Aslan: 15’ê Tebaxê destpêka Ronesansa Rojhilata Navîn e

Nivîskar Metîn Aslan diyar kir ku Pêngava 15'ê Tebaxa 1984'an destpêka Ronesansa Rojhilata Navîn bû û got, "Ronesans li Rojhilata Navîn bi hunerê pêk nayê. Ji ber ku Rojhilata Navîn cihê rejîmên zalim e."

Nivîskarê Lêkolîner Metîn Aslan, bi wesîleya salvegera 15'ê Tebaxê ji ANF'ê re nirxandin kir.

Aslan got, “Di dîroka her gelî de xalên veguherînê yên pir girîng hene. Di dîroka kurdan de jî xal û dîrokên pir girîng hene. Tê zanîn ku Kurd yek ji kevintirîn û qedîmtirîn gelên van xaka Mezopotamyayê ne. 15’ê Tebaxê ne tenê ji bo gelê Kurd, belkî di pêşerojê de baştir were fêmkirin; Ev gava yekem e ku dê bandorek mayînde û xurt li ser siberoja gelên Mezopotamya-Rojhilata Navîn bihêle."

'15’Ê TEBAXÊ HÊVÎ Û ARAMÎ DA CIVAKÊ’

Aslan wiha got:

"Ji vê re digotin 'gulleya yekem'. Bi rastî ev gule li dijî çi hatiye avêtin? Ma li Rojhilata Navîn tenê kurd kole ne, tenê kurd tên qirkirin? Yan di bin zilmê de ne? Hemû netewe-dewletên li Rojhilata Navîn xwe dispêre dîktatoriyê, bingehek wan a dîktatorî heye. Li Kurdistanê hemû razemenî, bû ramezaniya dewletê. Dewlet pêşengiya her tişt kir, her tişt di bin dest û rêveberiya dewletê de pêş ket. Gotin 'Qediya', li Agiriyê gorek çêkirin û gotin 'Kurdistana Xeyalî li vir radize'. Ewqasî bi vê yekê bawer kirin, xwe spartin vê yekê ku li hevkarên xwe yên ku anîne meclîsa xwe dinêrin, digotin, ‘Pirsgirêka Kurd tune ye û êdî tiştekî bi navê Kurd tune.’ Hema dema gotin şikir ji Xwedê re PKK û tevgera Apoyî derketin holê.

Dewletek an civakek piştî kesek ne aîdê wan be û ew qas bêşexsiyet bike, wê jê re bibêjin 'welatî'. Te tu kesayetî nehiştiye, ji mirovek wiha ne welatî ne jî tiştek jê dernakeve. Dê ne bibe gund û bajarok. Heya sibe bêjin 'ez bi ser ketim', bêjin 'ev welatiyê min e', we îrade, kesayet, xwebawerî nehiştiye. Hûn bi çi pesnê xwe didin? Ev ji Tirkbûnê re jî heqarete, ma Tirkek wiha dibe? Hûn dikarin Tirkekî ku bi vî rengî ava bûye, efû bikin lê rewşek zehar e û em bi pergalekê zehar re rûbirû ne.

Li hemberî vê êrîşa mezin ji bilî derxistina berxwedaneke mezin ti rêyek din heye? Tişta ku di zindanê de tê kirin li gundan hat kirin li holê ye. Ger hûn bi qedera miletekî bilîzin, ew ê bi ya we re bilîzin. 15’ê Tebaxê ji bo wî pir girîng e. Hêviya gelê Kurd jî kêm bibû, li Tirkiyê partî hatine girtin û pel ji cihê xwe nedilivî. Serokên siyasî yên Tirkiyê yên wek Demîrel û Ecevît jî ketibûn zindanan. Endezyariya civakî dikirin, dixwestin eyarê bidin her kesî. Kirasek wiha li civakê kirin. Ew hêviya biçûk a ku kêm bûye, lê hîna jî di jiyanê de israr dike, bi 15’ê Tebaxê re bû sedema rehetiya civakî û vejîna hêviyê bi rengekî ku nayê vegotin.

'GULEYA YEKEM DI RABIRDÛYA KOLETIYA KURD DE HATE TEQANDIN’

15’ê Tebaxê fîşekek e di rabirdûya koletiya Kurd de hate teqandin. Wateya pêngava 15’ê Tebaxê koletî ji holê rakirin û hêviya azadiyê mezin kirin e.Banga 15’ê Tebaxê rabin ser piyan, hebûna xwe biparêzin, dîroka xwe biparêzin, nirxên ku we afirandine biparêzin, çanda xwe biparêzin, zimanê xwe biparêzin, ax û siberoja xwe biparêzin e. Gel jî ev vexwendin qebûl kir.

Di demeke kin de pêşketinên pir mezin çêbûn, di nava gel de moral-coşek mezin pêş ket. Dewletê çi kir? Got: ‘Ew komek eşqiya ne’. Bi gotinên ‘Em ê îro, sibe wan biqedînin, me koka wan derxist’ dixwazin mirovan bidin bawerkirin, lê me her roj li vê stranê guhdarî kir. Dewlet bi salan peyva 'kolandina kokê' ji devê xwe dernexist. Ji ber ku serkeftinek wiha layiqî Kurdan nedît. Gotin, ‘Di civakeke ku min ew qas xistiye vê rewşê, min ev qas şikandiye, îradeya wê şikandiye, kesayeta wê ji holê rakiriye de, mirovên wisa nikarin berxwedaneke mezin nîşan bidin.’ Lê tevgera nû, tevgera PKK’ê, rêbertiya wê ji berê derseke mezin girt, kîjan têkçûn, kîjan serhildan û pirsgirêka rêbertiyê, pirsgirêka rêxistinî, pirsgirêka nasnameya bîrdozî, pirsgirêka siyasîbûnê, pirsgirêka taktîkî û stratejîk pir baş analîz kir û çareser kir.”

'KURD NIHA LI CÎHANÊ GELÊ HERÎ RÊXISTINKIRÎ YE’

Aslan got, “Tiştekî kurdan tune bû; Ne siyaset, ne rêxistin, ne stratejî û ne jî felsefe hebû.” û wiha dewam kir:

“Desthilatdar ew civak veguherandibûn civakeke dûrî siyaset, zanist, felsefe û leşkeriyê. Rêbertiyê ev hemû di cihê xwe de, bi eşkerekirina pêwîstiya vê civakê û bi çareseriyeke pir mezin derxist holê. Ya ku 15ê Tebaxê afirand ev e. Ev gel rabû ser piyan, hat ser hişê xwe, xwe birêxistin kir, niha di cîhanê de civak û gelê herî birêxistinkirî ye. Di cîhanê de herî zêde çalakî dike, herî zêde civînan lidar dixe, herî zêde siyasetê dike. Gelên ku nasnameya bîrdozî ava kirine, diparêzin û propagandaya wê dikine. Ev rastiyeke. Her kes xwedî civaka ekolojîk a demokratîk e, her kes xwedî sîstemeke konfederal a demokratîk e, niha zarokên li Kurdistanê vê yekê tînin ziman. Ev ronakbîrî ye, ev şiyarbûna mirov e.

Niha li Rojhilata Navîn binêrin; Kî zêdetir polîtîk e? Ereb, Tirk an Faris? Kî bêtir hişyar e, kî bêtir rêxistinkirî ye? Kurd in. Kê ev gav derxist pêş? Serok Apo û bi şoreşa wî re 15’ê Tebaxê. Di vî warî de 15’ê Tebaxê ne tenê ji bo me, ji bo hemû gelên herêmê jî xwedî girîngiyeke jiyanî ye. Niha ger hûn li mafê xwe bigerin, ger hûn azadiyê bixwazin hûn ê li ber xwe bidin, ger hewce bike hûn ê têbikoşin. Bandora 15'ê Tebaxê li ser gelan ev e. 

Encamên 15’ê Tebaxê bandor li her kesî kir, bandora xwe berdewam dike û heta ku ev girêka kor a li Rojhilata Navîn neyê vekirin dê bandorê bike. 15’ê Tebaxê destpêka Ronesansa Rojhilata Navîn e. Ronesans li Rojhilata Navîn bi hunerê pêş nakeve. Ji ber ku Rojhilata Navîn cihê rejîmên zalim e, her tim bûye cihê dîktatoran.

Aslan êşkenceyên li zîndanên Amedê jî bibîr xist û wiha dom kir, "Li zîndana Amedê ne tenê li dijî endamên PKK'ê, li dijî mirovahiyê sûc hatin kirin. Nirxên mirovatiyê hatin binpêkirin. Di vî warî de Pêngava 15'ê Tebaxê ji bo her kesî weke jinûvejîneke mezin di zindanê de deng veda. Ev vejîn êdî ne vejîna ku were têk birine. 

Gelo niha rewşa Tirkiyê ne di asteke xedar de ye? Tenê ji ber şer civakek tev hilweşiya, tevahî Tirkiye ji ber dijminatiya li dijî Kurdan hilweşiya, aboriya wê di warê têkiliyên bi cîhanê re têk çû, pêkhateya wê ya civakî hilweşiya, sîstem xera bûye, bêexlaqî-gendelî welat xistiye binê erde.

Heger tu miletekî wisa mezin û tevgera wê ji xwe ra bikî dijmin, tuyê îfleh nebî. Ew eşkere ye. Ewqas vekirî. Ev rastiya Kurdan e. 15’ê Tebaxê ne tenê li Kurdan, li hemû gelên Mezopotamyayê pîroz be."