Ji bo helbesta 'Dîrok' a Alî Haydar Kaytan klîba anîmasyonê
Ji bo helbesta 'Dîrok' a Alî Haydar Kaytan klîbeke anîmasyonê hate amadekirin. Helbest ji aliyê Hekîm Sefkan ve hatiye xwendin, klîb jî ji aliyê Çekdar Farqîn ve hatiye amadekirin.
Ji bo helbesta 'Dîrok' a Alî Haydar Kaytan klîbeke anîmasyonê hate amadekirin. Helbest ji aliyê Hekîm Sefkan ve hatiye xwendin, klîb jî ji aliyê Çekdar Farqîn ve hatiye amadekirin.
Alî Haydar Kaytan beriya sala 1980'yî bi hevrêyê xwe Hamîlî Yildirim 6 mehan li zindana dagirkeran tê girtin. Li zindanê helbesta bi navê 'Dîrok' nivîsand. Malbata Kaytan helbest ji bo xebatên çand û hunerî şand Ewropayê. Şivan Perwer sala 1981'ê kasetek derxist û helbest xwend.
Sal dibe 1986 û Weşanxaneya Serxwebûnê pirtûka bi navê "Diyarbekir/Seçme Şiirler 1" çap dike. Di vê pirtûkê de jî helbest tê weşandin (Rûpela 181). Helbesta "Dîrok" bi rêya kaset û pirtûkê di nav gel de belav dibe û tê naskirin û hezkirin. Salên 80 û 90'î di bîranîn, şev û çalakiyên şoreşa Kurdistanê de dibe helbesta ku herî zêde tê xwendin.
Alî Haydar Kaytan û Riza Altûn ji pêşengên şoreşa Kurdistanê û avakarên PKKê ne. PKK piştî kongreya 12. şehîdbûna Kaytan û Altûn ragihand.
Ev agahî li raya giştî ya Kurdistanê tesîrek mezin çêkir. Kurdistaniyan li welat û derveyî welat hefteyekê şîna şehîdan girtin û bîranînan lidar xistin.
Hunermendên Kurd Hekîm Sefkan, Murat Yapıştıran û Çekdar Farqîn li bajarê Koln ê Almanyayê dimînin. Her sê hunermend jî wek her dilsozên şoreşê ji şehîdbûna Kaytan û Altûn tesîr dibin. Tevlî bîranînan dibin û li wir bi hev re diaxivin, "Gelo em dikarin ji bo şehîdan çi bikin?"
Hekîm Sefkan gotiye: "Hevalê Fûat (Alî Haydar Kaytan) ne tenê fîlozofê şoreşê ye, helbestvane jî. Em dikarin helbestên hevalê Fûat li studyoyê bixwînin û bi klîban bixemlînin." Destpêkê ji bo helbesta "Dîrok"ê biryarê digirin û destpê dikin.
Berê Hekîm Sefkan helbestê dixwîne. Piştre Çekdar Farpîn senaryo dinivîse. Mûrat Yapiştiran ji helbestê qeyd dike û piştî ku senaryoyê dixwîne dikeve studyoyê, du muzîkan amade dike. Her sê heval ji wan yekî hilbijêrin û di klîbê de ew muzîk cih girtiye. Dengê helbestê û muzîka tê ber destê Çekdar Farqîn û ew jî piştî xebatek dûr û dirêj klîba anîmasyonê amade dike.
Klîba bi navê "Hey Dîrok" doh li televîzyona Med Muzîkê û malpera Youtubê a bi navê Med Hunerê ket weşanê. Lînka klîba ev e:
Gotinên helbesta "Hey Dîrok" li jêr e:
Hey Dîrok
Ali Haydar Kaytan
Biqulibine rûpelên xwe yên qirêj û gemar!
Kê li eniyê danî ev teniya qirêj û gemar!
Kê rûçikê te reş kiriye?
Kine yên rûçikê te sipî dikin?
Wê kude here hewqas hêrsa min Wê kude here!..
We kude here gira di veşartina dilê min de kombûye?
Ji danezané vir de ber qirkirina ma ne
Ezê hîn bibim çûyina xwe
Ezê bixwe binivisînim hatina xwe!
Tu dîroka bi qirêj veke çavên xwe!
Hinekî tu!?
Ketin zevté qunca emperyalist
Datinin qoloni kulmên xwe yên rizgarîxwaz
Weke gurzan giran-giran
Bi hemû xeml û rédana xwe
Va bibîne..!
Çawan ditirsin keriyên seyan
Ji nêzîkbûna zirme-gurma dengên lingên azadiyê
Li Qorê, li Vietnamê mêzeké dírok
Li Laosê, Qamboçyayê, Gineyé, Angolayé mêzeke...
Şoreşvanén azadiyé ber bi aşitiya bê bini dibezin
Li bircên kelan tên çikandin alén destên partizanan
Ev car dora welatê min e
Ma qey ez nizanim?
Avaye!..li qadan bi milyonan bang dikin
Dibéjin; biji serxwebûn bimre kedxwari!
Çiya lerizi, erd hejiya
Qelişin kevirên aramé yeko-yeko
A li berxwe dide arama min e
É li berxwe dide dilé min e!
Em ketine destên wan vê gavê
Bila werin li ber xwe bibînin me
Bibin mîna reqelên laş dîtiyên hovberan
Ji bo zileheké biteqînin li ser dev û rûyên me
Bira yeko-yeko têkevin rêza keriyên qeşmeran.
Çar dîwar...
deriyên hêsin...
têlên risayi
Bira lê tije bibê jiyana me
An bidarxin bihejin bejnê me
An jî derxînin hember berdarkên xwe
Bi destên xwe ber bikin dilê me!
Ger li derve berdewam dibe jiyan
Nehatibê birîn dengê stran û helbestan
Bi dengê xwe ê keles dixwîne mawzer.
Çiye?... çi dibe?.. ki ditirse ji mirinê!
Ji bo çê bitirsin ji mirinė!
Li ber hemû zoriyan singvegirtin hebe
Ji bo çê bitirsin ji îşkencê û lêdanê?
Doost hevalno!
Bila xera bibe kela zilmė
Bila xera bibe mala zilmė
Doost hevalnoo!
Bo daxwaza çêbûna welateki
Bo zarok bé tirs ú stůxwari mezin bibin
Ji bo sir nedin seri bidin
Giringe li ber her zoriyê
dil bi keder û kul li berxwe bide.
Li gel rojên xweş tên
Ewê helbet pir tişt bên gotin
Ji sultanan, ji serdaran, ji împaratoran, ji koma îblisan
Ku di nava axê de dihatin hesp dilîskandin
Ger bi vî avahî here rewş...
Dibê ku pir tişt betin gotin.
Her seriyê diramîne her mirovê bi namûs.
Xwarina wane goştê mirovan...
Xwarina wan bûye xwîn, zeftkaran.
Weke reqelên laş dîtine
Li ser pişta gelê minin!
Şerkirin nas, ehl û zarokên me
Serbiserî bereberî li berxwedan...
Yên di navika xakê de hebûn jiyandin
Ji hêla yên di kela zilmê de rûdinin hatin xwarin
Li ser bedena sar a xwuşka min
Destên xwe yên qirêj gerandin heey dîrok!..
Geniyên însanan
Dolên talan homoseksuelan
Jinên ku xwe bi darve kiribûn
ji werisan anin xwar..
Weke seyên çav-sor û har
Yeko-yeko ketin paşila cesedan!
Bêje! Hey dîroka şerma mirovahî
Hey keriyên mirovan vekin çavên xwe
Were ziman siltané ker..!
Besee! besee!
Bila bikşînin destên xwe ji welatê min
Destên xwe yên qirêj û gemar
Biksînin destên xwe ji welatê min!
Ewanan ne ku bi dîlîtî û hovberiya xwe bûn
Weke rêza zîroyên tiyê xwînê
Ji bo azadiya milletan, rizgariya gelan
Li qada navîn cilên qirêj bên vekirin
Hunerê wan e koma hestiyên li besta Laçê
Wek diya min ji zarokan re çîrok dibêjin.
Li berxwedana hovitiyê ye
Dersime
Koçgiriye
Zilane
Keda me
Xwehdana eniya me
Talane hemû dewlemendiyên me
Bide erşan bila bê feryada te!
Hewar bikim hewar çuqas bê dengê min
Min bibhîsin yên li pişt çiyayê qaf
Çiya bilive!
Erd biheje!
Ker bibhîsin!
Kor bibînin!
Dinya bibhîse!
Çavkanî:
Diyarbekîr Seçme Şiirler 1: Serxwebûn Yayınevi, Sy. 181, 1986