Cemil Bayik: Geziyê hêviyek nû ava kir
Cemil Bayik: Geziyê hêviyek nû ava kir
Cemil Bayik: Geziyê hêviyek nû ava kir
Hevserokê Desteya Rêveber a KCK’ê Cemîl Bayik diyar kir ku hêzên demokrasiyê yên Tirkiyeyê di sala 2013’an de qezencên mezin bidest xistine. Bayik got ;”Berxwedana Geziyê ji bo demokratîkbîna Tirkiyeyê damarek nû, hêviyek nû û zîhniyeteke nû avakiriye.”
Hevserokê Desteya Rêveber Rêveber a KCK’ê Cemîl Bayik ku ji ANF’ê re axivî , alî hêzên demokrasî yên Tirkiyeyê de sala 2013’an nirxan.
Bayik da zanîn ku sala 2013’an di warê tevgera demokratîk ya şoreşger û demokrasiyê de xwedî dîroka têkoşîneke girînge û diyar kir ku Berxwedana Geziyê jî wek ‘Qezencên demokrasiya Tirkiyeyê ketin nava tevgerê’ bi nav kir.
Bayik got bi Geziyê re hat gotin ku bila AKP biçe û Tirkiyeyek nû bê avakirin û got: “CHP îro dixwaze ji rewaşa ku AKP ketiyê fedeyê bigire. Lê Tirkiyeyek demokratîk hedef nake. CHP hewes dike ku li şûna AKP bibe desthilatdarî. Dibêje ez hegomonyaya xwe ava bikim. Her hêza ku li pey hegomonyaya xwe diçe tu cudahiya wê ji AKP’ê nîne.
Bayik destnîşan kir ku divê avakirina HDP’ê tenê wek piştgriya ji bo şoreşê, îtîfaqê neyê destgirtin û got divê wek berdewamiya şoreşga demokratîk bê dîtin. Bayik got sala 2013’an ji bo Elewiyan jî gelek girîng bû.
TIRKIYE XWEDÎ DÎROKA TÊKOŞÎNEKE GIRÎNGE
Bayik axaftina xwe wiha berdewam kir: “Gezî geşedaneke girîng ya siyasî bû. Bandorek mezin li ser siyate Tirkiyeyê kiriye. Bûyerên Geziyê rastiya tirkiyeyê ye. Yanî hêzeke ji derve mudaxale nekiriye. Di hamleyên Fetullahiyan de ev dikare bê fikirîn. Daraz û polîsên Fetullah di nelêrêtiya AKP’ê de ji bo xwe bi bandor bikin wek amûr tên bikaranîn. Dizane tê bikaranîn. Lê Gezî bi giştî di nava dînametên Tirkiyeyê d epêk hat. Li Tirkiyeyê dîrokek şoreşgeriya demokratîk heye. xwedî têkoşîneke girîng ya dîrokiye. Tu kes nekare vê înkar bike. Lê bûyerên Geziyê têkiliya wê bi Hamleya ku Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan daye destpêkirin re heye.Rêber Apo dema hamle da destpêkirin xwest hêzên demokratîk bikevin dewrê.
HAWIRA BÊPEVÇÛN DERFET DA
Pêkanîna hawireke bêpevçûn bê guman ji bo gelek tiştî derfet afirand û gelek rêxistin û hêzan xwe îfade kirin. Ji ber AKP’ê êrîşê her çalakiya ku şerê wan qels dike, kir.rastiyeke wisa ya hawira şer heye. lê hawira bêpevçûnê rê li ber tevgera hêzên demokrasiyê vekiriye. Ji xwe Rêber Apo jî ev pêşniyar dikir. Ji 12’ê îlonê û heta niha gelê ku di bin zext û zordariyê de bûn bê guman dê bertek û serhildanên wan hebûye. Ev jî bi Geziyê çêbûye.”
NÊZÎKATIYA DESTPÊKÊ YA LI HEMBERÎ GEZIYÊ MIJARA REXNEYÊ YE
Bayik wiha pê de çû: “Bê guman di mehên destpêkê de nêzîkatiyên ne baş çêbûn. Bi taybet di qada siyasî demokratîk de teredut çêbûn. Pêvajoya ku Rêber Apo dabû destpêkirinê hebû. Di vir de fikarên wekê, gelo ger em piştgiriyê bidin Geziyê dê badnor li pêvajoyê bibe, hebûn. Ev ne fikarên rast bûn. Berovajî vê pêvajoya ku Rêber Apo dabû destpêkirin, pêvajoyeke ku divê hêzên demokratîk bikevin tevgerê bû. Ji ber ku di çarçoveya demokratîkbûna Tirkiyeyê de ev pêvajo wiha dikarîbû bigihêje serkeftinê. Em diyar dikin ku teqez berxwedana Geziyê vala nîne. Di demokratîkbûna Tirkiyeyê de rê li ber hêviyek nû, damar û zîhniyeteke nû vekiriye.
Bi taybet ji aliyên cuda hatina cem hev ya tevgerên demokratîk girînge. Ji ber ku ji kêmasiyên sereke yek ya Tirkiyeyê eve.
GEZÎ, TEVGERE KU BILA TIRKIYE BIÇE, TIRKIYEYEK DIN BÊ AVAKIRINÊ BÛ
Li aliyê din hewcedariya demokrastiyê zêdetir derxist holê. Bi taybet derxistiye holê ku hewcedariya Tirkiyeyê bi nêzîkatiya demokratîk, çandî heye. dema berxwedana Gezî pêk hat AKP’ê digot ev komployeke. Berteka ciwan û civakê fêm nekiribû. Dibe ku bandora hêzên derve li ser hameleya Fetullah a niha hebe. Bandora hêzên derve li ser aloziya di navbera AKP-Cemaatê de heye. li pişt DYA heye. AKP êdî hewcedariyên DYA nekare bîne cih.
Lê berxwedana Geziyê bi dînamîkên hundir pêk hatiye. Di encama têkoşîna demokrastiya Tirkiyeyê de pêk hatiye. Li aliyê din ji ber daxwaza hewcedariya demokratîbûna Tirkiyeyê bûyerên Geziyê xwe dan der. Di vî alî de hewcedariya demokratîkbûn û demokrasiyê derketiye holê.
Bê guman yên ku tevli Geziyê bûn ne kêm bûn. Di encama nerazîbûnên li dijî AKP’ê ev derket holê. Di esasê de nêzîkatiya hegemonîk a AKP û serokwezîr berxwdana Geziyê derxistiye holê. Vê nêzîkatiya hegomonîk Gezî derxistiye holê, hikûmet qels kiriye.”
HDP JI BO GELÊ KURD NE TENÊ ÎTÎFAQ E
Bayik da zanîn ku bi derketina Rêber Apo û tevgera azadiyê re bi hêzên demokrasiyê yên Tirkiyeyê re perspektîfeke biratiya gelan û bi hevre tevger hebû. Her çiqas nêzîkatiyên nebaş hebin jî Tevgera Azadiya Kurd her tim pirsgirêkên xwe di nava sînorên Tirkiyeyê de, di esasa biratiya gelan de çareseriya wê esas girtiye.
Ji ber vê kî di Partiya Demokratîk a Gelan de têbikoşe, dê bi hêz be. Di şexsê HDP’ê de projeyeke ku demokratîkbûna Tirkiyeyê hedef dike derkeve holê, her kesê ku ketibe HDP’ê dê bi hêz derkeve. Her wiha di vê partiyê de nêzîkatiya ez bibim hêz jî ne raste. Ev xwe xapandine. Di nava partiyê de bihêzbûn wateya wê nîne. Ji bo demokratîkbûna Tirkiyeyê bi hevre tevgerandin hebe wê demê her kes dibe hêz. Divê her kes di esasa bernameyeke hevpar de tevbigere. Ger her kes bernameya xwe esas bigire, ne raste.
HEWCEDARIYA TIRKIYÊ BI PARTIYEK WISA HEYE
Bi pevçûna dawî ya di navbera AKP û cemaatê hat dîtin ku hewcedariya Tirkiyeyê bi partî, tevgereke demokratîk ya wisa heye. ji bilî vê ne mumkune ku Tirkiye ji krîz, kaos û pirsgirêkên giran yên heyî derkeve. Ancax tevgereke ku ne di zihniyeta hegomonîk te be, yanî tevgereke civakî dikare ji pirsgirêkên Tirkiyeyê re çareseriyê bibîne. Kemalîst çûn, Ergenekon çû niha AKP û Fetullahî hene. Îtîfaq kirin. Xwestin tirkiyeyek ku hêza siyasî ya hegonomîk bi bandore ava bikin. Li pey hegomonyaya nû çûn. Her du jî li pey hegomonyaya xwe çûn. Niha ev pevçûna dijwar ji ber nêzîkatiya wan pêk tê.
HEWESA CHP’Ê ÇÊBÛ!
Bayik di berdewamiya axaftina xwe da zanîn ku îro jî hewsa CHP’ê çêbûye ku li şûna AKP’ê bibe desthildatdar û got: “Îro jî CHP dibêje ez hegomonyaya xwe ava bikin. Yanî Tirkiyeyek demokratîk hedef nagire. Her hêza ku li pey hegomonyayê bireve û Tirkiyeyek demokratîk hedef negire, dê dawiya wê ji AKP’ê necudatir be. Kî dest ji hegomonyayê berde ew dê di demokratîkbûna Tirkiyeyê de bi bandor be. AKP ji ber ku hegomonîk bû îro hatiye vê rewşê. Ger dest jê berda dê îro neketiba vê rewşê.
ZÎHNIYETA KU CUDAHIYAN XERAB DIBÎNE DÊ DEMOKRATÎK NEBE
Tu berlêvekirineke AKP’ê tûnebû. AKP nekaribû ji Elewî û Kurdan re xizmetê bike. Ji ber AKP ji Elewiyan re tu tiştek nekir. Elewî qebûl nekiriye. Hê jî kurd û elewiyan asîmîle dike, qirkirina çandî pêk tîne. Ji ber vê jî zîhiniyeteke ku bi vî awayî nêz dibe, ne mumkune ku daxwazên elewiyan bînin cih.
Ev hikûmet û partiyên ku li dijî cudahiyan tehemul nakin, ne mumkune ku pirsgirêkan çareser bikin. Zîhniyeta ku cudahiyan xerab dibîne nekare demokratîk bibe.
Elewiyan di sala 2013’an de têkoşîna maf dan. Polîtîkaya AKP’ê ya tasfiyeyê qebûl nekirin. Vala derxistin. Hinek Elewî ji AKP’ê veqetiyan. Lê ne mumkune Elewî bi vê berlêvekirina AKP’ê bawer bikin.
Elewîtî civakek ji derveyê dewletê ye. Xweşikbûna wê jî ji ber ku ji derveyê dewletê ye. Heta niha neketiye nava dewletê, li ser sifreya dewletê runeniştiye. Civakek ji derveyê civakê maye. Ev jî ji ber parastina karekterên demokratîk ya komînal e.
POLÎTÎKAYA DEWLETÊ ASÎMÎLEKIRINE
Divê êdî Elewî li cem tevgereke ku azadî û demokratîkbûnê qebûl dike yên ku cudahiyan qebûl dike cih bigire. Elewî nekarin di nava tevgerke ku kurdan nas nake cih bigirin. Yên ku azadiya kurdan nas nakin yên elewiyan jî nas nakin. Yên ku mafê kurdan nas nakin, yên elewiyan jî nas nakin. Êdî demokrasî û azadî bûne yek. Ger em azadî û demokrasiyê bixwazin wê demê divê em bibin xwedî helwest. Gelo ma Elewiyek dikare bêji ji min re çi ji kurdan? Wê demê ma kare elewitiyê biparêze? Na nekare.
Di pakêta AKP’ê de Elewî tune. Ji ber ku dizanin her pêngava wan dê rastî berteka elewiyan bê. Di vê rewşê de rastiya Tirkiyê derketiye holê. Ev rewş di heman demê de polîtîkayeke AKP, di heman demê de polîtîkayek dewletê ye.