Înîsiyatîfa Yekitiyê ku ji hêla partiyên siyasî yên Kurdistanî, rêxistinên civaka sivîl, rûspiyên civakê û nûnerên saziyên bawerî û demokratîk ve hate avakirin, duh li Amedê damezirandina xwe ragihandin. Piştî civîna duh li Amedê hat lidarxistin, biryar hate dayin ku weke Înîsiyatîfa Yekitiya Demokratîk starta xebatên xwe bidin.

Îro jî li Navenda Kongreyan a Çand Amedê bi daxuyaniyekê deklarasyona înîsiyatîfê hat aşkerakirin. Hevserokên Giştî yên Partiya Herêmên Demokratîk (DBP) Çîgdem Kiliçgun Uçar û Keskîn Bayindir, Hevseroka Giştî ya Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) Tulay Hatîmogûllari, hevşaredar, parlamenter û gelek kes tevlî bûn.

Metna deklarasyonê ji hêla Hevberdevkên Înîsiyatîfê û Wekîlên DEM Partiyê Mehmet Kamaç û Gulcan Kaçmaz Sayyîgît ve hate xwendin. Kurdiya metnê Mehmet Kamaç xwend.

Metna deklarasyonê wiha ye:

“Gelên hêja, xebatkarên çapemeniyê yên rêzdar; em wekî partiyên siyasî yên Kurdistanî, rêxistinên civaka sivîl, pêşeng û kesayetiyên giranbuha yên gelê me, nûnerên hemû gel û baweriyên ku li ser axa Kurdistanê dijîn, radigihînin ku me Înîsiyatîfa Yekitiya Demokratîk ava kiriye û em vê yekê bi hemû raya giştî ya neteweyî û navneteweyî re parve dikin.

Gelên hêja, xebatkarên çapemeniyê yên rêzdar; Tirkiye û Rojhilata Navîn ji qonaxeke hem tevlihev hem jî ji aliyê dîrokî ve gelekî girîng e re derbas dibin. Bûyerên awarte yên ku diqewimin; dibin sedemên guherînên mezin ên civakî û di heman demê de derfetên dîrokî ji bo gelan diafirînin.

Pêşketinên wekî hilweşandina rejîma faşîst a Baasê li Sûriyeyê, nîşan didin ku serdemeke nû li Rojhilata Navîn dest pê kiriye. Bi giştî ji bo hemû pêkhateyên Sûriyeyê û civakên baweriyê, bi taybetî jî ji bo gelê Kurd, ev rewşa nû, nîşaneyên metirsî û xeterên girîng didin; lêbelê bi avabûna hevgirtina xurt a hemû gelan û civakên baweriyê û bi piştgiriya civaka navneteweyî, bingeheke xurt ji bo avakirina Sûriyeya demokratîk hatiye avakirin.

Di vê çarçoveyê de, em konferansa Yekitî û Helwesta Hevbeş ku bi sebir, cesaret û biryardariya hemû rêxistinên Kurdî li rojavayê Kurdistanê hatiye lidarxistin, wekî gaveke dîrokî û serkeftineke mezin dibînin. Em hemû rêxistin, rêber û saziyên li her çar parçeyên Kurdistanê ku ji bo vê konferansa ku rê ji yekitiya neteweyî re vekiriye xebitîne, pîroz dikin û spasiyên xwe yên ji dil pêşkêşî hemû kesên ku beşdar bûne dikin. Em bi biryardariyeke mezin bawer dikin û pabendiya xwe didin zanîn ku ev konferansa li rojavayê Kurdistanê, li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê pêk hatiye; dê bibe pêşeng ji bo pêşveçûna xebatên yekitiya neteweyî li bakur, başûr û rojhilatê Kurdistanê jî.

Gelên hêja; bi vê minasebetê em bi tundî şermezar dikin komkujiyên li dijî Elewî û Durziyan ku înkara rastiya pêkhateyî, etnîkî, bawerî û çandî ya pireng a Sûriyeyê dikin û xetereyên avakirina rejîmeke nû ya dîktatorî li ser bermahiyên dîktatoriya faşîst a Esed dihewînin.

Siyasetên cudaker ku ji sîstemên dagirker û mêrserweriyê ku dîroka wan vedigere sedsalan xwedî dibin; gel, bawerî, pêkhateyên etnîkî û civakî bi kûrahî hejandin; berê xwe dane çîna civakî ya me û gelên me dabeş kirine û li hemberî hev kirine dijmin. Dîroka têkoşîna sed salî ya gelên me, dîroka berxwedaneke ku armanca wê têkbirina vê dabeşbûnê û afirandina civakeke demokratîk, wekhev û azadîxwaz e.

Erdnîgariya Kurdistanê; bi pêkhateyên xwe yên pirnasname, pirbawerî û olî, pirçandî, mînakeke dewlemend a mozaîkeke civakî temsîl dike. Parastina vê dewlemendiya dîrokî û vê mîrasê, tevlêkirina wê bi çanda jiyana hevbeş ya bi civaka demokratîk; erkeke hevbeş û berpirsiyariyeke hemû nifşan e.

Înîsiyatîfa Yekitiya Demokratîk; bi hişmendiya vê rastiyê, wekî platformeke civaka sivîl ku armanca wê yekitiya hemû gel, bawerî û çandên li Kurdistanê û avakirina jiyana demokratîk e, hatiye şêwaz dayîn. Ev înîsiyatîf ku çareseriya dadmend, wekhev û demokratîk a pirsgirêka Kurdî; di heman demê de demokratîkbûna Tirkiyeyê jî pêşwext digire, bi armanca beşdarkirina vê têkoşînê ji eniya civaka sivîl ve dest bi rê kiriye.

Xebatên ku zêdetirî salekê ye tên meşandin û pêşketinên herêmî; hevdîtinên bi birêz Abdullah Ocalan re û daxuyaniyên ku ji raya giştî re hatine dayîn, hêviyên çareseriyê bi awayekî cidî zêde kirine. Garantiya bingehîn a pêkhatina van hêviyan, avakirina civaka demokratîk bi rengekî rêxistinî ye. Ruhê demê û berpirsiyariya siyasî vê erkê dîrokî dispêre hemû beşên civakê yên wekî kesên welatparêz, demokrat, karker, cotkar, ciwan, jin û her wekî din.

Em girîngiya dîrokî ya bangawaziya aştî û civaka demokratîk a ku birêz Abdullah Ocalan ji bo çareseriya pirsgirêka Kurdî pêşkêş kiriye gelekî zelal dibînin. Em piştgiriyê didin vê bangawazî û pêvajoyê û radigihînin ku em ê ji bo avakirina civakeke demokratîk û rêxistinî têbikoşin.

Rêya yekane ya serkeftina nîqaş, hevdîtin û nirxandinên berdewam ên ji bo çareseriya pirsgirêka Kurdî; ji derbasbûna civakîkirina îradeya rêxistineke xurt, yekitî û hevgirtinê derbas dibe. Înîsiyatîfa Yekitiya Demokratîk wekî derbirîna berbiçav a vê îradeyê derketiye holê.

Çareseriyeke rasteqîn, dadmend, wekhev û mayînde; tenê bi pêkhateyan pêkan e ku hetanî hemû demarên civakê rêxistinî bûne, haydar bûne û bi têgihîştineke hevpar tevdigerin. Em bi dil ve girêdayî vê qanûna civakî ne û diyar dikin ku em têgihîştina ‘Civaka demokratîk tê wateya rêxistinbûnê’ neqandine hundir.

Çavkaniya bingehîn a me di destpêka vê rêyê de; qezenca têkoşîna dîrokî, ezmûnên pratîk û encamên zanistî yên ku gelê me ji van pêvajoyan derxistine, ne. Ev çavkanî, dê di rêya pêkanîna yekitiya rêxistinî ya hemû sazî û dînamîkên gelên me de, bibe piştgiriyeke me ya herî xurt.

Gelên hêja,

* Înîsiyatîfa Yekitiya Demokratîk; parêzvaniya mafên hemû beşên civakê yên ku hatine înkarkirin, dagirkirin û rastî neheqiyan hatine, digire ser xwe. Bi nîşandana helwesteke zelal li dijî her cûre zext, asîmîlasyon û kiryarên nedemoktratîk, armanc dike ku ji bo avakirina jiyaneke demokratîk û azad têbikoşe.

* Têdikoşe ku her astengeke li pêşiya pêşketina serbestane ya zimanê dayikê, çand û baweriyê were rakirin. Parastina mafê perwerde û fêrbûna bi zimanê dayikê di serî de, berevaniyê dike ku hemû ziman û çand bikaribin di hemû qadên jiyanê de hebin. Piştgiriyê dide xebatên çand û hunerî yên bi zimanê dayikê.

* Li dijî dagirkeriyê radiweste; bi hevahengî bi rêxistinên kedê re xebatan dimeşîne ku hemû kedkar û beşên civakê bigihêjin standardeke dadmend a jiyanê.

* Li dijî xisarên li ser xwezayê û wêrankirina ekolojiyê têdikoşe; xwezayê û jiyana ekolojîk diparêze.

* Siyasetên xirabkirina ciwan û jinan wekî gefeke cidî ya li dijî hebûna me ya civakî dibîne; li dijî van gefan, bi pêşengiya jin û ciwanan, bi hemû beşên civakê re têkoşîneke hevpar dimeşîne.

* Wekheviya jin û mêran wekî rêbaza bingehîn qebûl dike; têkoşîna li dijî cudakariya zayendî û tundiyê wekî berpirsiyariyeke pêşwext dibîne.

* Pirsgirêkên ku kesên xwedî astengî dijîn wekî mijarek girîng a civakî qebûl dike; ji bo çareseriyê bi rêxistinên kesan xwedî astengî re xebatên hevbeş dimeşîne.

* Pirsgirêka Kurdî; wekî pirsgirêkeke azadî, demokrasî û statuyê dinirxîne û diparêze ku çareseriya wê, bi rêkûpêkên qanûnî û destûrî û bi xurtkirina demokrasiya herêmî pêkan e.

* Di ronahiya pêşketinên heyî yên Rojhilata Navîn de, armanc dike ku şiyana tevgera hevpar a gelê Kurd xurt bike.

* Di çarçoveya belgeyên gerdûnî yên mafên mirovan de; bingeha xwe dispêre parastina mafên takekesî û hevpar, bi biryardarî xebatên xwe didomîne ji bo ku têkoşîna azadî û wekheviyê li ser zemîneke mayînde bihewîne.

Gelên hêja; em bi taybetî dixwazin diyar bikin ku ev Înîsiyatîfa Yekitiyê ku me bi hişmendî, xwezî, bawerî û biryardariya ji bo welateke demokratîk û azad ku tê de wekhevî, dadmendî, hiqûqa biratiyê, azadiya rêxistinbûn û derbirînê, aştî bi ewlehiyên qanûnî û destûrî hatine misogerkirin pêk aniye; wekî encama hêvî, xwezî û daxwazên hemû gelên, çand û civakên baweriyê yên Kurdistanê hatiye jiyanîkirin.

Sedemên avabûnê, armanc û hedefên Înîsiyatîfa Yekitiya Demokratîk; bi daxwaz û hêviyên gelê me re hevgirtî ne, nîşanderê wê rewşê ne ku van daxwazan rengekî rêxistinî û sazûmanî wergirtine.

Ji ber vê yekê; serkeftina Înîsiyatîfa Yekitiya Demokratîk; girêdayî ye ku di rêya armancên diyarkirî de toreke xurt a têkoşîn û xebatê were avakirin û hemû beşên civaka me vê înîsiyatîfê qebûl bike û di asta herî bilind de piştgirî û beşdariyên xwe pêşkêş bike.

Têkiliya me bi partiyên din ên Kurdistanî yên ku di nava Însiyatîfa Yekitiya Demokratîk de cih nagirin, ji bo yekitiyê wê bidome. Di vê çarçoveyê de em baweriya xwe ya xurt bi raya giştî re parve dikin ku hemû beşên me yên civakî, sazî, raya giştî, civakên bawerî û çandî dê piştgiriyê bidin Însiyatîfa Yekitiya Demokratîk.

Di vê çarçoveyê de em bang dikin li hemû beşên civaka xwe, saziyên xwe, pêşengên xwe yên hêja, civakên bawerî, olî û çandê yên xwe ku piştgiriyê bidin Înîsiyatîfa Yekitiya Demokratîk.”