Heyeta Îmralî ya HDP'ê, diyar kir ku pêvajoya çareseriyê wê bi her awayî bimeşe, ev yek vîna HDP û hikûmetê jî derbas dike û ya esas pêvajoyê gel dimeşîn e û ev tişt hate gotin: "Lê ev zimanê di jor de, bi emirwakî, ji pêvajoyê re xizmet nake. Hem dê biçî cem Ocalan alîkarî bixwazî hem jî dê bibêjî 'dê dibin de bimînî'. Ev ne exleqî ye. Divê careke din bêrûmetiya li hember birêz Ocalan neyinin aqil û zimanên xwe." Onder, diyar kir ku heke di polîtîkayên xwe yên berê de li ser wan ferz bikin dê ew li berxwe bidin û got "Di dîroka me de bi hezaran berxwedan hene, ji van yekê din em dikarin pêk bînin."

Heyeta Îmraliyê ya ji Cigirên Serokê Koma HDP'ê Îdrîs Baluken, Pervîn Buldan û Parlementerê HDP'ê ya Stenbolê Sirri Sureyya Onder pêk tê, der barê pêvajoya çareseriyê li Parlamentoyê civîna çapemeniyê li darxist. Onder, daxuyaniyê da û diyar kir ku ji ber berpirsiyariya wan heta ew neçar nemînin daxuyaniyan nadin û da zanîn ku pêşî ew kesên di cinayeta kar a li Ermenekê û faciya avtengê de jiyana xwe ji dest dane bibîr tinin. Onder, bertekek tund li hember daxuyaniya Davutoglu ya "Heke HDP wek e partiyekî tevbigere dê muxatabiya me bidom e" nîşan da û wiha got: "

"Zimanekî wek e ji jor de, bi emirvakî, pir kîret, ku ji aşitiyê re xizmet nake, li ser partiya me xwe mezin dike. Em dixwazin bibêjin ku em van zimanan red dikin. Had û mafê kesî nîne ku li ser partiya me di siyasetê de dişibe çi, dê çewa tevbigere, rê nîşan bide. Ez dixwazim vê yekî bi heman tiştî îadê Davutoglu bikim û dest bi axaftina xwe bikim. Me gelek rayedar, gelek serdestan dîtine ku dixwazin vê kincî li xwe bikin û xwe bihejînin kî hemû jî di hefizeya dîroka siyaseta me de hatine jibîrkin jî. Ji ber vê yekê ziman ne ev ziman e. Ev ziman destpêkê zimanê 'pêwîst bike ez dê jehrê jî vexwûm' bû, lê niha ev ziman jehrê dibarîne. Heke Davutoglu û her kesên wekî wî difikirin ku bixwazin li hember gef, pêkûtî, hêstên kîrêt partiya me çewa bersiv dide bizanibin, bila 2 sal paşde biçin bes e. Ev tevger ne tevgerekî ku ji kesî hîcazetê bigire û tevbigere ye. Li ser me hemû riyên pêkûtî û komkûjiyê hate ceribandin lê conka tu kesê yên di vê têkoşînê de li erdê jî neketiye. Bila tu kes nekeve hewesa dê çok bime bide danîn. Fikara me ya herî mezin aştiye, biratiye, edalete û sinc e. Me hewil da ku vê yekî ji dest bernedin."

'HIKÛMET BI MARÎFETA ÇETEYAN XWEST A KURDAN BÊ MECAL BIHÊLE'

Onder, destnîşan kir ku derbarê HDP'ê di ser bûyerên Kobanê de qampanyaya lîncê hate destpêkirin û ev tişt gotin: "Pirsgirêka Kobanê ne meseleyekî îro ye, ev 2 salin Birêz Ocalan ji Îmraliyê her carê di ser Rojava de lê heremê jî bi tevahî xiste navê polîtîqayên pêşniyar kirî me di arenaya siyasetê de ku me dixwest bînin ziman, ew bûn ku bal dikşand ser van tehlukeyan. Hikûmet bi marîfeta çeteyan xwest ya kurdan bê mecal bihêle û bi tevgerekî ku bêmecal maye re rûnê ser maseya muzakereyê. Tiştê ku hikûmet fêmnekiriye rastiya gel e. Rastiya gel belkî rastî komkujiyan bê lê nehatiye dîtin ku têk çûye. Berxwedana Kobanê, yên li wir jiyana xwe ji dest didin, heta niha di sedsala 21'emîn de bi bêhempayeke ku heta niha nehatiye dîtin de, bi qalîte ne."

'HIKÛMET BÛYERÊN 6-7'Ê COTMEHÊ AFIRAND'

Onder, anî ziman ku rastiya gel û Kobanê ji hêla her kesî ve hate dîtin lê tenê ji hêla hikûmetê ve nehate dîtin û wiha got: "Em wek e heyeta muzakereyê gelek di astên qeyranê de derbas bûn. Me gelek bûyeran de bi rayedarên hikûmetê re ketin nav têkiliyê û nehişt ku tiştên wahîm derkevin holê. Lê hikûmetê di bûyerên 6-7'ên cotmehê de înîsiyatîfê winda kir. Yanî însiyatîfê xiste destê hêzên 'ewlehiyê' û navenda wan a helwestên biguman. An go hikûmet bi vê yekê bûyerên 6-7'ê cotmehê afirand."

'ÎRO BIBE EM Ê DÎSA BIKIN'

Onder, da zanîn ku dema komkûjiya Kobanê hat ber asta tunekirinê gel ket nav tevgeriyê û wiha got: "Ji ber ev komkûjî hatibû asta tunekirinê êdî hewce bi bangewaziya me nemabû. Bangewaziya me ya ku heta niha me nedikir yek ji van bangewazî bû, di vê bangewazî de jî banga tundiyê tune bû. Me vê bangî kir îro bibe em dê dîsa jî bikin.

Onder, destnîşan kir ku di 1'ê mijdarê de jî aliyên hikûmetê li pey provakasyonên dişibe yê din bûn lê hîstiyariya gel rê li vê venekir. Onder, bertekek tund jî da gotina Davutoglu ya "Heke bibin wek e partiyê" jî û ev tişt gotin: "Li vê gotinê binêre, hûn ji ku biryar didin, hûn dadgeha makezagonê ne? Gelo nebe hûn partiya xwe wek e rêveberiyek şîrketekî birêve dibin ku hûn pêşniyara wek e partiyê dikin? Ma bi we maye hûn hadê me nîşanê me bidin. Kengê kar û bar ketibin rê, hêzên kur dikevin dewrê." Onder, her wiha xwest ku divê raporên balîstîk a bûyerên Çewlikê bên aşkere kirin.

'EM BÛYERÊN KOBANÊ LÊKOLÎN BIKIN'

Onder, anî ziman ku hikûmet bi zanebûn an jî nezanî ji provakasyonan re bingeh amade kiriye û wiha got: "Bila kes ranebe dersê exleqa demokrasiyê nede." Onder, destnîşan kir ku beriya van bûyeran kûştina ciwanekî ya li Gimgimê rê li van bûyeran vekir û diyar kir ku wan mijarê di ser vê bûyerî de bire rojeva parlementoyê. Onder, ev tişt gotin: "Em bûyerên Kobanê lêkolîn bikin. Kilîda aştiyê di wir de radizê. Qeşmeriyên çewa hatine wir. Heke hebe berpirsiyariya me beriya her kesî em amadene ku qebûl bikin. Hikûmet jî şahide ku me berpirsiyariya xwe bicih aniye."

Onder, destnîşan kir ku di nava pêvajoya çareseriyê de "pêvajoyeke muzakereyê ya zor û zahmet" heye û divê qiymeta wê baş bê zanîn û da zanîn ku vegera wê fatureyekî ku kes ji bin nikare derkeve tune ye. Onder, wiha got: "Rayedarên hikûmetê dibêjin 'Em naxwazin tiştê biqewime bifikirin' heke hûn naxwazin bifikirin neyinin ziman. Ev ji hêla gel ve wek e gef tê dîtin. Ma tu rêbaz maye ku li ser vê gelî pêk aniye ku me serî dananî ye."

'BÊ HURMETIYA LI OCALAN DI MEJIYÊ XWE RE DERBAS NEKIN'

Onder, bertêk nîşanê daxuyaniyên Bulent Arinç ku ji bo Rêberê Gelê Kurd Ocalan digot, "Ku pêvajo xirabibe dê di serî de İmralî di binî de bimîne" digot û wiha axivî: "Cardin bê hûrmetiya li hemberê Ocalan di aqilê re derbas nekin. Em dizanin ku ev gotin diçe ku. Cardin vê hilnedin ser zimanê xwe û di mejiyê xwe re jî derbas nekin. Onder xwest ku hikûmet dev ji helwesta xwe ya parsugiriyê berde û wiha domand: "Ger ku em naxwazin welatên beyanî li welatê me hespê xwe bajon divê bê zanin ku em hemû neçarê vê pêvajoyê ne."

Onder ragihand ku dê li hemberê tehdîdan li berxwe bidin û wiha domand: "Kesên ku merak dikin ka emê çi bikin bila vegerin li dîroka me binhêrin. Berxwedanên mezin hene ku nebe emê cardin yekî ji wan bidin." Onder li gel angaştê hikûmetê got ku tenê 6 hezar Kobanêyî ji aliyê AFAD'e ve tê hewandin ji 130 zedetir kes jî li cem xizmên xwe bi cîh bûne. Onder destnîşankir ku dê heyeta HDP'ê xwedîlêderketina xwe ya pêvajoyê bidomîn in û wiha domand: "Lê divê hikûmet vê zimanê xwe yê mezinbûnê û quretiyê bi terikîne. Divê bê şert û merc ev pêvajo bê meşandin."

Onder helwesta hikûmetê ya ku mudaxeleyên heyetên İmraliyê dike jî rexnekir û got ku ev ziman ji aştiyê re xizmet nake û wiha domand: "Bi birêz Ocalan re mutabakat hate li darxistin û di hevdîtina dawî de Ocalan vê yekê bi me re parve kir. Divê pêwistiyên vê mutabakatê bê şert û merc bê pêkanîn." Onder daxwaza jî wekî avakirina sekreteryayê, rastkirina şert û mercên Ocalan, bê şert meşandina pêvajoyê bi navkir. Onder ragihand ku dê di her şertan de têkoşîna xwe ya siyaseta demokratîk bidomîn in.

Onder ji bo pêvajoyê jî wiha axivî: "Ev ev pêvajo didome û dê di her awayê de jî bidome. Ji ber ku gel bi vê bawer kir, bi vê awayê îradeyek ku ji me û hikûmetê jî dere derxist holê. Zagona çerçove û mutabakata birêz Ocalan heye. Lewma em niha di merheleya muzakereyê de ne." Onder got ku felekata herî mezin têkçûna pêvajoyê ye.

Onder pirsên rojnamegeran jî bersivand û da zanîn ku Ocalan, gotiye divê ku komîsyonek raçavkirina navneteweyî bê avakirin û wiha domand: "Lê di vê warê de israra wî tuneye. Li cîhê ku mesayê qelebalix bike hîn zedetir dixwaze ku ev mijar di navbera mirovên me de bê çareserkirin" Onder ragihand ku gelek daxuyaniyên hikûmetê têkildarê baweriya bi ehlaqê siyaseta kurd e got ku gelek daxuyaniyên hikûmetê der exlaqî ne.

Onder ragihand ku niha pêvajoya aştiyê ketiye xeterê û derbarê avakirina sekteryayê de jî wiha got: "Dê Sekreterya ji aliyê Ocalan ve bê diyarkirin. Birêz Ocalan ji Davutoğlu re dibêje tu bi filankesê re bi xebite. Ji ber ku birêz Ocalana bazariya pez nake. Dê Ocalan bi wan re bixebite û lewma ji diyarkirina wî zêdetir tiştek rewa tûneye û der zagonî jî nîne." Onder li ser pirsekî din jî da zanîn ku ew kesî tehdît nakin tenê dibêjin 'hun nikarin çokê me bidin erdê"

Onder der barê Davutoğlu de wiha axivî: "Zarokên birêz Davutoğlu hene xwedê emrê wan dirêj bike. Em wekî bavekî vê yekê dibêjim. Hûn bi vê zimanê nikarin dersê zarokan pê bidin çêkirin. Dewlet hertim bi birêz Ocalan re hevdîtin dike. Dema ku nikare geşedanan kontrol bike ji Ocalan piştgiriyê dixwaze. Him ji Ocalan piştgirî bixwazin him jî bêjin tê di binî de bimînî. Ev yek exlaqî nîne." Onder, ragihand ku Rojava pergala xwe avakiriye ya demokratik avakiriye.