CIVAK-EKOLOJÎ

Hemû Nûçe

• WHO: Qirêjiya hewayê di salê de 600 hezar zarokan dikuje 

  Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ragihand ku qirêjiya hewayê ya hundir û derve di salekê de dibe sedema mirina 600 hezar zarokên biniya 15 salî.
• Keçên Rojê wê li Festîvala Fîlman a Cenevreyê bin 

  Fîlmê Les Fîlles du Soleîl (Keçên Rojê) ku li ser têkoşîna jinên Kurd hatiye amadekirin, wê li 24. Festîvala Fîlman a Cenevreyê ya Navneteweyî bê nîşandan.
• Heskîf bû mijara kovara National Geographic 

  Di hejmara Mijdarê ya kovara National Geographic de gotarek bi ser navê "Flooding History (Dîroka di binê avê de) hate weşandin û işaret bi kiryarên dewleta Tirk hate kirin bê çawa dîroka ji hezaran salî ji holê radike.
• 'Ên ku xwe li xaka xwe digirin' 

  Pirtûka nivîskar û muzîsyen Hasan Saglam 'Topragina Tutunanlar -Ên ku xwe li xaka xwe digirin' Îlona bihurî giha ber destê xwendekaran.
• Rêçeke Yaresanan: Cejna Hinaran 

  Yaresanan dest bi pîrozkirina Cejna Hinaran kirin. Cejn wê 3 rojan bidome.
• Kampanya ciwanên Amedê ya ji bo zarokan 

  Ciwanên Amedê, bi navê "Bila kesî ne sar be" ji bo malbatên xizan û zarokan kampanya alîkariyê dimeşînin.
• Kadîr Amaç: Mêtingeriyê xisareke mezin li Kurdan kiriye 

  Pirtûka nû ya Kadîr Amaç a bi navê "Kurd-Pêxwasên li ser rûyê erdê" hate weşandin. Amaç dibêje, di nava Kurdan de pirsgirêkeke giran a hişmendiya neteweyî heye, ji ber ku mêtingerî ji her alî ve diherifîne.
• Dermanê gelek nexweşiyan: Hingivê Colemêrgê 

  Li Colemêrgê, kewarên mêşên hingiv ên biharê hatine danîn, bi hingivê siriştî tijî bûne. Bi payîzê re kewarên hingiv tên valakirin.
• Zarok herî zêde li Afrîkayê dimirin 

  Li gelemperiya cîhanê, zarok herî zêde li Afrîkayê dimirin.
• Li Fînlandiyayê ji bo mafê ajalan 140 hezar îmze hatin komkirin 

  Li Fînlandiyayê du rêxistiên ku mafê ajalan diparêzin bi armanca parastina ajalan  ji bo bihêzkirina pêşnûmeya ku hikumetê amade kirî û dayî parlamentoyê 140 hezar îmze komkirin.
• AIE: Divê sexberiya enerjiyê zêdetir bibe 

  Ajansa Navneteweyî ya Enerjiyê (AIE) ragihand, ji bo ku veguherîna eneriyê ya cîhanê pêk were divê veberhênana ji bo sexberîkirina enerjiyê pir were zêdekirin.
• Li Pompeîîyê nivîsa ku dîroka karesatê diguherîne 

  Li Îtalyayê ji ber teqîna Volkana Vezuvê bajarê Pompeîîyê wêran bûbû. Nivîsek hate dîtin ku dîroka teqînê diguherîne.
• Hem xwedî li çanda xwe derdikeve, hem jî debara xwe pê dike 

  Hulya Toprak ku ji diya xwe hîn bûye tenûrê çêbike, vî karê xwe li Ceyhanê didomîne. Bi vê hunera xwe hem debara xwe dike, hem jî dibe wesîle ku nanê tenûrê bê lêxistin.
• Amadekariyên ji bo Forûma Avê ya Mezopotamyayê dest pê kirin 

  Forûma Avê ya Mezopotamyayê ku ji bo çareseriya krîza avê ya li Rojhilata Navîn projeyeke alternatîf e, wê sala bê meha Adarê li Silêmaniyeyê pêk were.
• Dem dema Kelemê Erdîşê ye 

  Kelem yek ji sedan berhemên çandiniyê yên Erdîşê ye. Ji bo gelê herêmê jî çavkaniyeke girîng a debarê ye.
• Sezona avjeniyê ya li Birka Anzelayê qediya 

  Sezona avjeniyê ya li Birka Anzelayê ku li navçeya Sûrê ya Amedê ye qediya.
• Ji ber qedexekirina zozanan bi sedan sewal telef bûn 

  Ji ber ku çêrgeh û zozanên Colemêrgê li gundiyan hatine qedexekirin, bi sedan sewal telef bûne.
• Serdanên ji bo tirba Mem û Zîn 

  Mirovên ku li Cizîrê diçin serdana tirba Mem û Zîn, piştî ku çîroka wan dixwînin dua dikin.
• Li Kerkûkê pêwîstiyên rojane bi biha bûne 

  Li bajarê Kerkûk ê Başûrê Kurdistanê nirxên xwarin û pêwîstiyên rojane di asteke ber bi çav de biha bûne. Welatî ji vê nerazî ne û bazara kirîn û firotinê jî lewaz bûye.
• Li Xezzayê 3 xwepêşander hatin qetilkirin 

  Leşkerên Îsraîlê gule li xwepêşanderên Xezzayê barand û zarokekî 12 salî û du ciwanên 20 salî qetil kir.
• Xelata Nobelê ya Kîmyayê gihişte 3 lêkolîneran 

  Akademiya Kraliyetê ya Swêdê, Xelata Nobelê ya Kîmyayê ya 2018’an li 3 kîmyageran parve kirin.
• Danîmarka  firotina otomobîlên bi sotemeniyê qedexe dike 

  Danîmarka ku bi rengê ‘welatê bisiklêtê’ tê naskirin, diyar kir ku heta  2030’î ew ê firotina otomobîlên bi benzîn û dîzelê qedexe bikin.
• Zimanekî 'Di navberê de' maye 

  Fîlmê 'Di navberê de' yê derhêner Alî Kemal Çinar ku di 'Pêşbirka Neteweyî' de hate nîşandan, qala zor û zehmetiya jiyana Osman dike ku zimanê wî yê dayikê nîvco maye.
• Nirxê elektirîk û gaza xwezayî biha bû 

  AKP her diçe fatûreya kirîzan ji gel digire. Ji bo elektirîkê ji sedî 8 û ji bo gaza xwezayî jî sedî 9 zem zêde bû.
• Ekran ziyanê dide kapasîteya zekayê ya zarokan 

  Li gorî lêkolînekê ku di kovara Ingilîz Lancet Chîld and Adolescentê de weşiyayî kapasîteya ahenga zanînî ya zarokên ku rojê ji 2 saetan li ber ekranê dimînin, li gorî zarokên kêmtir li ber ekranê dimînin, xirabtir e.