Silêmanî ji bo MÎT'ê bûye qada reşkujiyê

Rêxistina Îstîxbaratê ya dewleta Tirk (MÎT) bi hevkariya noker û sîxûran qada Başûr bi taybetî Silêmanî û Iraqê kiriye cihê sûîqestan. Herî dawî li Silêmaniyeyê li dijî endamê Komeleya Karkerên Mezopotamya êrîşeke sûîkastî pêk hat û rewşa wî giran e.

Li ber derê avahiya Komeleya Karkerên Mezopotamya endamekê wê ku heta niha navê wî nehatiye zanîn êrîşeke sûîqestê li ser hate kirin giran birîndar bûye, rakirin Nexweşxaneya Şar a Silêmaniyeyê. Li gorî agahiyên hatin girtin, di bin çavdêriya doktoran de tê emeliyatkirin.

DÎROKÊN ÊRÎŞÊN SÛÎQESTÊ YÊN MÎT'Ê Û HEVKARIYA SÎXURAN

Di serî de 16’ê Îlona 2021’ê li Silêmaniyê welatiyê bi navê Ferhad Bariş Kondû ku ji Bakurê Kurdistanê ye hatibû hedefkirin û ji êrîşê bi giranî birîndarî filitîbû.

Di 17’yê Îlona 2021’an de Endamê Komîteya Malbatên Şehîdan a PKK’ê Yasîn Bûlût ê bi nasnav Şukrî Serhed li bajarê Silêmaniyê bû hedefa êrîşa endamên MÎT’a dewleta Tirk a dagirker û şehîd bûbû.

Bi rêzê ve şeva 17’ê Gulana 2022’an welatparêzê ji Bakurê Kurdistanê û xwediyê xwaringeha Denîz Mihemed Zekî Çelebî li taxa Bextiyarî ya Silêmaniyê hate gulebarankirin, 18’ê Gulanê li nexweşxaneya Şar a Silêmaniyê jiyana xwe ji dest dabû. Ji wê rojê heta îro jî derbarê vê bûyerê û dîsa kujeran de ti agahiyek nehate parvekirin.

Bi destê ajan û nokerên dewleta Tirk a mêtinger qirker di 28'ê Tebaxa 2022'an de ji welatparêzên Başûrê Kurdistanê û endamê Konseya Rêveber a Tevgera Azadî Sûheyl Xûrşîd Ezîz (Mamoste Şemal) hate qetilkirin.

Dîsa li taxa Bextiyarî ya Silêmaniyê 4’ê Cotmeha 2022’an Edîtora kovara Jineolojiyê û endama Navenda Lêkolînê ya Jineolojiyê aktîvîsta jinê û akademîsyen Nagîhan Akarsel şehîd bû.

Li bajarê Duhokê yê Başûrê Kurdistanê 17’ê Nîsana 2023’an di encama êrîşeke çekdarî de li hemberî Huseyîn Turelî hate qetilkirin. Li hemberî Turelî berê jî êrîşek çekdarî hatibû kirin û birîndar bûbû.

JI SALA 2015’AN HETA 2021’Ê 109 SIVÎL HATINE QETILKIRIN

Hêjayî bibîrxistinê ye desthilatdariya AKP’ê ji 24’ê Tîrmeha 2015’an vir ve konsepta şer xistiye dewrê. Ji Tîrmeha 2015’an vir ve heta niha Tirkiyeyê bi sedan car li dijî deverên bi ser Herêma Kurdistanê ve êrişên hewayî pêk anî û ev êriş di rojên dawî de zêdetir bûn. Di êrişên balafirên bêmirov ên Tirkiyeyê de ku li dijî herêmên başûrê Kurdistanê û Şengal û Mexmûrê pêk tên, heta îro zarok û jin jî di nav de herî kêm 112 welatiyên sivîl hatin kuştin û bi sedan welatî jî birîndar bûn. Di êrişa herî dawî ya Tirkiyeyê ya li dijî Bamernê de ku bi balafira bêmirov (SÎHA) pêk hat de, 2 jê zarok 3 kes hatin kuştin. 

Li gorî rapora Buroya CPT ya Iraqê amade kiriye ji sala 2015’an ve di êrişên li dijî herêmê de heta sala 2021’an de 109 sivîlan canê xwe ji dest daye. 

DI NAVBERA SALÊN 2022-2023’AN DE JÎ DEHAN SIVÎL BÛNE QÛRBANÎ

Ji sala 2022 heta 2023’an jî li ser xaka Başûrê Kurdistanê gelek êrîşên dewleta Tirk ên bi dron û hewanên gelek kes bûne qûrbanî. 

9 JÊ ZAROK 9 KES QETIL KIRIN 23 KES JÎ BIRÎNDAR BÛN

Yek ji van qetlîamên sala 2022'an deng veda ew bû ku dewleta Tirk a dagirker 20’ê Tîrmeha 2022’an li Seyrangeha Perexê ya Zaxo bombe li welatiyên Ereb ên li geştê barand ku jin û zarok jî di nav de 9 kes hatin qetilkirin û 23 kes hatin birîndarkirin.

2’yê Kanûna 2022'an dewleta Tirk a dagirker bombe li gundê Gelale ya dikeve sînorê Şarbajarê bombe li sivîlan barandin û sivîlê bi navê Ezîz Mihemd Resûl şehîd bûye û Mihemed Qadir Axa, Kiwêxa Mihemed Elî, Zana Mihemed Elî, Seîd Mihemed Resul, Salih Qadir birîndar bûbûn.

21'ê Gulanê dronên Tirkiye gundê Tuteqelan a Axceler a ser bi Çemçemal a Silêmaniyê bombe kir û di encamê de Îsmaîl Îbrahîm Mamend ku bavê heşt zarokan û Aram Îsmaîl Mamend ku ew jî bavê şeş zarokan bûn hatibûn qetilkirin.

KUJER LI HEWLÊRÊ TÊN PARASTIN

Ji xalên balkêş ên van êrîşan ew e ku kujerên van êrîşan hemû direvin Hewlêr û ji aliyê Saziya Îstixbaratê ya PDK’ê Parastinê ve tê parastin û hewandin. Di bûyera qetilkirina Yasîn Bûlût û Zekî Çelebî de tevî hemû delîl û îsbatan jî kujer nehatin girtin û derket holê ku xwe spartine Hewlêrê.