Hevkariya dewleta Tirk bi komên cîhadîst û terorîst re rojane bi belgeyan tê eşkerekirin. Herî dawî di êrîşa li ser Efrînê de jî maskeyên nû ketin xwarê û hate eşkerekirin ku dewleta Tirk bi cîhadîstan re ku ji seranserî Sûriyayê di kampên xwe yên li Tirkiyê de civandine û perwerde kirine şerê qirkirinê li dijî gelê Kurd bide meşandin.

Kî ne ev kom û li ku derê bi cih bûne?

Mihwerê Ezazê

• Ehara El Şam

Piraniya çeteyên Ehrar El Şam li Ezazê dimînin. Ev kom girêdayî El Qaîde dixebite û di êrîşa li ser Efrînê de fermana xwe ji Istixbarata Tirkî werdigire.

Ev kom bi taybetmendiya xwe ya selefîst tê naskirin. Ji komên çekdar ên destpêkê ye ku bi aloziya Sûriyayê re hate avakirin. Ev kom ji aliyê Şêx Hesen Ebbûd yê ku bi navê Abdullah El Hemewî tê naskirin ve hate avakirin. Rayedarên vê komê hemû selefîstên di girtîgeha Sednaya ya Rêjîma Baas de bûn. Komeke çekdar a herî mezin bû, lê belê şerê wê yê bi Rêjîmê û her wiha bi komên din re li Idlibê lewaz kir. Piştre kete bin kontrola Istixbaratên Tirkiyeyê. Li Idlibê bi El Qaîdeyê re koalisyon çêkir. Rayedarên dewleta Tirk di serî de jî Ehmed Davutoglu gelek caran di daxuyaniyên xwe de parastina vê komê kir ku nûnertiya opozisyona Sûrî dike. Niha li gel Artêşa Tirk a dagirker cihê xwe di êrîşên li ser Efrînê de digire.

• Çeteyên Tirkistanî: Dagirkeriya Tirk 400 çeteyên Tirkistanî li pênc nuqteyan bicih kirin.
• Feylew El Şam: Piraniya hêza Feyleq El-Şam ji hev ket û tenê tabûreke wê ya bi navê Tugaya El-Şemal ê bi serkêşiya Ebdullah Broz û Ebdullah Xelîl ma û li Ezazê dimînin û hejmara wan 500 kes in, her wiha hin kes jêre dibêjin Feyleq Humis ji ber ku piraniya endamên wê ji parêzgeha Humsê ne.

Mihwerê Cindirêsê:

• Lîwaya Semerqend: Ew komeke çete ne ku ji aliyê Istixbata Tirk ve hatine perwerdekirin. Hejmara wan 1000 çete ye. Çekên wan ên sivik in û weke hêzeke operasyona bejahî di bin fermana Feyleq El Şam de dixebite.
• Feyleq Şam: Ew çeteyên îslamperest ên ji Idlibê ne ku li kampên Tirkiyeyê perwerde dîtine.
• Firqeya Fe-Isteqim Bîllah: Tirkiyeyê ew çete ji derdora Helebê kom kirin.
• Çeteyên bi navê Artêşa Nuxbe: Tirkiyeyê ew ji Idlibê kom kirine.

Mihwerê Kelha Sem’anê:

• Çeteyên El Nusra (Beşê El Qaîde yê li Sûriyayê)

Ev mihwer ji aliyê El Nusra û Istixbarata Tirk ve tê birêvebirin. Çeteyên vê mihwerî ji rojavayî Keleha Sem’anê Atmê heta bi rojhilatî wê li 12 nuqteyan bicih dibin.

• Nûreddîn Zenkî: Çeteyên girêdayî Ehrar El Şam in.
• Artêşa Idlibê ya Azad: Ji Ciwanên penaber û yên ji Idlibê pêk tê, bi fermana  istixbarata Tirkî tev digere..
• Artêşa Bakur: sîwaneke bermahiyên Artêşa Azad e.

Mihwerê Syriatel:

• Lîwaya Sultan Silêman Şah: Li Tirkiyê hatiye avakirin û li wir perwerdeya xwe dîtiye. Serçeteyê bi navê Ebû Emşe li ser vê komê disekine.
• Feyleq El Şam: Hejmara wan 100 çete ye.
• Siqûr El Cebel: Hejmara wan jî kêmtirî 100 çeteyî ye. Serçeteyê bi navê Hesen Xeyriyê li ser vê komê disekine.
• Ehara El Şerqiye: Bi serkêşiya Ebû Hatim Şiêtat e, hejmara wan derdora 200 çeteyî ye. Ew ji kesên cîhdîst in, girêdayî El Qaîde dixebitin. Ketîbeyeke Dewleta Tirk li gel wan dixebite. Hêzên wan ên taybet derdora 100 kesî ye.

Mihwerê Raco:

Hêzên ku ji aliyê Dewleta Tirk ve hatine perwerdekirin li vê mihwerî şer dikin.

• Artêşa El Ehfad: Hejmara wan derdora 1000 kesî ye.
• Telaêi Nesir: Hejmara wan 500 kes e.
• Lîwaya Mihemed El Fatih: Hejmara wan 500 kes e.
• Lîwaya Muntesir Bîllah: Hejmara wan 1000 kes e.

Mihwerê Raco ji aliyê şervanên Hêzên Sûriyaya Demokratîk ve hate şkandin, niha  çeteyên li Mihwerê Syriatel hêz ji wan re şandiye, bi taybet jî çeteyên bi navê Ehrar El Şerqiyê ku rasterast girêdayî Eniya El Nusra ne niha cihê xwe li wê mihwerî digirin.

Mihwerê Bilbilê:

Hêza herî mezin li vê mihwerî ye. Ev nuqteya herî mezin e ku hêza taybet a Artêşa Tirk û çekên wan ên giran û çeteyên girêdayî wê li vir kom bûne. Çeteyên ku li vir êrîş dikin bi vê awayî ne:

• Ehrar El Şam.
• Ehrar El Şerqiyê.
• Feyleq El Şam yê ku li Ezazê jî dimîne.

Çeteyên ku li vir şer dikin bi taybetmendiya xwe ya cîhadîst tên naskirin, gelê Kurd weke gelekî mulhid û kafir pênase dikin. Serjêkirina Kurdan ji xwe re helal dibînin. Kiryarên herî dawî yên temsîlkirina bi cenazeyên şehîdên YPJ û şewitandina sivîlan vê yekê tekez dikin.

Mihwerê Parse Xatûnê (Çiyayê Qestelê - Bersaya):

• Artêşa Mucahidan
• El-Cebhe El-Îslamiyê.
• Kombona Festeqêm Kema Umîrt.
• Cebhet El-Esala.
• Siqor El-Şam.
• Tevgera Hezim
• Ehrar El Şam (Nûreddîn El Zenkî)

Têkliyên wê bi Cebhet El-Nusra re gelekî baş in û kordîneya wan rasterast bi istixbarata Tirkiyeyê re ye. Hejmara wan nêzî 1000 kesî ye. Ev komên navborî ên li çiyayê Qestelê cihê xwe digirin, sîwaneke wan a giştî bi navê Cebhe El Şamiyê heye.

• Her wiha çeteyên ji Til Rifetê jî li vê mihwerî hatine bicihkirin.

Mihwerê Şehbayê:

• Hêza 23: Serkêşê vê hêzên kesê bi navê Yasir Ebû Elî Hirac e û hejmara endamên wê 300 kes in û li eniyên Şêx Îsa yên li hemberî QSD’ê bi cih dibin û di nava wan de gelek kesên biyanî jî hene û alîkariya xwe ji Tirkiyeyê werdigirin. Mehane civînên xwe li Mari’ê li dar dixin û fermanên xwe ji istixbarata Tirkiyeyê werdigirin.

 

• Foc El-Mistefa: Beriya niha bi navê hêza 13’an dihat nasîn û piştî ku li bajarê Mari’ê ji aliyê DAIŞ’ê ve hatin dorpêçkirin navê xwe guhertin. Serkêşê wê kesê bi navê Ebû Heşîş bû û ji aliyê DAIŞ’ê ve hate kuştin. Hejmara wan nêzî 500 kesî ye û alîkariya xwe ya madî û leşkerî rasterast ji Tirkiyeyê werdigirin û hemû civînên xwe li Tirkiyeyê lidar dixin.

Firqeya Sultan Mûrad li ku ma?

Ew çete li seranserî nuqteyan hene. Rasterast girêdayî MÎT’ê Tirk dixebitin. Serpereştiya hemû komên çete dikin. Li ser karê lojistîkî û belavkirina cebilxaneya çeteyan jî disekinin.

Di demên berê de ev kom li Helebê bi çeteyên El Qaîde re koalisyonek çêkiribûn û di bin serpereştiya istixbarata Tirkî de bi hev re odeya çalakiyan a hevbeş çêkiribûn. Hejmara wan derdora 2000 çeteyî ye.

Kesê bi navê Fehîm Îsa serkêşiya van hemû terorîstan dike û fermanên xwe rasterast ji istixbarata Tirkiyeyê werdigire.

Hinek rêxistinên din ku cih û mihwerên wan tên guhertin

Rêxistinên ku ji aliyê MÎT’ê ve hatine avakirin, lê ji kesên Sûriyayî ne û gelek mihwerên êrîşa li ser Efrînê cihê xwe girtine:

• Lîwaya El Muitesim.
• Firqeya El Hemze.
• Lîwaya Asîfêt El Şema.
• Artêşa El Nesir.
• Lîwaya Selaheddîn.
• Feyleqa 1, 2, 3.

Rêxistinên dewleta Tirk bi xwe yên ku beşdarî êrîşa qirkrina gelê Kurd li Efrînê bûne jî ev in:

• Xwebexşên Istixbarata Tirkî MÎT.
• Lîwaya Komandos (Hêza Taybet a Tirkî ya yekemîn).
• Rêxistina Gurên Boz (Ulku Ocaklari).
• Artêşa duyemîn (Navenda wê li Malatiya ye).

Ev komên ku bi destê istixbarata Tirk MÎT’ê hatine avakirin, gelek navên cuda li xwe kirin weke (Mertala Firatê, Artêşa Bakur.. hwd). Ev kom bi kiryarên xwe yên hovane tên naskirin, bi serjêkirina mirovan û şewitandina wan. Li Helevê û Babê gelek belge û vedyoyên di derbarê vê yekê de hatin weşandin, bi taybet jî koma çete ya bi navê Ehrar El Şerqiyê. Li aliyekî din jî gelek belgeyên bi vedyo derketin holê ku bermahiyên DAIŞ’ê yên li Tirkiyeyê niha di êrîşa li ser Efrînê de digirin.