cakarta şape rabû, 53 kes mirin 

  Li paytexta Endonezyayê Cakartayê şape rabû, erd şeqitî û 53 kes mirin.
• Hêzên dewletê guh nadin qedexeya nêçirê 

  Li Colemêrgê tevî ku nêçira pezkoviyan qedexe ye, leşker û cerdevan guh nadin vê qedexeyê.
• Ji ber şewata li Evûstralyayê 500 milyon heywan mirin-NÛ BÛ 

  Ji ber şewata daristanan a li Evûstralyayê, nîv mîlyar heywan mirin. Tê diyarkirin dibe ku qira hin heywanan were.
• Li Evûstralyayê ji ber şewata daristanê 17 kes mirin 

  Li başûrê rojhilatê Evûstralyayê agir bi daristanê ket û 17 kes mirin.
• Li Colemêrgê komkujiya mêşên hingiv 

  Ji ber şerê li Bakurê Kurdistanê heyî û bikaranîna çekên kîmyevî yên ji aliyê dewleta Tirk bi mîlyonan mêşên hingiv mirine.
• Li Filîpînan 50 kes ji ber teyfûnê mirin 

  Li Filîpînan roja Noelê tayfûna Phanfone çêbû û heta niha ji ber tayfûnê kesên ku mirine bûne 50 kes.
• Di nava salekê de li Başûrê Kurdistanê 38 karker mirin 

  Li Herêma Federal a Kurdistanê di sala 2019’an de bi kêmanî 38 karker mirin.
• Şewata li Ewûstûralyayê her diçe belav dibe 

  Ji ber şewata li eyaleta Vîctorîa ya dikeve başûrê rojhilatê Ewrûstûralyayê ji bo 30 hezar tûrîst û xwecihiyên herêmê fermana veguhestinê hate dayîn.
• Trajediya zarokên bi rengê kurhilî, keçhilî anîne Swêdê 

  Zarokên ku di temenê biçûk de bi rengê kurhilî, keçhilî  anîne Swêdê û bi çanda Swêdê mezin bûne, her ku dinyayê fêhm dikin bêhtir pê dihesin ku ne Swêdî ne û ji ber nêzîkatiyên nîjadperestî û dijminatiya li biyaniyan tengav dibin.