Ji welatên cihê yên dinyayê bi sedan parêzeran ji bo serdana Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan û girtiyên din ên li Îmraliyê serî li Wezareta Edaletê ya Tirk dan. Parêzeran li Brukselê bi civîneke çapemeniyê ev daxwaz pêşkêş kirin.

Parêzerên ji 22 welatan rewşa li Îmraliyê wekî ‘Tecrîdeke taybet û cihêkar a li ser Abdullah Ocalan’ dinirxînin.

Derbarê serlêdanê çar parêzeran li Kluba Çapemeniyê ya Brukselê civînek li dar xistin.

Serokê Sendîkaya Parêzerên Ji Bo Demokrasiyê (SAD) û Endamê Parêzerên Demokrat ên Ewropayê (AED) Helene Debaty, li ser navê Tora Parêzerên Pêşverû yên Brukselê Selma Benkhelîfa, Midûrê Baroya Parêzerên Elmanî û Fransî yên Belçîkayê Stephane Boonen û Serokê berê yê Baroya Brukselê Maûrîce Krîngs wekî axaftvan tevlî konferansê bûn.

‘DERBARÊ ÎMRALIYÊ ME RAPOREK PÊŞKÊŞ KIR’

Mahmût Şakar beriya civînê agahiyên kurt da û diyar kir li dinyayê 350 parêzeran ji bo çûna Îmraliyê îmze dane serlêdanê.

Helene Debaty jî diyar kir derbarê serlêana ji bo çûna Îmraliyê wan ev konferas li dar xistine, raporeke berfireh a derbarê Îmraliyê pêşkêşî saziyên eleqedar ên Tirkiyeyê kirine.

NAME JI WEZARETA TIRK RE HATE ŞANDIN

Debaty nameya k ji Wezareta Edaletê ya Tirk re şandine xwend. Di nameyê de qala binpêkirinên mafan hate kirin ku li Îmraliyê bi awayekî sîstematîk tê kirin.

Di nameyê de hate gotin li gorî xala 25’emîn a qanûnan ew dixwazin bi Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan û girtiyên din ên li Îmraliyê bi Veysî Aktaş, Hamîlî Yildirim û Omer Hayî Konar re hevdîtinê bikin.

Debaty bi bîr xist ku di 10’ê Hezîrana 2022’an de 775 parêzerên 29 baroyan ji bo çûna Îmraliyê serî li Serdozgeriya Komarê ya Bûrsayê dane.

Li gorî xala 25’emîn a Serdana Girtî û Hikumxaran parêzerên biyan bêyî wekalet jî bi awayê ku li gorî peymanên navneteweyî bin dikarin biçin serdana girtiyan.

BOONEN: HEKE PARÊZER TÊN ASTENGKIRIN TU WATEYA HIQÛQÊ TUNE

Midûrê Baroya Parêzerên Elmanî û Fransî yên Belçîkayê Stephane Boonen û Serokê berê yê Baroya Brukselê Stephane Boonen jî got “Heke hûn asteng dikin ku parêzer rola xwe bi cih bînin nexwe tu wateya hiqûqa we ya neteweyî tune. Heke wê parêzer nikaribin rola xwe bi cih bînin doz bêwate ne. Ji bo ku muwekîl karibin xwe îfade bikin parêzer hene.

BENKHELÎFA: EM LI ASTA PÊKANÎNA MAFÊ HÊVIYÊ NE

Li ser navê Tora Parêzerên Pêşverû yên Brukselê Selma Benkhelîfa diyar kir ji bo ku dozek were kirin divê parêzer karibin muwekîlên xwe biparêzin û lê heke dewletek vî tiştî asteng bike, parêzer di warê fîzîkî de nikarin tiştekÎ bikin.  Benkhelîfa diyar kir Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê berê jî di warê tecrîdê de Tirkiye mehkûm kiriye lê Tirkiyeyê dîsa dest bi qedexeyan kiriye.

Benkhelîfa diyar kir ku divê dîsa serî li DMME were dayîn û bal kişand ser mafê hêviyê. Benkhelîfa got “Em hatine asteke ku Abdulllah Ocalan dikare sûdê ji vî mafî werbigire. DMME jî got ku ev tişt dikare pêk were. Lê Tirkiye vî tiştî asteng dike. Kesên hatine mehkûmkirin, çi ji ber sedemên tendirustiyê û çi jî ji ber sedemên mirovî dikarin azadiya xwe bixwazin.” Benkhelîfa ji Tirkiyeyê xwest ku bila li gorî biryarên DMME tevbigere.

ŞAKAR: JI BO GELÊ KURD REWŞEKE KRÎTÎK E

Yek ji parêzerê Rêberê Gelê Kurd ê ji Maf-DAD’ê Mahmût Şakar jî diyar kir ji roja ku Abdullah Ocalan hatiye dîlgirtin û heta niha di bin tecrîdê de ye û hevdîtinên bi parêzeran tê astengkirin. Şakar bal kişand ser vî tiştî ku ji sala 2017’an û vir ve çûna parêzeran tê qedexekirin û got “Di sala 2011’an de derbarê parêzerên Ocalan operasyonek hatibû kirin û 46 parêzer hatibûn destgîrkirin.”

Şakar bi bîr xist ku serdana malbatan jî tê astengkirin got “Ev tişt ne ji bo parêzeran, ji bo gelê Kurd jî rewşeke krîtîk e. Sedemên ku dewleta Tirk ji bo astengkirinê diyar dike jî sedemên beredayî ne. Jixwe di hiqûqa navneteweyî de tu zemîna van astengkirinan tune.”

Şakar diyar kir wan ji dadgeha jêr heta dadgeha herî jor serlêdan kirine û di hiqûqa navxweyî de tiştekî bê kirin nemaye û got “Ji sala 1999’an û heta niha, di nava 22 salan de hemû daxwazên me yên ji bo hiqûqa navxweyî û îdareyê hatin redkirin. Tu serlêdaneke me nehatiye qebûlkirin. Dema ku mesele were ser rêzdar Ocalan û hevalên wî li Tirkiyeyê hiqûqa navxweyî pêk nayê. CPT jî heşt caran çû Îmraliyê û rapor weşand. Pêşniyazên CPT’ê jî nehatin qebûlkirin. Ji ber vê hevgirtina navneteweyî û hempîşeyên me gelekî girîng e.”

PARÊZERÊN KU ÎMZE DANE

350 parêzerên ku ji bo serlêdanê îmze dane ev in:

Evelyn Durmayer (Vienna Austria), Robert Atcheson (NSW Australia), Dr. Ian D. Elis-Jones, Dr. Vicki Sentas, Karen Fletcher, Hasan Tarique, Alexis Deswaef, Dounia Alamat, Elisa Fontaine, Georges Henri Beauthier, Helene Debaty, Hind Riad, Jan Fermon, Jean Marc Picard, Jean-Philippe de Wind, Joke Callewaert, Loica Lambert, Marie Doutrepont, Maurice Krings (Baro Başkanı), Mieke Van Laer, Oliver Stein, Robin Bronlet, Selma Benkhelifa, Thomas Mitevoy, Veronique Laurent, Jan Buelens (Antwerpen), Jo Dereymaeker, Miriam Tarwe (Charloi), Louise Laperche (Liege), Marianne Petre (Mons), Xavier Van Gils,  Luis Carlos, Dainela Muradas Aantunes, Jose Fernando Moro, Victoria Figueiredo Moro, Henrik C. Winkel (Copanhagen Denmark), Thorkild Hoyer (Klampenborg), Alice Becker (Paris-Fransa), Antoine Comte, Celine Moreau, Christian Charriere (Bournazel), David Appelbaum, David Andic, Eduardo Mariotti, Elsa Marcel, Emile Bonvarlet, Etienne Ambroselli, François Devedijan, Hanna Rajbenbach, Juan Prosper, Jean-Louis Malterre, Marie Malterre, Matteo Bonaglia, Raphael Kempf, Servane Meyniard, Xavier Sauvignet, Antoine Chaudey (Lille), Muriel Ruef, Camille Vannier (Seine Saint Denis), Guillaume Arnaud, Chloe Chalot (Rouen), Claudine Page (Toulouse), Clemence Durand, Julien Brel, Coline Boullon (Creteil), Zerrin Bataray (Vienne), Carolin Kaufmann (Berlin-Almanya), Dr. Gregor Gysi, Ursula Groos, Lukas Teune, Heinz R. Schmitt (Duisburg), Marvin Hegermann, Thomas Schmidt (Düsseldorf), Frank Jasenki (Essen), Frank Stierlin, Peter Klusmann, Peter Weispfenning, Roland Meister, Yener Sözen, Milan Martin (Frankfurt), Stephan Kuhn, Berthold Fresenius, Rene Bahns, Harald Schandl, Norman Paech, Dr. Heinz Jürgen Schneider, Joachim Schaller, Ulrike Donat, Heike Gesweid (Hamm), Bernd Bruntrup, Birgit Landgraf, Anna Magdalena Busl (Köln), Angela Furmaniak (Lörrach), Felix Briesenick (Münih), Julia Bailey (Nürnberg), Michael Brenner, Peter Holzschurer, Yunus Ziyal, Carolin Helmecke, Rita Belter, Maria Kalın (Stutgart), Oswald Tübingen, Gerhard Strauch (Wiesbaden), Themistoklis Tzimas (Selanik), Giota Massouridou (Atina), Yiannis Rachiotis, Alastair Lyons (Solicitors), Amos Waldman (Barrister), Barones Helena Kenney Qc, Prof.Bill Bowring President of Eldh, Conor Gearty Qc, Debra Stanislawsky, Declan Owens President of Haldane, Deepa Govindarajan Driver, Frances Webber (Barrister), Gareth Peirce (Solicitors), Gillian Higgins, Isabella Forshall Qc, Liz Davies Qc, Lord John Hendy Qc, Margaret Owen Obe (Barrister), Margo Munro Kerr (Barrister), Martha Jean Baker, Maya Thomas Davis, Michael Good (Barrister), Mike Mansfield Qc (Barrister), Quincy Whitaker (Barrister), Sir Geoffrey Bindman Qc, Wendy Pettifer, Johan Mühren (Purmerend), G.E.M. Later (Den Haag), Symone Gaasbeek Wielinga (Noord), Hans Gaasbeek, Tamara Buruma (Amsterdam), Sanjay Singhvi (Bombay), Barbara Sp İnell (Bologna), Marilena Barbagallo (Catania), Nunzia Scandurra, Paolo Sol Lileho (Floransa), Michele Paass İone, Emilio Robott (Genova), Sandro Valbusa, Eleonora Forna (Grosseto), Lorenzo Trucco (Mantova), Carmela Maria Cordaro (Messina), Carmelo Picciotto, Dainela Toro (Milano), Gilberto Pagan, Giovanni Motta, Nicola Guidice, Fausto Gianell (Modena), Carmine Malinconico (Napoli), Margherita D’andrea, Danilo Risi, Aurora D’agost İno (Padova), Carlo Cappellar, Chiara Roverso, Dora Rizzardo, Francesca Venturin, Marco Ferrero, Marco Pagg, Dayla Br İgant (Parma), Musso Calogero, Livio Cancell İer, Ezio Menz İone (Pisa), Aldo Ritacco (Roma), Alessandra Coata, Alessandro Iannell, Amedeo Bosca İno, Andrea Forte, Antonia Di Maggio, Antonio Stellato, Arturo Salerni, Cesare Antetomaso, Claudio Giang İacomo, Cosmo Alvaro, Danile Leppe, Fabio Marcelli, Fabrizio De Sanctis, Fabrizio Presiosi, Francesca De Prosperis, Gabriele Moreschini, Gianluca Dicandia, Giovanna Francesca Silva, Giulia Vescia, Giuliana Rando, Luigi Antonio Barulli, Luigi Galloni, Liliana Marcantonio, Lorenzo Tardella, Marco Cavallone, Marco Faragni, Maria Rosario Damizia, Mario Antonio Angelelo, Marzia Guadagni, Michela Arricale, Michela Stefania, Patrizia Angiari, Riccardo Faranda, Rosaria Marchioni, Rosaria Marchioni, Salvo Graci, Sara Crescenzi, Silvia Calderoni, Simonetta Crisci, Sofia Guerreri, Stefano Greco, Tamara Barracca, Tatiana Montella, Valentina Pieri, Veronica Scali, Gianluca Vitale (Torino), Marco Ugo Melano, Roberto Lamacchia, Roberto Brizio, Silvia Manderino (Venedik),Caterina Camposano, Doris Genchi, Guiseppe Romano, Maria Cristina Carta, Stefano Mannironi, Jun Sasamoto (Tokyo Japonya), Dr.Joses J. Moses Ct South (Africa), Krish Govender, Kyunguk Jang South (Kore), Alejandro Gamez (Madrid İspanya), Amalia Alejandre, Ángeles Chınarro Pulıdo, Begona Lalana, Carmen Garcia, Eric Sanz, Fermin Breton, Jaime Sanz De Bremond, Javier Rubıo, Jose Maria Larumbe, Jose Vıcente, Juan Mantılla, Maria Galan, Maria Jesus Diaz Veıga, Marta Herrero, Natanael Tejerına, Natalia Bosch, Pedro Rodrguez, Suena Jesus Maria Benıto, Alfonso Zenon (Biscay Barosu Bask), Arantza Isasmendı, Endika Garai Buztıo, Iñigo Santxo Urıarte, Joxean Lozano Murga, Eneko Comapnys Sılva (Navarre Barosu), Imanol Karrera, María Ortega Marcos, Jon Etxabe (Gipuzkoa Barosu), Urko Aiartza Azurtza, Yolanda Lz. de Luzurıaga, Zigor Reızabal,Sara Arri Alvaro, Aiert Larrarte, Aitor Amutio Aranzeta, Amaia Izko, Bea Ilardia, Emma Valiente, Endika Garai, Elixabete Moral Anes, Eraitz Saez de Egilaz, Iñigo Santxo, Irma Orozko, Jaione Carrera, Jone Goirizelaia, Joxean Lozan, Julen Arzuaga, Laura Anido Sanchez, Leire Onzain Sese, Luis Barinagarrementeria, Nahia Sanz Gardeazabal, Oscar Sanchez, Saioa Vera Ranea, Sergey Aresti Arteaga, Txema Matanzas, Aratz Estonba, Adrià Font (Barcelona Catalan), August Gil Matamala, David Gil Pujol, Jordi Pujol Moıx, Juan Miguel Ortiz Reparaz, Marion Hohn Abad, Marta Clapés Cascon, Simeó Miquel Roe, Robert Sabata Grıpekoven, Amanda Szemberg, Bern Switzerland, Christoph Schneeberger, Dana Rüger, Julia Roder , Krisna Mühlet, Martin Dreifuss, Martin Klaus, Rahel Beyeler, Sandra Künzi, Thomas Tribolet, Verena Gessler, Willi Egloff,Emma Liden (Cenevre), Mafalda D’alfonso, Olivier Peter, Raphaël Roux, Valerie Debernevoli, Edelmann Manuela (Fribourg), Sebastien Pedroli, Sophie Brady, Dieter Roth (Liestal), Christophe Tafelmacher (Lozan), Jean Michel Dolivo, Jonathan Rutschmann, Raphaël Mahaim, Thanh-My Tran-Nhu, Iglio Rezzonico Immacolata (Lugano)Angela John (Luzern), Antigona Selmonaj, Mathias Buchmann, Moritz Portmann, Nora Lıpp, Rahel Ulrıch, Robin Bareth, Sara Burrı, Selina Koç, Yara Eggerschwıler, Cristina Clemente (Murolto), Bruno Beeler (Schwyz),Bruno Frick, Martin Derttling, Willi Metzger (Thurgau),Thomas Locher (Zug) Werner A. Räber, Anderas Tobler( Zürich),Manuella Schiller, Marcel Bosonnet, Necmettin Şahin, Peter Frei, Peter Nideröst, Yevgenii Gerasyemenko (Ukrayna)Beth S. Lyons (ABD), Jeanne Mirer, Marjorie Cohn, Vanessa Ramos Aaj, Jeffrey Frank (İllionis) Kerry Mclean (New York),Eileen Weitzman,  Audrey Bomse (New Jersey) Ricard P. Koch (Calofornia) David L. Mandel, IBAHRI International Bar Association's Human Rights Institut.