Li gorî analîzek ku roja Çarşemê ji hêla Ajansa Enerjiyê ya Navneteweyî (IEA) ve hatî weşandin, belavkirina metanê ya gerdûnî ligel hebûna çareseriyê û lêçûnek erzan jî sala 2023’yan di astên rekorê de ma.
IEA’yê daxuyand ku hilberîna enerjiyê ya neft, gaz û komirê "di sala 2023’yan de dibe sedema bi qasî 120 mîlyon ton emîsyonên metanê. Ev jî li gorî sala 2022’yan zêdebûnek hindik e," IEA’yê got ku dîsa jî domdariya guhertinên di sektorê de û sozên ku di COP28'an de hatine girtin kêmbûnê nîşan dide.
IEA’yê ragihand ku “Şopandarê Metana Kurewî” di çapa 2024’an de “deh mîlyon ton" dar ji bo xwarinê hatine şewitandin û ew jî ji “Bîoenerjoyê” tê.
Gaza serayê ya metanê ku duyemîn herî girîng piştî CO2 tê, ji molekulên lûle, kanên komirê û tesîsên gazê, her wiha ji çêlek, zeviyên birincê û bermayiyan derdikeve holê re tê gotin.
Her sal nêzîkî 580 mîlyon ton metan tê berdan, ji wan ji sedî 60 ji ber çalakiyên mirovî (bi giranî çandinî) û hema sêyek jî ji zozanên xwezayî tê.
Metan a ku ji CO2-ê pir germtir e lê temenê wê kurttir e (nêzîkî deh salan), ji şoreşa pîşesaziyê vir ve berpirayarê ji % 30 germbûna gerdûnî tê dîtin. Pêşîlêgirtina belavkirina metanê di têkoşîna germbûna gerdûnî de bandorek demkurt a xurt heye.
Emîsyonên metanê yên ji pîşesaziya sotemeniya fosîlê nêzî rekora ku di sala 2019’an de hatiye tomarkirin.
