CIVAK-EKOLOJÎ

Hemû Nûçe

• Li cîhanê hilberîna kokaînê zêdetir bû 

  Ofîsa têkoşîna li dijî tiryak û sûcan a Neteweyên Yekbûyî ONÛDC diyar kir ku di sala 2017’an de hilberîna kokaînê hatiye asteke dîrokî.
• Li gorî salên berê germtirîn Hezîrana Ewropa  

  Li hin welatên Ewropayê bi dehan sal in meha Hezîranê ev qasî germ nebûbû. Hişyarî tê dayin ku yixtiyar, zarok û nexweş ji ber germê li xwe guhdar bin.
• Li Hindistanê ji ber şewba ensefalît zêdetirî 150’î zarok mirin 

  Li eyaleta Bihar a bakurê Hindistanê ji ber şewba ensefalît zêdetirî 150’î zarok mirin.
• Li gorî Riyadê eger Îran bidomîne divê berdêlê bide 

  Hevrikê herî mezin ê Îranê yê li herêmê Erebîstana Siûdî hişyarî da ku eger Îran 'polîtîkayên xwe yên êrîşkar' bidomîne divê 'berdêlê bide'.
• PEN a Kurd a Navneteweyî kongreya xwe ya 10'emîn pêk anî-NÛ BÛ 

  PEN a Kurd a Navneteweyî, kongreya xwe ya 10'emîn li bajarê Oldenburg ê Elmanyayê pêk anî.
• Li Ewropa alarma germa zêde 

  Ji serê vê heftiyê ve li Ewropa wê germa zêde bibe. Tê payin ku termometre 40 pîleyî nîşan bide. Tê gotin bi germbûna global re germahî wê zêde bibe.
• Serlêdana ji bo Xelatên Rojnamevaniyê yên Mûsa Anter dest pê kir 

  Serlêdanên ji bo Xelatên Rojnamevaniyê yên Mûsa Anter û Şehîdên Çapemeniyê dest pê kirin. Pêşbirka ku ji beşên “Nûçeyên Tirkî”, “Nûçeyên Kurdî”, “Wêne (Wêneyên Nûçeyan)”, “Karîkator” û “Nûçeyên Jinê” pêk tê wê ji aliyê rojnameya Yenî Yaşamê ve bê kirin.
• ‘Baxçeyên Hewselê ya gel e, em rênadin talanê’ 

  Ekolojîst Guner Yanliç bal kişand ser Baxçeyên Hewselê yê di nava Lîsteya Mîrasê Çanda Cîhanê UNESCO’yê de ye, destnîşan kir ku hikûmeta AKP’ê di bin navê ‘Baxçeyê Millet’ de dixwaze vî mîrasê çandî tine bike.
• Bi germbûna global re Sibîrya wê xwe ji jiyanê re veke 

  Pêşbîniya wê tê kirin li Sîbîrya ya Rûsyayê ji ber germbûna global wê qadên ku mirov bikaribin lê bijîn berfireh bibin, her wiha gelek kesên ku ji ber germbûna global a herêmê baz didin wê xwe li Sibirya bigirin.
• 'Dengbêjî bîr e, hiş e, parastina nirxan e' 

  Dengbêj Selahattîn Uçurum diyar kir ku çanda dengbêjiyê ne tenê qehremaniyên dîroka Kurdistanê gihandin roja me ya îro, di heman demê de li dijî qirkirin, pişaftin û tunekirina çanda Kurdî jî yek ji qadên bîr, hiş û parastina nirxan e.
• Ketika Wanê êdî ''li firotanê'' ye 

  Tuxmê ketika Wanê êdî ber nemanê ye. Êdî dîtina ketikê Wanê  yê li ber wîtrîna jî bi pereyan e. Zanîngeha Sala Sedî ya Wanê jî ketik dane ber firotanê.
• Li Hindistanê di nava 2 rojan de 78 kes mirin 

  Li eyaleta Bihar a bakurê Hindistanê di nava 48 saetên dawî de herî kêm 78 kes ji ber germaya zêde mirin.
• Li Cizîrê aktîvîteyên bi bisikletê 

  Komeleya Xweza û Bisikletê ku li Cizîrê ava bûye, ji bo hesasiyeta xwezayê bi mirovan re biafirîne û bi bikaranîna bisikletê re mirovan tevlî xwezayê bike aktîvîteyan pêk tîne. Mirovên di gelek beşên civakê de li nava van aktîvîteyan li hev dicivin.
• Ji bo Heskîfê kampanyayeke ya îmzeyan hate destpêkirin 

  Tevgera Ekolojiyê ya Mezopotamya û Hewldana Parastina Heskîfê, ji bo parastina Heskîfê kampanyayeke ya îmzeyan da destpêkirin.
• Îtalyayê lengergeh girt û herî kêm hezar koçber mirin 

  Li Îtalyayê piştî ku Wezîrê Karê Navxweyî Matteo Salvînî lengergehên hikumetê girt, heta niha herî kêm hezar û 151 koçber xeniqîne.
• Sûlava bêhempa ya li Başûr: Ahmedava 

  Sûlava Ahmedava ku di navbera Silêmaniye û Helebçeyê de ye, malovaniyê ji deh hezaran kesî re dike.
• Di Roja Çalakiya Gerdûnî ya Heskîfê de çalakî pêk hat 

  Hawirdorparêz bi wesîleya 3’emîn Roja çalakiya Gerdûnî ya Heskîfê li navçeyê li hev civiyan û AKP şermezar kirin.
• Ji Heskîfê hişyariya li AKP'ê, banga li raya giştî kirin 

  Li Heskîfê li dijî hilweşandinê daxuyanî hate dayin, hate diyarkirin bendav hilweşîna civakî, aborî, çandî û ekolojîk bi xwe re tînin. AKP hate hişyarkirin û banga li raya giştî hate kirin.
• Li Mûnîhê di meşa avhewayê de Heskîf hate destnîşankirin 

  Li Mûnîhê ya Elmanyayê ciwan û zarok neçûn dibistanê û tevlî meşa ji bo avhewayê bûn.
• Bi milyonan kes ji pevjîna zarokên temenê biçûk bi bandor dibin 

  Fona Zarokan a Neteweyên Yekbûyî (UNÎCEF) ragihand li gelemperiya cîhanê nêzî 115 milyon zarok û kesên têgihiştî ji ber pevjînbûna zarokên temenê biçûk bibandor bûne.
• Li Qendîlê cejn bi zarokan geş bû 

  Îsal cejn, piştî betlaneya dibistanan hat. Li Qendîlê zarokên ji dibistanan vegerî gundên xwe, bi coş û peroş cejn pîroz kirin.
• Pirsgirêka gilêşa plastîk li Elmanya çêbûye 

  Li Elmanyayê, ku Elman dibêjin li Ewropayê li dijî germbûna global bi 'rista pêşengiyê' radibin, gilêşa plastîk tenê 1 ji 6'ê wan tê veguherandin. Bi rawestîna îxracatê re wê pirsgirêka gilêşê mezintir bibe.
• Her sal em bi deh hezaran mîkro-plastîk diqurpînin 

  Li gorî lêkolîneke zanyarên Qenedayî mirov her sal bi deh hezaran parçeyên plastîk ên mîkro diqurpînin.
• Lêkolîn: Li ti welatî wekheviya jin-zilam nîne 

  Li gorî lêkolîna ku ji aliyê rêxistina civaka sivîl Equal Measures 2030 hatî kirin, li ti welatan wekheviya jin-zilam ne di wê asta ku tê xwestin de ye.
• Bi dikana xwe 17 sal in debara xwe dike 

  Reyhan Gun, dikana xwe ya li Meletiyê veguherandiye mîna navendeke xweza û çandê. Gun 17 sal in debara xwe bi vî rengî dike.