CÎHAN

Hemû Nûçe

• Li Pasîfîkê volkan teqiya, giraveke nû çêbû 

  Li başûrê paytexta Japonya Tokyoyê, li binê deryayê volkan teqiya. Ji ber vê yekê jî giraveke nû çêbû.
• Hejmara qurbaniyên erdheja li Haîtiyê gihîşt 2189 kesî 

  Bîlançoya erdheja li Haîtiyê roj bi roj giran dibe. Piştî erdhejê, bahozê bandor li welêt kir. Heta niha pêwîstiya 600 hezar kesî bi alîkariya lezgîn heye.
• Kurdên Rûsyayê êrîşa terorî ya Tirk a li ser Şengalê şermezar kirin 

  Kurdên li Rûsyayê dijîn û organîzasyonên Kurdên Êzidî bi daxuyaniyekê êrîşa terorî ya Tirk a li ser Şengalê şermezar kirin.
• Li Bûrmayê 6 mehan 1006 kes ji aliyê cûntayê ve hatin kuştin 

  Artêşa ku li Bûrmayê darbe kir di nava şeş mehan de 1006 kes kuştin. Rêxistineke civakî ya sivîl ku mafên mirovan ên li Bûrmayê lêkolîn dike, ragihand ku ji 1'ê Sibatê dema darbeyê û vir ve 1006 kes hatine kuştin.
• Li Efganistanê Talîban tê protestokirin 

  Piştî ku Talîbanê li Efganistanê gelek bajar desteser kir, li bajarên Celalabad, Kunar û Khostê xwepêşandanên protestoyê hatin kirin.
• Li Sîbîryayê cesedê çêlikekî şêr ê 28 hezar salî hate dîtin 

  Li herêma Sîbîrya ya Rûsyayê li nêzî çemê Semyûelyakhê cesedê çêlikê şêrekî yê 28 hezar salî hate dîtin. Zanyaran diyar kirin ku organên çêlikê şêr hînê zerar nedîtine.
• Li Peravên Diranê Fîlan nexweşiya Ebolayê hate tespîtkirin 

  Nexweşiya Ebola ku par hate ragihandin bi temamî ji holê hatiye rakirin, li Peravên Diranê Fîlan hate tespîtkirin. Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê ragihand ku ji sala 1994'an û vir ve li Peravên Diranên Fîlan cara yekê ye vîrûs tê tespîtkirin.
• Konseya Ewlekariyê ya Neteweyên Yekbûyî: Divê rêveberiya li Efganistanê ji bo hemû kesan be 

  Konseya Ewlekariyê ya Neteweyên Yekbûyî ji bo ku hikumeta nû bi muzakereyan pêk were bang kir ku bila înîsîyatîfek were avakirin. Konseya Ewlekariyê got “Divê hikumeta nû yekgirtî be û ji bo hemû kesan be.”
• Li Efganistanê kaos heye 

  Piştî ku îdareya Efganistanê ket destê Talîbanan, li welat kaoseke mezin derketiye. Li hemberî biryara xwevekişandina DYE’yê ya ji Efganistanê jî bertek zêde dibin.
• Bîlançoya erdheja li Haîtiyê giran dibe 

  Rayedaran diyar kirin ku li Haîtiyê di erdhejê de herî kêm 724 kes mirine.
• Talîban dikeve Kabûlê 

  Talîban vê yekşemê vê yekşemê pir nêzîk bû ku desthilata Efganîstanê bi temamî kontrol bike. Ji bilî Kabûlê hemû bajarên mezin ên stratejîk ketin destê Talîban. Talîban dest bi ketina nav Qabûlê kir.
• Li Haîtiyê ji ber erdhejê herî kêm 304 kes mirin 

  Li başûrrojavayê Haîtiyê ji ber erdheja bi giraniya 7.2 pileyî herî kêm 304 kesî jiyana xwe ji dest dan
• Ji nava bajarên mezin tenê Kabûl di destê hikumeta Efgan de ma 

  Talîbanê bajarên Mezar-i Şerîf û Celalabad jî kontrol kir. Yekane bajarê mezin ê di destê hikumeta Efgan de ma, paytext Kabûl e.
• Li Cezayîrê şewata li daristanan: 71 kes mirin, kesek hate lînçkirin 

  Li Cezayîrê şewata li daristanan derkete derveyî kontrolê. Herî kêm 71 kes mirin. Hunermendekî ciwan hate lînçkirin. Serokkomar ji bo du rojan şîna neteweyî ragihand. Xelkê Kabîliye jî ji ber hewldanên xemsar ên ji bo vemirandinê bi hêrs e.
• Li Çînê ji ber baranê herî kêm 21 kes mirin 

  Li gelek herêmên Çînê ji ber barana zêde herî kêm 21 kes mirin, 6 hezar kes hatin veguhastin.
• Di destê hikumeta Efgan de tenê sê bajarên mezin man 

  Talîbanê paytexta wîlayeta Helmandê Leşkergah jî bi dest xist. Bi vî rengî tenê sê bajarên mezin di destê hikumetê de man.
• Ji ber karesatên xwezayî 77 milyar dolar xisar çêbûye 

  Şîrketeke sîgortayê ya bi navê Swîss Re ya li Swîsreyê daxuyaniyek weşand û diyar kir ku di şeş mehên dawîn de ji ber karesatên xwezayî 77 milyar dolar xisar çêbûye.
• Bajarê Gaznî kete destê Talîbanê 

  Bajarê Gaznî ku bi 150 kîlometreyî dûrî paytexta Efganistan Kabûlê ye kete destê Talîbanê.
• Elmanya û Hollanda wê penaberên ji Efganistanê dersînor neke 

  Elmanya û Hollandayê diyar kir ku ji ber şerê li Efganistanê wê penaberên ji Efganistanê dersînor neke.
• Talîbanê Feyzabad bi dest xist, dibe ku demeke nêz Kabûl bikeve! 

  Talîbanê bajarê Feyzabadê bi dest xist ku li bakurrojhilatê Efganistanê ye. Bi vî rengî hejmara paytextên wîlayetan ên di nava hefteyekê de bi dest xist kir 9 bajar.
• Bakurê Cezayîrê dişewitê: 42 kesî jiyana xwe ji dest dan 

  Li bakurê Cezayîrê ji ber şewatê 17 sivîl, 25 leşker jê leşker 42 kesî jiyana xwe ji dest dan. Rayedaran gotin ku şewat bi zanebûn hatiye derxistin û ji ber germa zêde belav bûye.
• 6 welatên Ewropayê ji Brukselê xwest ku Efganan vegerînin 

  6 welatên endamê Yekîtiya Ewropayê ji Brukselê xwest ku biryara li ser vegerandina koçberên Efgan bi cih bîne.
• Dewleta Tirk piştî Efrînê li Lîbyayê jî dest bi kolandina goristanan kir 

  Dewleta Tirk a dagirker, piştî Efrînê li Lîbyayê jî dest bi kolandina goristanan kir. Dewleta Tirk ku ji bo hevrikên xwe lawaz bike ketiye nava lêgerîna 'gora komî' cenazeyan dike amûrek ji lîstikên xwe yên siyasî re.
• Talîbanê berê xwe da Mezar-i Şerîf, DYE'yê dest bi dîplomasiya 'agirbestê' kir 

  Talîbanê ku ji 34 paytextê wîlayetan 6 jê kontrol kiriye, vê carê berê xwe da Mezar-i Şerîf. DYE'yê jî ji bo agirbestê giranî da ser hewldanên dîplomatîk.
• Li Maliyê di êrişan de 51 kes hatin kuştin 

  Çeteyan li Maliyê êriş birin ser sê gundên herêma Gaoyê. Herî kêm 51 kes hatin kuştin.