Konferas bi tevlîbûna dehan kesî ve bi deqeyeke rêzgirtinê  ve destpê kir. Di kongeransê de gelek zimanzanan axivî û bal kişand ser rola ziman û pêşxistina wê.  

Destpêkê di konferansê de Hevserokê Enstîtuya Kurdî Fevzî Ozmen û berpirsyara Yek-Malê Gunay Darîcî axivîn. Dîrîcî bal kişand ser rola ziman û xebatên wê û diyar kir ku berê Saziya Yek-Malê hebû, lê niha Însyatîfa Ziman û Perwerdê (ÎZPER) hatiye avakirin û Yekîtiya Yekmalên Kurd Yek-Mal, Enstîtuya Kurdî ya Lêkolîn û Zanîst a Elmanya, Yekîtiya Mamostayên Kurd, Enstîtuya Zazakî û Însyatîfa MAlbatên Kurd a Bîlefeldê di nav de cih digire.

Darîcî destnîşan kir ku ev konferans xebate hevbeş e û girîngiya karekî kolektîf e.

Piştre jî di konferansê de Hevserokê Enstîtuya Kurdî Fevzî Omen  bal kişand ser xeteriyên li ser ziman got: “Ji bo zimanê me tine nebe divê têkoşînê bikîn.”

Di dewama konferansê de zimanzan  Şerîf Derînce axivî û destnîşan kir ku ji bo pêşxistina zimanê Kurdî roleke mezin dikeve ser milê sazî û dezgehên Kurdî. Derînce bal kişand ser êrîşên li ser ziman û bibîr xist ku niha li Tirkiyeyê mamoste, zimanzan, rojnamevan, siyasetmedarên xizmeta Kurdî dikin hetine girtin, li gel wê jî sazî û dezgehên mîna enstîtu, akademî û navendên çand û hunerê jî deriyên wan hatine mohrkirin.

Koordinator Psîkoterapî ya Tramway ya Zaningeha Dûîsbûrg-Essen Dr. Dipl. Şefîk Tagay jî di axaftina xwe de bal kişand ser tranvayên Kurdên li Şengal û koçberên Rojava dijîn kir. Tagay got: “Jin û zarokê li van deran tên qetilkirin û şidet li ser tê kirin. Ev dihêle ku bandorê li tevahî jiyana wan bike.”

Endama Senatoya Berlînê ya ji Perwerde û Koçberiyê Grît Orgies jî diyar kir ku nasname û ziman tên qedexekirin û got: “Di roja me ya îro de gelek malbatên Kurd ji mafê herî rewa yê xwe ziman û perwerdeya zimanê dayikê bêpar in.”

Endamê Yek-Malê û mamaste Alan Dilpak destnîşan kir ji bo zimanê Kurdî li Elmanyayê di qada perwerdê de bê dayîn û bîbîr xist ku wan serî li saziyên Elmanya daye lê berê wan dane Sefaretxaneya Tirkiye.

Ji Tora Akademîsyenên Kurd KURD-AKAD’ê Dersîm Dagdevîren di axaftina xwe de diyar kir ku ew tevî Enstîtuya Kurdî ya Elmanyayê û Yekitiya Mamosteyan, ji bo zimanê Kurdî di dibistanan de were dayîn, xebat didin kirin. Dagdevîren got, li Elmanyayê Kurd li şûna bi ziman û nasnameya xwe bê nasîn, bi nasname û zimanê netewdewletê tê nasîn. Dagdevîren ev weke nêzîkatiya siyasî pênase kir û rexne kir.

Serokê Yekitiya Mamosteyên Kurd Abdulkadir Ulumaskan jî behsa kar û xebatên di dibistanên Eyaleta Navîn a Elmanyayê kir.

Di dawî de, Hevseroka Enstîtuya Kurdî Diplom Pedegog Hacer Genc, di derbarê girîngiya pir zimanî de axivî. Genc got pir zimanî dewlemendî ye û got: “Divê em destpêkê zimanê xwe bizanibin da ku bikaribin dewlemendiyê ava bikin.”

Di dewama konferansê de endamên din ên IZPER’ê axivîn û bal kişandin ser rola ziman û pêşxistinê.