CIVAK-EKOLOJÎ

Hemû Nûçe

• Krîza li Îranê herî zêde bandora xwe li Rojhilatê Kurdistanê dike 

  Krîza aborî ya li Îranê herî zêde bandora xwe li Rojhilatê Kurdistanê dike. Li bajarê Merîwan ê Rojhilatê Kurdistanê cihên ku pêlavên Hawraman dilhilberîne yek bi yek têne girtin û bi hezaran kes bê kar mane.
• Ji zarokên penaber 3.7 mîlyon naçin dibistanê 

  UNHCR’ê ragihand ku li tevayî cîhanî ji 7.1 mîlyon zarokên penaber 3.7 mîlyon zarok naçin dibistanê.
• Çiraya Şengalê dengê azadiyê ya Êzidiyan e 

  Radyoya Çiraya Şengal a piştî Komkujiya Êzidiyan ji aliyê Rêveberiya Xweser a Şengalê ve ji bo civaka Êzidiyan hate avakirin, bûye dengê azadiyê yê Êzidxanê.
• Perwerdeya zimanê Kurdî ya li DYE'yê hate rawestandin 

  Li herêma Nasville ya DYE'yê ku şêniyên Kurd lê gelek in, li dibistanên dewletê polên bi Kurdî hatibûn vekirin. Lê belê ji ber kêmaniya xwendekaran dersên bi Kurdî hatin rawestandin.
• Greenpeace: Hewceyî ne bi gotinan, bi gavên pratîk heye 

  Greenpeaceyê got di Civîna G7'ê de ya li Bîarrîtzê ya Fransayê li ser mijara avûhewayê, ''qewlên pûç'' hatine dubarekirin û hê jî polîtîkayeke jidil nehatiye danîn.
• Li Îranê aşên bayê yên hezar salî hê jî tên bikaranîn 

  Aşên bayê yên temenên wê hezar sal in hê jî li gundê Neştîfan a girêdayî parêzgeha Xoresan a dikeve bakurê rojhilatê Îranê tên bikaranîn.
• Li Swîsreyê li dijî nîjadperestiyê tûrnûvaya futbolê 

  Bi pêşengiya saziyên enternasyonalîst û antî-faşîst ên Swîsreyî li dijî nîjadperestiyê tûrnûvayeke futbolê pêk hat.
• 'Xewn'a zarokên Efrînê li Osloyê hate nîşandan 

  Li Navenda Hunerê ya Akeshus a li paytexta Norwêc Osloyê, hunemendê Kurd Gelawesh Weledkhan wêneyên ji aliyê zarokên Efrînî ve hatine çêkirin di pêşangehekê de nîşan da.
• Li DYE'yê 5 eyalet li dijî yasaya koçberan in 

  Lli gel mezintirîn eyaleta DYE'yê Kalîforniyayê 4 eyalatên din jî li dijî wê yasaya Trûmp in ku mafê welatîbûn û rûniştinê ya bi milyonan koçber sînordar dike.
• Heskîf di rojeva çapemeniya Fînlandiya û Swêdê de ye 

  Çapemeniya Fînlandiya û Swêdê komkujiya çand, dîrok û xweza ya li Heskîf a xwedî bi hezaran sal e anî rojeva raya giştî.
• Zimanê xakê digihîne kuçeyê 

  Vedat Karataş li pira jor a Mêrsînê ku rêya peravê û navenda wê digihîne hev, bi saza xwe stranên Kurdî distre. Bi pira jor re armanca wî yek e; dixwaze yekîtiyê çêbike û newayên Kurdî bi bîr bixe.
• Di 6 mehên karesatên xwezayî de zêdetirî 5 hezar kes mirin 

  Li gorî lêkolînekî ku ji aliyê şîrketa Swîss Re ve hatî weşandin di 6 mehan de ji ber karesaetên xwezayî zêdetirî 5 hezar kes mirin û 44 mîlyar dolar zirara aborî çêbû.
• Li Kirmanşan cejna hilberînê hate pîrozkirin 

  Hemû salê di vê werzê de şêniyên Mahîdeştê ya girêdayî eyaleta Kirmaşan a Rojhilatê Kurdistanê merasîma cejna bereketa hilberîn tê lidarxistin.
• Norwêçê alîkariya 30 milyon Euroyî ya ji bo Brezilyayê vekişand 

  Li Brezîlyayê ji ber polîtîkayên bi dijminatiya sirûştê ya Serokkomarê rastgir radîkal Jaîr Bolsonaro taloke li ser daristanên Amozonê yên Brezilyayê heye.
• Ji bo zindiyên ku taloke li ser wan heye civîn dest pê dike 

  Bi mebesta astengkirina bazirganiya wan celebên zindiyan ku taloke li ser wan heye ji holê rabin, di civîna navnetewî de ya ku wê li Cinêvê dest pê bike, tê payin ku bi dehan pêşniyar werin gotûbêjkirin.
• Li Heskîfê kombûna avê talûkeyê mezintir dike 

  Bendava Ilisû ya ku dîrok û çanda Heskifê di bin avê de bihêle, piştî di 23'ê Tîrmehê de av lê kom bû. Li bendavê  av bilind bû û gihişt Gundê Kelekçî. Her ku av bilind dibe gundên derdorê dikevin talûkeyê.
• Karê zêde, heqdestê kêm: Karkeriya demsalî 

  Karkerên çandiniyê yên demsalî ku dûrî cih û warê xwe dixebitin, neçar tên hiştin ku saetên zêde bi buhayekî kêm bixebitin. Yek ji van karkeran jî mezûnê zanîngehê Mevla Yildiz e.
• WHO hişyariya sorikê da! 

  Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) têkildarî zêdebûna bûyerên nexweşiya sorikê hişyarî da.
• Li DYE’yê zagona ji bo parastina jiyana xwezayî tê binpêkirin 

  Rêveberiya DYE’yê zagona ku zindiyên li xwezayê diparêze, bêbandor dike û tê diyarkirin ku wê gelek zindî biqelin.
• Li Hindistanê 184 kes mirin, milyonek kes hatin veguhestin  

  Di encama barana dijwar a muson ên li Hindistanê  de herî kêm 184 kes mirin, nêzî milyonek kes jî neçar man bên koçkirin.
• Kemalbay: Pêşeroja Çiyayên Kaz û Heskîfê hevpar e 

  Parlamentera HDP’ê Serpîl Kemalbay serdana çalakiya “Nobeta Av û Wicdanê” ku li Çiyayên Qazê didome kir û bal kişand li ser girîngiya hevpar a Çiyayên Kaz, Heskîf û Mûnzûrê.
• Serê du heftiyan zimanek ji holê radibe 

  Bi wesîleya Roja Gelên Xwecih ên Cîhanê Netewên Yekbûyî (NY) daxuyanî da û got, zimanên ku piranî ji zimanên gelên xwecih pêk tên, bilez ji holê radibin.
• Li Hollandayê ji ber germayê nêzî 400 kes mirin 

  Li welatên Ewropayê meha derbasbûyî rekora germahiyê hatibû şkandin, hate ragihandin ku tenê li Hollandayê ji ber germaniyê nêzê 400 kes mirine.
• Dibistana Kurdî ya ku qeyûm veguherandî xirbeyê wê ji nû ve were vekirin 

  Dibistana zimanê Kurdî ya Fatma Tokat ku sala 2017’an ji aliyê qeyûm ve hate girtin û bûbû xirbe wê ji aliyê Şaredariya Rêya Armûşê ve ji nû ve were vekirin.
• Li Myanmarê lêhî:13 kes mirin û bi dehan kes jî birîndar bûn 

  Li başûrê Myanmarê ji ber barana mûsonê lehî rabû, 13 kes mirin û bi dehan kes birîndar bûn. Ji ber lêhiyê jî bi deh hezaran kesan neçar man malên xwe terikandin.