CÎHAN

Hemû Nûçe

• Kurê Hefter bi du şîrketên Tirk re bi milyaran dînarî peyman mohr kir 

  Fona Jinûve Avakirin û Pêşvebirinê ya Lîbyayê ku Belgassim Hefter kurê fermandarê Lîbyayê Xelîfe Hefter dîrektoriyê jê re dike, bi du şîrketên Tirk re li ser projeyên tenduristî û binesaziyê peyman mohr kir.
• Serokê AIEA’yê Grossi: Ji bo bernameya nukleerî ya Îranê dem kêm e 

  Serokê Ajansa Navneteweyî ya Enerjiya Atomê (AIEA) Rafael Grossi beriya hevdîtinên navbera Îran û Emerîkayê, diyar kir ku  ji bo lihevkirinê dem kêm e.
• Li Sûdanê di şer de herî kêm 8 hezar kes winda bûn 

  Komîteya Xaça Sor a Navneteweyî (ICRC) ragihand ku li Sûdanê di dema şer de sala 2024'an herî kêm 8 hezar kes winda bûn.
• YE’yê ji bo dersînorkirina koçberan 7 welatên bi ewle diyar kir 

  YE’yê Kosova, Kolombiya, Fas, Tunus, Misir, Bangladeş û Hindîstanê wekî welatên “bi ewle” diyar kir. Komên mafên koçberan qelsbûna ewlehiya penaberiyê wekî “xeteriyê” rexne kir.
• Her roj zarokek li Derya Spî jiyana xwe ji dest dide 

  Fona Alîkariya Zarokan a Neteweyên Yekbûyî (UNICEF) ragihand ku di deh salên dawî de nêzî 3 hezar û 500 zarok li Derya Spî ya di navbera Bakurê Afrîka û Îtalyayê de jiyana xwe ji dest dane yan jî winda bûne.
• Îran: Dewlemendkirina ûranyûmê ne mijara hevdîtinan e 

  Wezîrê Karên Derve yê Îranê Abbas Arakçi têkildarî hevdîtinên li gel Dewletên Yekbûyî yên Emerîkayê (DYE) daxuyaniyek da û diyar kir ku karê dewlemendkirina ûranyûmê yên Îranê ne mijara hevdîtinan e.
• MSF: Xeze ji bo Fîlîstîniyan û alîkarên wan bûye gora komî 

  Doktorên Sînornenas (MSF) bal kişand ser asta felaketa mirovî ya li Xezeyê û diyar kir ku herêm êdî ji bo Fîlîstîniyan û mirovên hewl didin ji wan re bibin alîkar veguheriye goreke komî.
• Li Iraqê toz rabû: Bi hezaran kes nexweş ketin 

  Li Iraqê ji ber toza zêde ya li navendê û herêmên başûr, rengê asîmanê zer bû. Gel bi maske ji malên xwe derdikevin derve.
• Maldivê têketina Îsraîliyan qedexe kir 

  Maldivê ragihand ku ji bo "hevgiriya biryardarî” ya bi gelê Xezeyê nîşan bidin têketina Îsraîliyan qedexe kir.
• Ermenistan ji şertê peymana aştiyê yê Azerbaycanê re amade ye 

  Serokwezîrê Ermenistanê Nikol Paşinyan ragihand ku ew amade ne daxwazeke girîng a ku Bakû demek dirêje li bendê ye, qebûl bikin.
• NY: Li Lubnanê ji agirbestê ve zêdetirî 70 welatî hatine kuştin 

  Neteweyên Yekbûyî (NY) ragihand ku li Lubnanê ji destpêka agirbestê ve di encama êrîşên Îsraîlê de zêdetirî 70 kes hatine kuştin.
• Erdheja Myanmarê: Zêdetirî 60 hezar kes derbasî stargehên demkî bûn 

  Piştî erdheja mezin a li Myanmarê ya bi pileya 7,7’an, herî kêm 3.600 welatiyan jiyana xwe ji dest dan, bi hezaran avahî hilweşiyan û zêdetirî 60 hezar welatî jî derbasî stargehên demkî bûn.
• NY: Li Şerîaya Rojava gelek kes bi zorê ji cih û warên xwe hatine kirin 

  Neteweyên Yekbûyî (NY) ragihand ku li Şerîaya Rojava asta jicihûwarkirina bi darê zorê û rûbirûmayîna tundiyê gihiştiye astekî gelek bilind.
• Li Sûdanê krîz mezin dibe: Li Kampekê 400 hezar kes ji cih warên xwe bûn 

  Li Sûdanê ji ber şerê du salan ê di navbera artêş û hêzên paramîlîter de krîza mirovî mezin dibe.
• Macron: Divê Hamas were bêbandorkirin û rêveberiya Filîstînê bê reformkirin 

  Serokkomarê Fransayê Emmanuel Macron bi Serokê Filîstînê Mehmûd Abbasî re bi telefonê axivî got, divê li Xezeyê Hamas were bêçekkirin û bêbandorkirin, her wiha rêveberiya Filîstînê bê reformkirin.
• Nûnerê Trump û Pûtîn hevdîtin kirin: Çêker û erêniye 

  Hat ragihandin ku hevdîtina di navbera nûnerê taybet ê berê yê Serokê DYE’yê Donald Trum Steve Wîtkoff û Serokê Rûsya Vladimir Pûtîn ku roja Îna bihurî li St. Petersburgê pêk hatibû, ‘gelek çeker û erênî derbas bûye.”
• Hamas amade ye ku di berdêla 'qedandina şer' de dîlgirtiyan hemûyan berde 

  Ji rêveberên Hamasê Tahîr El Nûnû diyar kir ku tevger di berdêla rawestandina şerê Îsraîlê yê li Xezeyê û vekişîna leşkeran ji herêmê de amade ye dîlgirtiyên Îsraîlî hemûyan berde.
• Tûra duyemîn a hevdîtina DYE-Îranê li Romayê ye 

  Hat ragihandin ku tûra duyemîn a hevdîtina di navbera Îran û Dewletên Yekbûyî yên Emerîkayê (DYE) de, wê roja şemiyê li Romayê were kirin.
• Yekîtiya Ewropa wê alîkariya darayî ya ji bo Filîstînê zêde bike 

  Endama Komîsyona Ewropayê Dubravka Suica diyar kir ku Yekîtiya Ewropa (YE) wê alîkariya darayî ya dide Filîstînê bi bernameyeke sê salî zêde bike.
• Îran: Hevdîtin wê bes têkildarî mijara nukleerê bin 

  Îrana ku bi Dewletên Yekbûyî yên Emerîkayê (DYE) re hevdîtin pêk anîn, da zanîn ku ew ê bi awayekî nerasterast bi Washingtonê re hevdîtinan bikin û hevdîtîn wê bes têkildarî mijara nukleerê bin.
• Li Ûkraynayê êrîşa bi fuze: Herî kêm 31 kes mirin 

  Li bajarê Sumi yê li bakurrojhilatê Ûkraynayê, hate ragihandin ku di êrîşeke Rûs de bi dehan sivîl hatin kuştin.
• Li DYE’yê li dijî Trump û Musk ba û bandora Bernie Sanders ê çepgir 

  Li Dewletên Yekbûyî yên Emerîkayê (DYE) di du mehên dawî de çepgirê pêşverû Bernie Sanders tûra ‘têkoşîna li dijî olîgarşiyê’ lidar xist. Sanders li Los Angeles bi deh hezaran kes li hev kom kirin.
• Li gorî Tahranê DYE’yê û Îran ‘gelek nêzî’ muzakereyan bûne 

  Di navbera Dewletên Yekbûyî yên Emerîka (DYE) û Îranê de li ser mijara nukleerê ku kêm car bûye di 12’ê Nîsanê roja Şemiyê de hevdîtinek pêk hatibû. DYE’yê hevdîtin erênî nirxand û Îran got, ‘gelek nêzî zemîna muzakereyan bûye.’
• Li cîhanê cezayên darvekirinê ji sedî 32 zêde bûn 

  Li gorî rapora Rêxistina Efûyê ya Navneteweyî (Amnesty International) a li ser cezayê mirinê ya salane, sala 2024'an hejmara kesên li cîhanê hatin darvekirin li gorî salek berê ji sedî 32 zêde bû.
• Di navbera DYE û Îranê de hevdîtinên nerasterast destpê kirin 

  Di navbera DYE û Îranê de hevdîtinên nerasterast li Umman’ê destpê kirin.