Danişîna der barê 10 dozên ku ji bo betalkirina Peymana Stenbolê ya li Tirkiyeyê hatine vekirin li 10'emîn Odeya Şûraya Dewletê dewam dike. Danişîna ku li salona konferansê ya 550 kesî ya Şûraya Dewletê hat lidarxistin, ji çar aliyên welêt, nûnerên saziyên dozger û gelek saziyên jinan amade bûn.

Di danişînê de Seroka Komeleya Jinan a 29’ê Cotmehê Parêzer Şenal Sarihan mafê axaftinê girt. Sarihan da zanîn ku ev doz dozek dîrokî ye, wekî Komeleya 29'ê Cotmehê 800 belgeyên destûrnameyê pêşkêşî parêzerên ku xwestin beşdarî danişînê bibin dan û diyar kir ku çima ev doz vekirine.

KOMKUJIYA JINAN

Sarihan got, “Ez jî parêzerek pir kevnar im, lê tu rûniştin bi vî rengî nebû. Divê hûn bi rastî jinên li vir rûniştî û rawestayî bibînin. Divê hûn wan bibihîzin ku hemî bi hev re diqîrin. Divê hûn van hemûyan bi hev re bibînin ku dibêjin 'Ev qanûn girîngiyek jiyanî ye'. Di sala 2021’an de 280 jin hatin qetilkirin. Di nava 2 mehan de 90 jin hatin qetilkirin. Ya ku em diparêzin di esasê xwe de mafê me yê jiyanê ye. Ger em nikaribin mafê xwe yê jiyanê biparêzin, tu qîmeta mafên din nîne. Ji vir şûnde biryara betalkirinê bidin û zêde dereng nemînin, ji ber ku her roj 4 jin tên kuştin ev hejmar dibe 8 jin. Hiqûqê pêk bînin."

Li ser navê Komeleya Jinan a 29’ê Cotmehê parêzer Oya Aydin Goktaş axivî û got, “Di jiyana xwe ya pîşeyî de cara yekem e ku ez ê bi dengekî lerzok parastina xwe bikim. Em wek parêzerên keçên Sûriyeyî yên biçûk ên di temenê biçûk de hatin firotin û ji bo Munevver Karabulut û Şule Çet li vir in. Haya me jê heye ku tu dozeke ku biryarê bide ku biryara vekişîna dozê ji Peymana Stenbolê guncaw e tune ye. Bûyerek ku wê biryar bê dayîn ka ew li gorî Destûra Bingehîn e. Dengê me li hemû cîhanê hat bihîstin. Ti peymaneke navneteweyî negihîştiye ewqas mirovan. Dirûşmeya me ya vê peymanê heye, 'Em dev ji Peymana Stenbolê bernadin.' Ji ber ku peyman li vê xakê çêbû." Goktaş piştre doza Nahîde Opuz a ku bû sedema qebûlkirina Peymana Stenbolê bi bîr xist.

ÊRIŞ LI KESÊN DERVE MANE TÊ KIRIN

Parêzerên din ên di axaftina Goktaş de mafê axaftinê girtin gotin, “Jin li derve rastî mudaxaleyan tên. Polîs anîn e. Em dixwazin jinên li derve bixin salonê." Serokê dadgehê jî wiha bersiv da, "Eger em her kesî bînin vir, salon wê hilweşe." Jinên ku li dijî serokê dadgehê îtîraz kirin bersiva “Em ê derkevin derve û hevalên xwe bînin û bên” û gelek parêzer derketin derve. Serokê dadgehê bersiv da, "Em dikarin wekîlên 50 saziyan bigirin, lê ji bilî vê em nikarin wan bigirin, ewlehiya we jî dikeve xeteriyê." Li ser vê yekê kesên li salonê biryar bi çepikan protesto kirin.

Goktaş piştî ku serokê dadgehê biryara girtina 50 jinên din ên li dervayî salonê da, axaftina xwe berdewam kir. Dema axaftina Goktaş dewam dikir gelek jin ketin salonê. Parêzeran diyar kirin ku hemû jinên li derve ketin salonê.

Goktaş der barê nehiqûqiya biryarê de wiha got: "Em naxwazin li welatekî ku em serê sibê ji xew radibin û hîn dibin ku hemû mafên me ji destê me hatine girtin bijîn. Em daxwaza betalkirina biryara vekişînê dikin."

Piştre Serokê Yekîtiya Baroyên Tirkiyeyê (TBB) Erinç Sagkan ku nûnertiya Baroya Enqereyê dike, der barê doza ku ji aliyê Baroya Enqereyê ve hatiye vekirin de mafê axaftinê girt. Sagkan destnîşan kir ku tesdîqkirina Peymana Stenbolê li gor qanûna ku li Meclisê hatiye derxistin pêk hatiye û qanûnê ku mijara gotinê ye hê jî di meriyetê de ye. Sagkan got, “Vekêşana bi biryara Serokomar li dijî hiqûqê ye. Biryar ji aliyê tunebûnê ve biryareke seqet e. Ger biryara vekişîna ji Peymana Stenbolê were qebûlkirin, ev tê wê wateyê ku em dikarin sibê bi biryara Serokomar ji Peymana Mafên Mirovan a Ewropayê (PMME) derkevin. Ev biryar ji ber tunebûnê seqet e. Ji ber xizaniyê seqet nebe jî, divê bê dîtin ku ev li dijî destûra bingehîn e.”

Seroka Navenda Mafên Jinan a Baroya Enqereyê Parêzer Ceren Kalay Eken jî wiha got: "Peyman aîdê hemû jinan û mexdûrên tundiyê ye, lewma em biryara vekişînê qebûl nakin." Danişîn bi îfadeyên parêzeran ên têkildarî dozên ku baroyan vekirine dewam dike.

Serokê Yekîtiya Baroyên Tirkiyeyê (TBB) Erinç Sagkan ku piştî îfadeyên xwe yên li dadgehê li ber Lijneya Dewletê daxuyanî da, diyar kir ku ew li benda betalkirina biryara dozê ne û got ku ew ê li cem jinan bisekin in.

Sagkan diyar kir, ku ew li benda betalkirina biryarê ne û got, "Em li bendê ne ku ev biryar di nava mehekê de derkeve."