Hevserokê TEV-ÇAND’ê yê Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê Xelîl Tehlo li ser êrîşên dewleta Tirk ên li ser Kurd û çanda Kurdî zêde bûne, ji ANF’ê re axivî. Tehlo destnîşan kir ku armanca van êrîşan ew e ku civak û çanda Kurdî bi temamî tune bike.

‘DEWLETA TIRK BI TUNEKIRINA CIVAKAN DAWIYA XWE TÎNE’

Tehlo got: “Ev demek e dewleta Tirk bi binpêkirina hemû exlaqê mirovahiyê êrîşî gelê Kurd û çanda Kurdî dike. Bi vî rengî dixwaze çanda gelê Kurd ji holê rake. Hewl dide rê li ber Kurdan bigire ku xwe bi ziman, govend û dengbêjên xwe îfade nekin. Ev di eslê xwe de rastiya dewleta Tirk e. Ji xeynî Tirkbûnê kesî qebûl nake. Tu civak û gel qebûl nake. Dîroka dewleta Tirk li ser tunekirina gelan hatiye avakirin. Pergalekî ku tu civakê qebûl nake heye, li ser civakên heyî hovîtiya xwe ava dike. Bi redkirina nasnameya gelan, hewl dide nasnameyên li gorî sîstema xwe ava bike. Ev yek jî ne ji bo pêşxistina civakbûn û azadiyê, bi tenê ji bo avakirina nasnameyeke ku hegemonyaya xwe li ser çêbike dike. Bi kurtasî, bi bênasnamekirina civakan dixwaze li ser wan tehakûma xwe çêbike. Wisa ku ne tenê di hegemonyaya dewletê de, di civaka Tirk de jî feraseteke wiha pêş dixe. Hêdî hêdî bi perwerdekirina civaka xwe jî hewl dide di mejî û zîhniyeta wan de jî bide qebûlkirin ku ji xeynî wan tu kes tune ye. Li Tirkiyeyê gelek gel hene. Ev gel hemû xwedî dîrok, çand, kevneşopî û îrade ne. Ev rastî hêviya tunekirina gelan a dewleta Tirk tar û mar dike. Dewleta Tirk jî vê pir baş dizane. Tunekirina gelekî xwedî dîrokekî resen ne pêkan e. Dewleta Tirk her ku hewl dide hebûna xwe li ser tunekirina civakan biafirîne, di eslê xwe de dawiya xwe tîne.”

‘DEWLETA TIRK BI AWAYEKÎ HOVANE ÊRÎŞÎ ÇANDA KURDÎ DIKE’

Xelîl Tehlo diyar kir ku kapîtalîzm îro hewl dide civakeke li gorî pêdiviyên xwe biafirîne û got ku dewleta Tirk ji bo ku di nava vê pergala nû de cih bigire, di dîrokê de bi gelek hêzên qirêj, bixwîn û hov re hevkariyê kiriye. Tehlo diyar kir ku dewleta Tirk piştgirî û îmkanên mezin dide van hêzan û anî ziman ku di rewşa heyî de dewleta Tirk hêdî bi hêdî ber bi dawiyê ve diçe.

Xelîl Tehlo bi lêv kir ku gelên cîhanê êdî li dijî van sepandin û zîhniyeta Tirk helwestê digirin û got: “Di rewşa heyî de êdî tu civak û gel nikare ev nêzîkatî û sepandinên dewleta Tirk qebûl bike. Tehlo îşaret pê kir ku dewleta Tirk li bakurê Kurdistanê û Tirkiyeyê hewl dide gelê Kurd tune bike û heta bi vê armancê penaberên ji derve jî bi kar tîne.

Tehlo got: “Dewleta Tirk Tirkye veguherandiye leşkergehê û civak û gelên heyî înkar dike. Lê li dijî wî hêdî hêdî çirûskên berxwedanê çêdibin. Gelê Kurd bi awayekî zelal helwesta xwe ya li dijî pergala dewleta Tirk raber dike û li dijî hemû êrîş, zext û polîtîkayên înkarê li ber xwe dide. Ji ber vê yekê dewleta Tirk êrîşke ev qas zêde û kûr dike.”

Tehlo diyar kir ku dewleta Tirk li dijî çanda Kurdî di nava tirsekî mezin de ye û ji ber vê sedemê êrîşên hovane dike û destnîşan kir ku dewleta Tirk nahêle ku mirov di malên xwe de jî bi ziman û çanda xwe bijîn û got: “Tehemul nake ku çend kes li hev bicivin û bi çanda axwe pîrozbahiyê bikin jî. Ev yek qedexe dike û weke sûc bi nav dike.”

‘HÊZÊN HEGEMON DIXWAZIN GELAN BÊÎRADE BIKIN’

Tehlo da zanîn ku hêzên hegemon dixwazin çand û zimana gelan bi xwe biafirînin û got: “Pergala xwe jî dispêrin li ser vê. Bi vî rengî hewl didin serdestiyê li ser civakan çêbikin, bêîrade bikin û bixin bin hegemonyaya xwe. Tehlo got ku dewlet hewl didin hêza civakan a di dîrokê de tune bikin û ji bo vê her curê rêbazan bi kar tînin; komên çeteyan ên weke DAÎŞ’ê jî ji bo vê armancê derxistine û li ser gelan bi bikaranîna rêbazên hov hewl didin desthilatdariya xwe biparêzin.

Xelîl Tehlo got ku dewletên îroyîn jî hewl didin xwe li ser yek netew, yek al û yek ziman ava bikin. Tehlo anî ziman ku mantiqa dewletê îrade û çanda gelan qebûl nake û dixwaze îradeya civakan di destê xwe de bigire.

‘DEWLETA TIRK DIXWAZE GELAN LI HEV BIDE ŞERKIRIN’

Tehlo îşaret pê kir ku dewleta Tirk hewl dide gelan parçe bike û li hev bide şerkirin û wiha dirêjî da axaftinên xwe: “Berê zêdetir qirkirineke fizîkî hebû. Dewleta Tirk ji bo tunekirina gelê Kurd hemû rêbazên leşkerî û komkujiyê dixist dewrê. Lê îro vê hinek din kûrtir dike. Li gel polîtîkaya xwe ya komkujiyê, polîtîkya xwe ya tunekirin çand dimeşîne. Di eslê xwe de, Rêber Apo diyar dike ku tevahiya Rojhilata Navîn ji krîzeke wiha derbas dibe. Tişta ku hemû hêzên hegemon îro dixwazin bikin ew e ku civakan ji hev cihê bikin û qut bikin. Ligel asîmîlasyona çandî ya li ser civak û gelan, di heman de dixwazin bi parçekirina civakan pergala xwe li ser wan rehetir bide pejirandin. Ev carna bi destê dewleteke weke dewleta Tirk, carna jî li ser avabûnên weke DAÎŞ’ê dike. Bi vî rengî hewl dide di bin pergalekî hegemon de hemû civakan tune bike û civak û pergalekî li gorî xwe ava bike.”

‘DIVÊ GEL XWEPARASTINA XWE PÊŞ BIXIN’

Di vê rewşê de ger gel û civak nebin yek û li dijî vê xweparastina xwe pêş nexin, wê tune bibin. Ji ber ku ev pergal gelan parçe kiriye. Îro em li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê di çarçoveya projeya neteweya demokratîk de ji nû ve di nava avakirinê de ne. Ev pergaşa demokratîk di nava xwe de hemû civak û gelan dihewîne. Li vir hem gel xweparastina xwe ava dikin û hem jî bi çanda xwe dijîn. Ger civak xweparastina xwe pêş nexin, wê parastina wan ji aliyê hêzên hegemon û desthilatdar ve neyê kirin. Divê gel di çarçoveya projeya neteweya demokratîk de bibin yek û hebûna xwe biparêzin. Di xwezayê de jî her zindî xweparastina xwe pêş xistiye.

Li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê pergala neteweya demokratîk dibe bersiva hemû hêviyên gelan. Ji ber vê yekê ji bo ev pergal nebe hêvî û pergala hevpar a gelan ger curê êrîşan dixe dewrê. Tişta ku îro li Efrînê dike li ber çavan e. Dewleta Tirk gelan li hev dide sorkirin û hewl dide bibe şerkirin. Çeteyên ku li gelek cihên Sûriyeyê bi cih kiriye, li dijî Kurdan bi kar tîne. Gelan bi berdana hev, hewl dide pergala ku dixwaze ava bike. Di vê rewşê de divê em gel êdî rastiya van pergalan baş bizanibin û nas bikin. Tenê bi vî rengî dikarin bibin îrade. Yekîtiya gelan mirina dewleta Tirk e. Ger em vê rastiyê fêm nekin, nikarin bibin îrade. Di vê wateyê de projeya neteweya demokratîk a ku di çarçoveya felsefeya Rêber Apo de li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê pêş dikeve, dikare bibe hêviya hemû gelan.”