CÎHAN

Hemû Nûçe

• Wezîrê Parastinê yê Îsraîlê: ‘Em ê li Şerîaya Rojava dewleta Yahudî ava bikin!’ 

  Wezîrê Parastinê yê Îsraîlê Îsraîl Katz ragihand ku ew ê li Şerîaya Rojava ku ji sala 1967’an û vir ve di bin dagirkeriya Îsraîlê de ye, “Dewleta Yahudî” ava bikin.
• Li Kuweytê hemwelatîbûna bi hezaran ku piraniya wan jin in hatin betalkirin 

  Li Kuweytê hemwelatîbûna bêhtirî 37 hezar kesan hat betalkirin; herî kêm 26 hezar ji wan jin in. Neteweyên Yekbûyî, destnîşan kir ku ev pêkanînên ku bêyî prosedur tên kirin, li dijî hiqûqa navneteweyî ne.
• Neteweyên Yekbûyî: Xeze bûye cihê herî zêde birçîmayî yê cîhanê 

  Berdevkê Ofîsa Alîkariya Mirovî ya Neteweyên Yekbûyî (OCHA) got, "Xeze cihê herî birçîmayî yê cîhanê ye" û diyar kir ku gefa birçîbûnê li ser rêjeya ji sedî 100 a nifûsê heye.
• Şamê li gel şîrketên DYE, Qeter û Tirkiyeyî lihevkirineke 7 milyar dolarî îmze kir 

  Desthilatdariya Şamê li gel konsorsiyûmeke ku ji şîrketên DYE, Qeter û Tirkiyeyî pêk tê bi armanca jinûveavakirina sektora ceyranê ya ji şerî zirar dîtî, lihevkirineke enerjiyê ya 7 milyar dolarî îmze kir.
• Bêhtirî 300 hunermend ji bo rawestana şerê li Xezeyê bang kirin 

  Bêhtirî 300 hunermend, bang li hikûmetê kirin ku bila Brîtanya nebe hevparê komkujiya li Xezeyê û gotin: "Gotin têrê nakin, êdî dema çalakiyê ye."
• Nûnerê DYE'yê ji bo Sûriyeyê li Şamê ye 

  Nûnerê DYE'yê yê ji bo Sûriyeyê Thomas Barrack roja Pêncşemê gihîşt Şamê.
• Li Hartûmê ji ber kolerayê 2 rojan 70 kes mirin 

  Li paytexta Sûdan Hartûmê ji ber şewba kolerayê di nava du rojan de 70 kesan jiyana xwe ji dest dan.
• Li Nîjeryayê di nava du salan de bêhtirî 10 hezar kes hatin kuştin 

  Li gorî raporek ku ji aliyê Rêxistina Efûyê ya Navneteweyî ve hate weşandin, hate ragihandin ku di nava van du salên dawî de bêhtirî 10 hezar kes di êrîşên komên cîhadî û çeteyên çekdarî hatine kuştin.
• Îsraîl dagirkeriya xwe berfireh dike 

  Wezîra Maliyeyê ya Îsraîlê Bezalel Smotrich, ragihand ku li Şerîaya Rojava ya ku hatiye dagirkirin wê 22 wargehên nû yên cihûyan bên avakirin.
• Îsraîl: Serokê Hamasê yê li Xezeyê hate kuştin 

  Hikûmeta Îsraîlê ragihand ku serokê Hamasê yê li Xezeyê Muhammed Sinvar hatiye kuştin.
• Li Xezeyê di 24 saetan de 58 kes hatin qetilkirin û 179 kes birîndar bûn 

  Hat ragihandin ku di êrîşên Îsraîlê yên 24 saetên dawî li ser Xezeyê de herî kêm 58 kes hatin qetilkirin  û 179 kes jî birîndar bûn.
• Li ser sînorê Tayland û Kamboçyayê şerekî demkurt 

  Hate ragihandin ku leşkerên Tayland û Kamboçyayê roja Çarşemê li ser sînor gule berdane hev û tiştek bi kesî nehatiye.
• Trump ji Kanadayê re got: Bibe eyaleta 51'ê ya DYE'yê, hingî Quba Zêrîn belaş e 

  Serokê DYE'yê Donald Trump careke din zext kir ku Kanada bibe eyaleta 51'emîn a Emerîkayê û pêşniyar kir ku bi vî rengî ji mertalê parastina fuzeyan bê pere sûdê werbigire.
• CPJ: Şerê Xezeyê ji bo rojnamevanan bû dema herî kujer 

  Komîteya Parastina Rojnamevanan (CPJ) ragihand ku ji Cotmeha 2023'an û vir ve li Xeze, Şerîa Rojava, Îsraîl û Lubnanê herî kêm 181 xebatkarên medyayê û rojnamevan hatin kuştin.
• Rayedarên Îranî û Iraqî li Moskowê li hev civiyan, li ser PKK'ê axivîn 

  Şêwirmendê Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê Qasim Erecî û Sekreterê Giştî yê Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Îranê Alî Ekber Ahmediyan li Rûsyayê li hev civiyan û li ser biryara fesixkirina PKK'ê axivîn.
• 300 nivîskarî ji bo Xezeyê gotin ‘komkujî’ û banga agirbestê kirin 

  Nêzîkî 300 nivîskarî ku Annie Ernaux a xelatgira Nobelê ya Edebiyatê û Jean-Marie Gustave Le Clezio jî di nav de ne, di danezaneke Rojnameya Liberation a bi Fransî de rewşa li Xezeyê weke ‘komkujiyekê’’ pênase kirin û banga agirbesta bilez kirin.
• Li Îranê dadgerek dema diçû kar hat kuştin 

  Hate ragihandin ku li Îranê dadgerek roja Sêşemê li bajarê Şîrazê dema diçû ser karê xwe hate kuştin.
• Ji bo Fîlîstînê li WHO'yê serketina sembolîk 

  Şandeya Fîlîstînê bi biryara li Civata Giştî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) hate qebûlkirin re maf bi dest xist ku ala rêxistinê bilind bike.
• Li Nîjeryayê li sê gundan zêdeyî 30 kes hatin kuştin 

  Li eyaleta Benue ya Nîjeryayê di nava sê rojan de li sê gundên cuda di êrîşan de herî kêm 30 kes hatin kuştin.
• Li Helebê êşkence li dadgerekî hate kirin: Daraz di grevê de ye 

  Hate hşnbûn ku hêzên "ewlehiyê" yên girêdayî hikûmeta Şamê li bajarê Helebê yê Sûriyeyê êrîşî dadgerekî kirin û êşkence lê kirin.
• Merz: Zirarên Îsraîlê yên li ser sivîlan êdî bi Hamasê re nayê rewakirin 

  Şansolyeyê Elmanyayê Friedrich Merz têkildarî êrîşên dawî yên Îsraîlê li ser Xezeyê fikarên xwe anî ziman û destnîşan kir ku zirara ku li sivîlan hatiye kirin êdî bi şerê li dijî Hamasê nayê rewakirin.
• Rûsya bi gelek dronan êrîşê Ûkranyayê kir 

  Rûsya ji sala 2022’yan û vir ve êrîşa herî berfireh a hewayî pêk anî. 355 balafirên bê mirov (ÎHA) li hemberî Ûkranyayê bikar anî.
• Baca gumrikê heya 9’ê Tîrmehê hate rawestandin 

  Serokê DYE’yê Donald Trump û Seroka Komîsyona Ewropayê Ursala Von der Leyen, wextê rawestandina baca gumrikê ya ku DYE’yê plan dikir li Yekîtiya Ewropayê bisepîne heya 9’ê Tîrmehê dirêj kirin.
• Li Xezeyê di êrîşa li dijî dibistanekê de bêhtirî 30 kes mirin 

  Parastina Sivîl a Xezeyê, ragihand ku di encama bombebarana Îsraîlê ya li dijî dibistaneke li Xezeyê de, herî kêm 33 kes hatin kuştin û bi dehan kes jî birîndar bûne. Îsraîl, îdîa kir ku ew ‘terorîstên pêşeng’ hedef girtine.
• Li Iraqê krîza avê giran dibe: Di asta herî nizm a 80 salên dawî de ye 

  Wezareta Çavkaniyên Avê ya Iraqê ragihand ku rezervên avê yên li welêt di asta herî nizm a 80 salên dawî de ye.